Swali
Je! Biblia inasema nini kuhusu kazi?
Jibu
"Hakuna mtu anapaswa kufanya kazi kamwe. Kazi ni chanzo cha karibu taabu zote duniani. Karibu uovu wowote utakaoshughulikia kutaja unatokana na kufanya kazi au kutoka kuishi katika ulimwengu uliobuniwa kwa kazi. Ili kuacha kuteseka, tunapaswa kuacha kufanya kazi." Maneno haya yanajumuisha mwanzo wa insha iliyoandikwa na Bob Black mwaka 1985 yenye kichwa, "Ukomeshaji wa Kazi." Katika utamaduni wa kupenda mapumziko, wengi wangeweza kurudia kwa moyo wote maoni ya Black. Wamarekani hutumia takribani asilimia 50 ya masaa yao ya kuwa macho kujitolea kufanya kazi. Je! Kazi ni laana, au ni kitu ambacho wanadamu walibuniwa kipekee kufanya? Kinyume kabisa na madai ya Bob Black, asili ya umuhimu na manufaa ya kazi ni dhamira inayojulika pote katika Biblia.
Mwanzo wa kazi unaonyeshwa katika kitabu cha Mwanzo. Katika kifungu cha ufunguzi, Mungu ndiye mfanyakazi wa msingi, anashughulika na uumbaji wa ulimwengu (Mwanzo 1:1-15). Biblia inasema kwamba Mungu alifanya kazi kwa siku sita na akapumzika siku ya saba. Mungu ndiye wa kwanza kufanya kazi duniani; Kwa hivyo, kazi halali inaonyesha shughuli za Mungu. Kwa sababu Mungu ni asili mzuri, kazi pia ni asili nzuri (Zaburi 25:8; Waefeso 4:28). Zaidi ya hayo, Mwanzo 1:31 inasema kuwa wakati Mungu alipotazama matunda ya kazi Yake, aliiita "nzuri sana." Mungu alichunguza na kukadiria ubora wa kazi Yake, na alipotambua kuwa amefanya kazi nzuri, alichukua furaha katika matokeo. Kwa mfano huu, ni wazi kwamba kazi inapaswa kuwa na mazao. Kazi inapaswa kufanyika kwa njia inayozalisha matokeo bora zaidi. Tuzo kwa kazi ni heshima na kuridhika ambayo inatokana na kazi iliyofanywa vizuri.
Zaburi 19 inasema kwamba Mungu anajifunua Mwenyewe kwa ulimwengu kwa kazi Yake. Kupitia ufunuo wa asili, uwepo wa Mungu unafanywa kujulikana kwa kila mtu duniani. Kwa hivyo, kazi inafunua kitu kuhusu mtu anayefanya kazi. Inafichua tabia ya msingi, motisha, ujuzi, uwezo, na sifa za nafsi. Yesu alirudia kanuni hii katika Mathayo 7:15-20 wakati alisema kwamba miti mbaya huzaa matunda mabaya tu na miti mizuri matunda mazuri tu. Isaya 43:7 inaonyesha kwamba Mungu aliumba mtu kwa utukufu Wake mwenyewe. Katika 1 Wakorintho 10:31 tunasoma kwamba chochote tunachofanya kinapaswa kuwa kwa utukufu Wake. Neno tukuza linamaanisha "kutoa uwakilishi sahihi." Kwa hivyo, kazi inayofanywa na Wakristo inapaswa kupa ulimwengu picha sahihi ya Mungu katika haki, uaminifu, na ubora.
Mungu aliumba mwanadamu kwa mfano wake na sifa kama Yeye (Mwanzo 1:26-31). Aliumba mwanadamu kufanya kazi pamoja Naye duniani. Mungu alipanda bustani na kumtia Adamu ndani yake ili kuipalilia na kuiendeleza (Mwanzo 2:8, 15). Zaidi ya hayo, Adamu na Hawa walipaswa kudhibiti na kutawala juu ya dunia. Je! Mamlaka haya ya kazi ya awali yana maana gani? Kupalilia kuna maana ya kukuza ukuaji na kuendeleza. Kudumisha kunamaanisha kuhifadhi kutoka kushindwa au kushuka. Kushinda kunamaanisha kutekeleza udhibiti na nidhamu. Kutawala juu kunamaanisha kusimamia, kuchukua jukumu kwa, na kufanya maamuzi. Mamlaka haya yanatumika kwa kazi zote. Viongozi wa Mageuzo wa karne ya 15 waliona kazi kama huduma mbele ya Mungu. Wakati inatazamwa kama huduma mbele ya Mungu, kazi zinapaswa kukubaliwa kama huduma, na maeneo ya kazi yanapaswa kuchukuliwa kama uwanja wa kazi maalum.
