Swali
Je! Ni hoja gani ya kielimu ya uwepo wa Mungu?
Jibu
Neno teliolojia linatokana na telos, ambayo ina maana "kusudi" au "lengo." Wazo ni kwamba inachukua "mpangaji" kuwa na madhumuni, na hivyo, ambapo tunaona mambo yaliyopangwa kwa kusudi, tunaweza kudhani kuwa mambo hayo yalifanywa kwa sababu. Kwa maneno mengine, ubunifu inamaanisha mtengenezaji. Sisi mara kwa mara hufanya uhusiano huu wakati wote. Tofauti kati ya Grand Canyon na Mlima Rushmore ni wazi-moja imeundwa, moja sio. Grand Canyon ilianzishwa wazi na michakato isiyo ya busara, ya asili, wakati Mlima Rushmore uliumbwa wazi na mtu mwenye akili-mtengenezaji. Wakati tunatembea kwenye pwani na kupata saa ya mkono, hatufikiri wakati huo na kuchukua nafasi hiyo kuitoa saa kutoka kwenye mchanga unaopeperushwa. Kwa nini? Kwa sababu ina alama ya wazi ya usanii-ina lengo, inatoa habari, ni ngumu sana, nk. Katika uwanja wowote wa kisayansi mtindo huzingatiwa kuwa chimbuko la ghafula; daima ina maana ya msanii, na mashuhuri na msanii. Kwa hiyo, kuchukua mawazo ya sayansi, ulimwengu unahitaji mumbaji zaidi ya ulimwendu mwenyewe (yaani, mtengenezaji wa kawaida).
Hoja ya teliolojia hutumia kanuni hii kwa ulimwengu wote. Ikiwa muundo unamaanisha mtengenezaji, na ulimwengu unaonyesha alama za kubuni, basi ulimwengu uliundwa. Kwa wazi, kila aina ya maisha katika historia ya Dunia imekuwa ngumu sana. Kipande kimoja cha DNA kinalingana na kiasi kimoja cha Encyclopedia Britannica. Ubongo wa binadamu una takriban bilioni 10 za uwezo. Mbali na mambo ya kuishi hapa duniani, ulimwengu wote unaonekana kwa ajili ya uhai. Kwa kweli, mamia ya masharti yanahitajika kwa maisha duniani-kila kitu kutokana na uwiano wa wingi wa ulimwengu hadi shughuli za tetemeko la ardhi lazima ziwekewe vizuri ili maisha iishi. Uwezekano kuwa vitu hivi vyote hutokea kighafula ni halisi zaidi ya mawazo. Vikwazo ni amri nyingi za ukubwa wa juu kuliko idadi ya chembe za atomiki katika ulimwengu wote! Kwa ubunifu huu mwingi, ni vigumu kuamini kwamba sisi tuliumbwa kajali. Mwanafalsafa asiye amini mambo ya Mungu Antony Flew uongofu wake wa hivi karibuni kutoka dini isiyo imini uwepo wa Mungu (theism) ilikuwa msingi kwa kiasi kikubwa juu ya hoja hii.
Mbali na kuonyesha kuwepo kwa Mungu, hoja ya teliolojia inaonyesha mapungufu katika nadharia ya mageuzi. Harakati ya Uumbaji wa Akili katika sayansi hutumia nadharia ya habari kwa mifumo ya maisha na inaonyesha kuwa nafasi (chance) haiwezi hata kuanza kueleza ugumu wa maisha. Kwa kweli, hata bakteria ya ngoji moja ni ngumu sana, bila sehemu zao zote kufanya kazi pamoja wakati huo huo, hawatakuwa na uwezo wa kuishi. Hiyo ina maana kwamba sehemu hizo hazikuweza kuendeleza kwa bahati. Darwin alitambua kuwa hii inaweza kuwa shida siku moja tu kwa kuangalia jicho la mwanadamu. Je, hakujua kwamba hata viumbe vyenye ngozi moja ni vigumu sana kuvielezea bila muumbaji!
English
Je! Ni hoja gani ya kielimu ya uwepo wa Mungu?
