Swali
Je! Mkristo anapaswa kujibu vipi kwa ukandamizaji?
Jibu
Biblia haizungumzi hasa kuhusu wakandamizaji au ukandamizaji, lakini kuna kanuni nyingi za kibiblia zinazohusu suala hili. Kwanza, ni muhimu kuelewa ukandamizaji ni nini. Ufafanuzi rahisi unaweza kuwa "kutumia uwezo au nguvu kubwa zaidi kwa kutisha watu." Wakandamizaji ni wale ambao huwinda watu wanaowaona kuwa dhaifu na kuwatisha na madhara, au kwa kweli kuwadhuru, ili kupata njia yao wenyewe. Kwa wazi, ukandamizaji sio wa kiungu. Wakristo wanaitwa kupenda wengine na kuwatuza wale walio dhaifu, sio kuwatisha au kuwachezea watu (Yakobo 1:27, 1 Yohana 3:17-18; Wagalatia 6:9-10). Ni dhahiri kwamba Wakristo hawapaswi kuwa wakandamizaji, Wakristo wanapaswa kujibuje ukandamizaji?
Kwa ujumla, kuna hali mbili ambazo Mkristo anaweza kuhitaji kujibu ukandamizaji: wakati yeye ni mwathiriwa wa ukandamizaji na wakati yeye ni shahidi wa ukandamizaji. Wakati unakandamizwa, jibu sahihi linaweza kuwa kugeuza shavu lingine, au inaweza kuwa kujitetea. Wakati Yesu alizungumza juu ya "kugeuza shavu lingine" katika Mathayo 5:38-42, alitufundisha kuepuka kulipiza kisasi kwa bezo kibinafsi. Wazo sio kurudisha matusi kwa matusi. Wakati mtu anapotutukana kwa maneno, haturudishi matusi yake kwa matusi yetu wenyewe. Wakati mtu anajaribu kuonyesha madaraka ya nafasi ya nguvu zake kututishia au kutulazimisha katika tabia fulani, tunaweza kupinga kuchezea kwake bila kuwa wachezea. Kwa kifupi, kukandamiza mkandamizaji sio wa kibiblia na, kwa kweli, sio muhimu. Hata hivyo, inashauriwa kushtaki mkandamizaji kwa mamlaka sahihi. Sio makosa kwa mtoto shuleni kumwambia mwalimu wake kuhusu wakandamizaji. Sio makosa kwa mtu kushtaki msanii tapeli kwa polisi. Vitendo kama hivyo vinaweza kusaidia kuzuia mkandamizaji kutoka kudhuru wengine. Hata wakati hatulipizi kisasi kwa kiwango cha kibinafsi, tunaweza bado kutumia vizuri mifumo ya kijamii ya haki.
Katika hali nyingine, hasa ikiwa ukandamizaji ni wa kimwili, kujitetea kunaweza kuwa sahihi. Biblia haitetei upinzanivita kabisa. Maelekezo ya Mungu kwa Israeli katika Kutoka 22 na maagizo ya Yesu kwa wanafunzi wake kupata upanga katika Luka 22 ni yenye taarifa. Wakristo wanapaswa kuwa wa upendo na wa kusamehe, lakini sio wenye kuruhusu uovu.
Mkristo anapoona ukandamizaji, inaweza kuwa sahihi kuingilia na kusaidia kuzuia shambulio dhidi ya mwathiriwa. Kila hali itakuwa tofauti, na mara nyingi kuingilia kati kunaongeza tatizo, lakini mara nyingi inachukua mtu mmoja tu kusimama kwa niaba ya chama dhaifu ili kuzuia ukandamizaji na kuzuia katika siku zijazo. Kwa hakika, Mkristo anaweza kuzungumza na mwathiriwa wa ukandamizaji baada ya tukio na kumsaidia mwathiriwa na mahitaji yoyote, ikiwa ni pamoja na usaidizi wa kuripoti tukio hilo.
Hekima ya Mungu ni muhimu katika matukio yote ya kukabiliana na ukandamizaji. Wale wanaomfuata Kristo wana Roho Mtakatifu wanayeishi ndani yao. Anatusaidia kuelewa Neno la Mungu na anaweza kutuongoza na kutuwezesha kumtii Mungu katika hali yoyote tunayojikuta wenyewe.
Tunahitaji pia kutafakari mawazo yetu na mtazamo wetu juu ya wakandamizaji. Ni rahisi kuwaita shetani wakandamizaji na kuwafikiria kama watu wenye chuki. Hata hivyo, hii siyo mtazamo wa kimungu. Kila mwanadamu anazaliwa mwenye dhambi, na sisi wote tunahitaji wokovu katika Yesu (Warumi 3:23; 6:23). Angalau, tunapaswa kuomba kwamba mkandamizaji awe na mabadiliko ya moyo na kujua wokovu wa Mungu (1 Timotheo 2:1-4). Mara nyingi, ingawa, wakandamizaji hufanya njia wanayofanya kutokana na madhara yao wenyewe. Labda walikandamizwa katika siku za nyuma. Labda wanajihisi sio salama, na njia pekee wanayoweza kujihisi kukubalika wao wenyewe ni kwa kudunisha wengine. Tunaweza kuwa na hisia na madhara yao na kupanua huruma, upendo, na neema ya Mungu kwao wakati huo pia tukidumisha mipaka imara ili kushughulikia tabia zao mbaya. Kama uonevu unatokana na maumivu ya zamani au tu asili ya dhambi, Mungu ndiye anaweza kuleta uponyaji, urejesho, na mabadiliko. Daima ni sahihi kuomba kwa ajili ya wakandamizaji na waathiriwa wao wote. Vivyo hivyo, wakati sisi ni waathiriwa wa ukandamizaji, tunaweza kwenda kwa Mungu na madhara yetu na kutafuta uthibitisho na uponyaji Wake.
Warumi 12:17-21 inasema, "Msimlipe mtu ovu kwa ovu. Angalieni yaliyo mema machoni pa watu wote. Kama yamkini, kwa upande wenu, make katika Amani na watu wote. Wapenzi, msijilipize kisasi, bali ipisheni ghadhabu ya Mungu; maana imeandikwa, Kisasi ni juu yangu mimi; mimi nitalipa, anena Bwana. Lakini, Adui yako akiwa na njaa, mlishe; akiwa na kiu, mnyweshe; maana ufanyapo hivyo, utampalia makaa ya moto kichwani pake. Usishindwe na ubaya, bali uushinde ubaya kwa wema."
Mungu ametuonyesha rehema ya ajabu sana. Tunapaswa kuwaonyesha wengine kwa jinsi tunavyofanya — kwa kutokuwa na ukandamizaji, kwa kusimama ili kutetea walio dhaifu, kwa kuwa tayari kuwasamehe, kwa kuzuia ukandamizaji kama vile tunavyoweza kupitia njia za jamii zinazofaa, na kwa kuwaombea wale wanaokandamiza na ambao wanaokandamizwa. Upendo na neema ya Mungu ni ya kutosha kuponya kila jeraha.
English