Kuanguka kwa Mtu kulioonyeshwa katika Mwanzo 3 kuzalisha mabadiliko katika hali ya kazi. Kwa kujibu dhambi ya Adamu, Mungu alitangaza hukumu kadhaa katika Mwanzo 3:17-19, kali zaidi ambayo ni kifo. Hata hivyo, kazi na matokeo ya kazi huwa katikati ya pumziko la hukumu. Mungu alilaani ardhi. Kazi ikawa ngumu. Neno sulubu linatumika, kuonyesha changamoto, ugumu, uchovu, na mapambano. Kazi yenyewe ilikuwa bado nzuri, lakini mtu lazima atarajie kwamba itatimizwa kwa "jasho la uso wake." Pia, matokeo hayatakuwa hakika kila wakati. Ingawa mtu atakula mimea ya shamba, shamba pia litazaa miiba na mbaruti. Kazi kwa bidii na jitihada hazitatuzwa daima kwa njia ambayo mfanyakazi anatarajia au anatamani.
Pia imefahamika kwamba mtu angekula kutoka kwa mazao ya shamba, si bustani. Bustani ni mfano wa paradiso duniani ambayo Mungu alifanya kama kiwanja salama. Bustani pia zinaashiria usafi na kutokuwa na hatia. Dunia au shamba, kwa upande mwingine, inawakilisha bila kikomo, nafasi isiyolindwa na kusisitiza juu ya kupoteza kuzuia na hekima ya kuendeleza maisha. Kwa hivyo, mazingira ya kazi yanaweza kuwa ya uhasama, hasa kwa Wakristo (Mwanzo 39:1-23; Kutoka 1:8-22; Nehemia 4).
Inasemekana kwamba mtu ana mahitaji matatu ya kimsingi katika maisha: upendo, kusudi, na umuhimu. Mara nyingi, wanadamu wanajaribu kupata lengo na umuhimu katika kazi yenyewe. Katika Mhubiri 2:4-11, Sulemani anafafanua kutafuta kwake kwa maana katika miradi mbalimbali na kazi za kila aina. Ijapokuwa kazi hiyo ilileta kiwango fulani cha kuridhisha katika kufanikiwa, hitimisho lake lilikuwa: "Kisha nikaziangalia kazi zote zilizofanywa kwa mikono yangu, na taabu yote niliyotaabika katika kuzitenda; natazama, yote ni ubatili na kujilisha upepo, wala faida hakuna chini ya jua."
Kanuni zingine muhimu za Biblia kuhusu kazi ni:
• Kazini huifanywi sio tu kumfaidi mfanyakazi, bali pia kwa wengine (Kutoka 23:10-11; Kumbukumbu la Torati 15:7-11; Waefeso 4:28).
• Kazi ni zawadi kutoka kwa Mungu na, kwa watu wake, watabarikiwa (Zaburi 104:1-35, 127:1-5, Mhubiri 3:12-13, 5:18-20; Mithali 14:23).
• Mungu huwaandaa watu wake kwa kazi zao (Kutoka 31:2-11).
Kumekuwa na mijadala mingi hivi karibuni juu ya majukumu na wajibu ya kijamii na kuelekea kwa wasio na ajira, wasiodhaminiwa, na wasio na elimu katika jamii. Inastahili kutambua kwamba mfumo wa ustawi wa kibiblia ulikuwa mfumo wa kazi (Mambo ya Walawi 19:10, 23:22). Biblia ni kali katika hukumu yake ya uvivu (Methali 18:9). Paulo anafanya maadili ya kazi ya Mkristo wazi kabisa: "Lakini mtu yeyote asiyewatunza walio wake, yaani, wale wa nyumbani mwake hasa, ameikana Imani, tena ni mbaya kuliko mtu asiyeamini" (1 Timotheo 5:8).
Zaidi ya hayo, maagizo ya Paulo kwa kanisa lingine kuhusu wale ambao hawakupenda kufanya kazi ni "jitenge kutoka kila ndugu ambaye hana kazi na haishi kulingana na mafundisho mliyopokea kutoka kwetu." Na anaendelea kusema, "Hata wakati tulipokuwa pamoja nawe, tuliwapa amri hii: 'Ikiwa mtu hatafanya kazi, asile.' "Badala yake, Paulo anawaagiza wale ambao wamekuwa na uvivu, "Basi twawaagiza hao, na kuwaonya katika Bwana Yesu Kristo, watende kazi kwa utulivu na kula chakula chao wenyewe"(2 Wathesalonike 3:12).
Ijapokuwa mpango wa awali wa Mungu kwa kazi ulipotoshwa kwa dhambi, siku moja Mungu atarejesha kazi bila mizigo ambayo dhambi ilianzisha (Isaya 65:17-25; Ufunuo 15:1-4; 22:1-11.) Mpaka siku ambapo Mbingu mpya na Dunia Mpya zitawekwa, mtazamo wa Mkristo juu ya kazi unapaswa kufanana na ule wa Yesu: "Yesu akawaambia, Chakula changu ndicho hiki, niyatende mapenzi yake aliyenipeleka, nikaimalize kazi yake"(Yohana 4:34).
English
Je! Biblia inasema nini kuhusu kazi?