Swali
Ikiwa Mungu alijua kwamba Adamu na Hawa watafanya dhambi, kwa nini aliwaumba?
Jibu
Bibilia inasema kwamba Mungu aliumba vitu vyote-ikiwa ni pamoja na sisi-kwa Mwenyewe. Yeye anatukuzwa katika uumbaji Wake. "Kwa kuwa vitu vyote vyatoka kwake, viko kwa uweza wake, tena vinarejea kwake. Utukufu una yeye milele. Amina"(Warumi 11:36).
Inaweza kuwa vigumu kuona jinsi Adamu na Hawa walianguka katika dhambi inaweza kuleta utukufu kwa Mungu. Kwa kweli, wengine wanaweza hata kushangaa kwa nini, ikiwa Mungu alijua kabla ya wakati shida yote ambayo wangeweza kusababisha, Yeye aliwafanya mwanzo.
Mungu ni mwenye maarifa yote (Zaburi 139:1-6), na anajua wakati ujao (Isaya 46:10). Kwa hivyo dhahiri Yeye alijua kwamba Adamu na Hawa watafanya dhambi. Lakini hata hivyo aliwaumba na akawapa mapenzi huru ambayo walichagua kutenda dhambi.
Lazima tuangalie kwa uangalifu kwamba kuanguka kwa Adamu na Hawa katika dhambi haimaanishi kwamba Mungu ndiye mwandishi wa dhambi au kwamba aliwajaribu kutenda dhambi (Yakobo 1:13). Lakini kuanguka kunatumikia madhumuni ya mpango wa jumla wa Mungu kwa uumbaji na ubinadamu.
Ikiwa tutazingatia kile wanateolojia fulani wanachoita "meta-hadithi" (au kufanya tao juu ya hadithi) ya Maandiko, tunaona kuwa historia ya kibiblia inaweza kugawanyika takribani sehemu tatu kuu: 1) Paradiso (Mwanzo 1-2); 2) paradiso iliyopotea (Mwanzo 3-Ufunuo 20); na 3) Paradiso iliyopatikana tena (Ufunuo 21-22). Kwa mbali sehemu kubwa zaidi ya maelezo inajitolea kwa mabadiliko kutoka paradiso iliyopotea hadi paradiso iliyopatikana tena. Katikati ya hadithi hii ya meta ni msalaba, iliyopangwa tangu mwanzo (Matendo 2:23).
Kusoma Maandiko kwa makini, tunaongozwa kwa hitimosho zifuatayo:
1. Kuanguka kwa binadamu kulijulikana na Mungu mbeleni.
2. Kusulubiwa kwa Kristo, upatanisho kwa wateule wa Mungu, ulikuwa umeamriwa na Mungu.
3. Watu wote watamtukuza Mungu siku moja (Zaburi 86:9), na kusudi la Mungu "kuleta umoja katika vitu vyote mbinguni na duniani chini ya Kristo" (Waefeso 1:10).
Kusudi la Mungu lilikuwa kuumba ulimwengu ambapo utukufu wake ungeweza kuonyeshwa katika ukamilifu wake wote. Utukufu wa Mungu ni kufanya tao juu ya lengo la uumbaji. Kwa kweli, ni lengo kuu la kila kitu anachofanya. Ulimwengu uliumbwa ili kuonyesha utukufu wa Mungu (Zaburi 19:1), na ghadhabu ya Mungu imefunuliwa juu ya wale ambao hawawezi kumtukuza Mungu (Warumi 1:18-25). Dunia ambayo inadhihirisha utukufu wa Mungu bora zaidi ni ulimwengu tunao-ulimwengu ambao uliruhusiwa kuanguka, ulimwengu uliokombolewa, ulimwengu ambao utarejeshwa kwa ukamilifu wake wa awali.
Ghadhabu ya Mungu na huruma wa Mungu zinaonyesha utajiri wa utukufu Wake, lakini hatuwezi kuona ama bila kuanguka kwa wanadamu. Hatuwezi kamwe kujua neema ikiwa hatukuhitaji neema. Kwa hivyo, mpango wote wa Mungu-ikiwa ni pamoja na kuanguka, uchaguzi, ukombozi, na upatanisho wa wanadamu-hutumikia kusudi la kumtukuza Mungu. Wakati mtu alianguka katika dhambi, huruma ya Mungu ilionyeshwa mara moja katika Mungu kwa kutomwua wakati huo. Neema ya Mungu ilikuwa dhahiri katika kifuniko alichotoa kwa aibu yao (Mwanzo 3:21). Uvumilivu na ustahamili wa Mungu ulionyeshwa baadaye vile wanadamu walianguka zaidi na zaidi katika dhambi. Haki na ghadhabu ya Mungu zimeonyeshwa wakati alipomtuma gharika, na rehema na neema ya Mungu ilionyeshwa tena wakati aliokoa Nuhu na familia yake. Ghadhabu takatifu ya Mungu na haki kamilifu itaonekana katika siku zijazo wakati Anapokabiliana na Shetani mara moja ya mwisho (Ufunuo 20:7-10).
