Swali
Je! Ni nguvu gani na udhaifu wa mtazamo wa Unyakuo kabla ya Dhiki (kabla ya udhiki)?
Jibu
Katika eskatologia, ni muhimu kukumbuka kuwa karibu Wakristo wote wanakubaliana juu ya mambo haya matatu: 1) kutakuja wakati wa dhiki kuu kama vile ulimwengu haujawahi kuona, 2) baada ya Dhiki, Kristo atarudi kuanzisha Ufalme wake duniani, na, 3) kutakuwa na unyakuo- tafsiri kutoka kwa mauti hadi uzima wa milele- kwa waumini (Yohana 14: 1-3, 1 Wakorintho 15: 51-52; 1 Wathesalonike 4: 16-17). Swali ni wakati gani Unyakuo unatokea kuhusiana na Dhiki na kuja kwa mara ya pili kwa Kristo?
Kwa kipindi cha miaka mitatu nadharia tatu kuu zimejitokeza kuhusiana na wakati wa Unyakuo: Kabla ya Udhiki (imani ya kwamba Unyakuo utafanyika kabla ya dhiki kuanza), katikati ya Udhiki (imani ya kwamba Unyakuo utafanyika katikati ya dhiki), na baada ya Udhiki (imani ya kwamba Unyakuo utafanyika baada ya dhiki). Makala hii inahusika hasa na mtazamo wa kabla ya Dhiki.
Kabla ya Udhiki hufundisha kwamba Unyakuo hutokea kabla ya Dhiki kuanza. Wakati huo, kanisa litakutana na Kristo mawinguni, na kisha baada ya hilo Mpinga Kristo anafunuliwa na Dhiki kuanza. Kwa maneno mengine, Unyakuo na kuja kwa mara ya pili kwa Kristo (kuanzisha ufalme Wake) yanatenganishwa kwa angalau miaka saba. Kulingana na mtazamo huu, kanisa halipitii Dhiki yoyote.
Kwa maandiko, mtazamo wa kabla ya Dhiki una mengi ya kuupongeza. Kwa mfano, kanisa haliteuliwa kwa ghadhabu (1 Wathesalonike 1: 9-10, 5: 9), na waumini hawatashindwa na Siku ya Bwana (1 Wathesalonike 5: 1-9). Kanisa la Filadelfia liliahidiwa kuhifadhiwa kutoka "saa ya majaribio ambayo itakuja juu ya ulimwengu wote" (Ufunuo 3:10). Kumbuka kwamba ahadi hiyo si kuhifadhiwa kupitia jaribio bali kuokolewa kutoka kwa saa, yaani, kutoka wakati kipindi cha jaribio.
Kabla ya Udhiki pia unapata huungaji mkono katika kile ambacho hakipatikani katika Maandiko. Neno "kanisa" linaonekana mara kumi na tisa katika sura tatu za kwanza za Ufunuo, lakini, kwa kiasi kikubwa, neno halitumiki tena mpaka sura 22. Kwa maneno mengine, katika maelezo yote marefu ya Dhiki katika Ufunuo, neno kanisa linaonekana halipo. Kwa kweli, Biblia haitumii neno "kanisa" katika kifungu kinachohusiana na Dhiki.
Kabla ya Udhiki ni nadharia pekee ambayo inadumisha kwa wazi tofauti kati ya Israeli na kanisa na mipango tofauti ya Mungu kwa kila moja. Sabini "saba" ya Danieli 9:24 imeagizwa juu ya watu wa Danieli (Wayahudi) na mji mtakatifu wa Danieli (Yerusalemu). Unabii huu unaufanya wazi kwamba wiki ya saba (Dhiki) ni wakati wa kutakaswa na kurejeshwa kwa Israeli na Yerusalemu, si kwa kanisa.
Pia, kabla ya Udhiki una msaada wa kihistoria. Kutoka Yohana 21: 22-23, inaonekana kwamba kanisa la kwanza lilitazama kurudi kwa Kristo kama kulikuwa karibu sana, kwamba angeweza kurudi wakati wowote. Vinginevyo, uvumi haungeweza kuendelea kuwa Yesu atarudi ndani ya kipindi cha maisha ya Yohana. Ukaribu, ambayo haiingilianii na nadharia nyingine mbili za Unyakuo, ni kanuni muhimu ya kabla ya Udhiki.
Na mtazamo wa kabla ya Dhiki inaonekana kuwa ni muhimu zaidi katika kuzingatia tabia ya Mungu na tamaa yake ya kuwaokoa wenye haki kutoka hukumu ya ulimwengu. Mifano ya Kibiblia ya wokovu wa Mungu ni pamoja na Nuhu, ambaye aliokolewa kutoka mafuriko duniani kote; Loti, ambaye aliokolewa kutoka Sodoma; na Rahabu, aliyeokolewa kutoka Yeriko (2 Petro 2: 6-9).
Mmoja anaona udhaifu wa kabla ya Udhiki ni maendeleo yake ya hivi karibuni kama mafundisho ya kanisa, ambayo hayajaandaliwa kwa undani hadi mapema ya miaka ya 1800. Udhaifu mwingine ni kwamba kabla ya Udhiki huvunja kurudi kwa Yesu Kristo katika "awamu" mbili — Ukombozi na Kuja kwa mara ya Pili — ambapo Biblia haielezi kinaganaga awamu yoyote.
Ugumu mwingine unakabili mtazamo wa kabla ya Udhiki ni ukweli kwamba dhahiri kutakuwa na watakatifu katika dhiki (Ufunuo 13: 7, 20: 9). Waandishi wa kabla ya Udhiki wanajibu hili kwa kutofautisha watakatifu wa Agano la Kale na watakatifu wa Dhiki kutoka kanisa la Agano Jipya. Waumini walio hai wakati wa Unyakuo wataondolewa kabla ya Dhiki, lakini kutakuwa na wale watakaokuja kwa Kristo wakati wa Dhiki.
Na udhaifu wa mwisho wa mtazamo wa kabla ya Dhiki ni pamoja na nadharia nyingine mbili: yaani, Biblia haitoi wakati wa wazi kuhusu matukio ya baadaye. Maandiko hayafundisho mtazamo mmoja juu ya nyingine, na ndiyo sababu tuna maoni tofauti kuhusu nyakati za mwisho na baadhi ya aina juu ya jinsi unabii unaohusiana unafaa kuunganishwa.
English
Je! Ni nguvu gani na udhaifu wa mtazamo wa Unyakuo kabla ya Dhiki (kabla ya udhiki)?