Utukufu wa Mungu pia umefunuliwa katika upendo Wake (1 Yohana 4:16). Ufahamu wetu wa upendo wa Mungu unatoka kwa Mtu na kazi ya kuokoa ya Yesu Kristo katika ulimwengu huu ulioanguka. "Katika hili pendo la Mungu lilionekana kwetu, kwamba Mungu amemtuma Mwanawe pekee ulimwenguni, ili tupate uzima kwa yeye" (1 Yohana 4:9). Ikiwa Mungu aliamua kutoumba Adamu na Hawa, kwa kuzingatia ujuzi Wake juu ya kuanguka kwao-au kama Yeye aliwafanya roboti bila ridhaa-hatungeweza kamwe kujua kweli upendo ni nini.
Maonyesho ya mwisho ya utukufu wa Mungu ilikuwa msalabani ambapo ghadhabu, haki, na huruma yake zilikutana. Hukumu ya haki ya dhambi yote ilifanyika msalabani, na neema ya Mungu ilikuwa imeonyeshwa katika maneno ya Mwanawe, "Baba, uwasamehe" (Luka 23:34). Upendo na neema ya Mungu ni wazi kwa wale ambao amewaokoa (Yohana 3:16, Waefeso 2:8-10). Mwishowe, Mungu atatukuzwa vile watu wake waliochaguliwa wakimwabudu Yeye kwa milele na malaika, na waovu pia watamtukuza Mungu vile haki yake hufanya adhabu ya milele ya wenye dhambi wasiotubu (Wafilipi 2:11). Bila kuanguka kwa Adamu na Hawa, hatuwezi kujua haki, neema, rehema, au upendo wa Mungu.
Wengine husababisha pingamizi kwamba ufahamu na kuamuru mbeleni wa Mungu wa kuanguka huharibu uhuru wa mtu. Kwa maneno mengine, ikiwa Mungu aliumba binadamu kwa ujuzi kamili wa kuanguka wa karibu katika dhambi, mtu anawezaje kuwajibikia dhambi yake? Jibu bora kwa swali hilo linaweza kupatikana katika Westminster Confession of Faith:
"Mungu, kutoka milele yote, alifanya, kwa hekima zaidi na takatifu wa ushauri wake mwenyewe, kwa uhuru, na bila kubadilika anaamuru chochote kinachotokea; bado hivyo, kama kwa hiyo hata Mungu si mwandishi wa dhambi, wala jeuri haitolewa kwa mapenzi ya viumbe; wala ni uhuru au bila kutarajia sababu ya pili zimeondolewa, bali zimeanzishwa "(WFC, III.1)
Kwa maneno mengine, Mungu anaamuru matukio ya baadaye kwa njia ambayo uhuru wetu na kufanya kazi kwa sababu za pili (k.m., sheria za asili) zimehifadhiwa. Wanateolojia wanaita hili "kulingana." Ukuu wa Mungu unafuata kulingana na uchaguzi wetu huru kwa njia fulani kwamba uchaguzi wetu huru husababisha kila wakati katika kutimiza mapenzi ya Mungu (kwa "huru" tunamaanisha kuwa uchaguzi wetu haushurutishwi na ushawishi wa nje). Ni mwingiliano mgumu wa mapenzi na uchaguzi, lakini Mungu Muumba anaweza kushughulikia kiasi chochote cha utata.
Mungu alitabiri kuanguka kwa Adamu na Hawa. Aliwaumba hata hivyo, kwa mfano Wake mwenyewe, kuleta utukufu kwa Yeye mwenyewe. Walipewa uhuru wa kufanya uchaguzi. Hata ingawa walichagua kutokutii, uchaguzi wao ulikuwa njia ambayo mapenzi ya mwisho ya Mungu yalitimizwa na ambayo utukufu Wake kamili utaonekana.
English
Ikiwa Mungu alijua kwamba Adamu na Hawa watafanya dhambi, kwa nini aliwaumba?
