Swali
Je, ni toleo la vipindi saba ni nini?
Jibu
Ugawaji (dispensationalism) ni mtindo wa kutafsiri historia ambayo inagawanya kazi na makusudi ya Mungu kuelekea wanadamu katika vipindi tofauti. Kawaida, kuna toleo saba zilizotambuliwa, ingawa baadhi ya wanasolojia wanaamini kuna njia tisa. Wengine husema kuna chache kama tatu au hata zaidi ya thelathini na saba. Katika kifungu hiki, tutajishughulisha na maagizo au toleo saba za msingi zilizomo katika Maandiko.
Toleo la kwanza ni la Uasi (Mwanzo 1: 28-30 na 2: 15-17). Toleo hili linazungumzia wakati wa Adamu na Hawa katika bustani ya Edeni. Katika kipindi hiki amri za Mungu zilikuwa (1) kuijaza dunia na watoto, (2) kuitawala dunia, (3) kuwa na mamlaka juu ya wanyama, (4) kutunza bustani, na (5) kuacha kula matunda kutoka mti wa ujuzi wa mema na mabaya. Mungu alionya juu ya adhabu ya kifo cha kimwili na kiroho kwa kutotii. Jambo hii ilidumu kwa muda mfupi na ilikamishwa na kutotii kwa Adamu na Hawa katika kula matunda yaliyokatazwa na kufukuzwa kutoka bustani.
Toleo la pili linajulikana kama Upungufu wa Dhamiri, na liliendelea miaka 1,656 tangu wakati wa Adamu na Hawa kufukuzwa kutoka bustani mpaka ule wakati wamafuriko (Mwanzo 3: 8-8: 22). Hatua hii inaonyesha kile ambacho wanadamu watafanya wakiwa huru kufanaya mapenzi yao na kulingana na dhamiri yao, ambazo zimeharibiwa na asili ya dhambi amabayo binadamu ilirithi. Mambo makuu katika toleo hili ni 1) laana juu ya nyoka, 2) mabadiliko katika uke na uzazi, 3) laana juu ya asili, 4) kuwezesha kazi kwa wanadamu kuzalisha chakula, na 5) ahadi ya Kristo kama mbegu ambaye atauvunja kichwa cha nyoka (Shetani).
Kipindi cha tatu au toleo la tatu ni Uvunjaji wa Serikali ya Binadamu, ambayo ilianza katika Mwanzo kifungu cha 8. Mungu ameharibu maisha duniani kupitia mafuriko, akiokoa familia moja tu ili kuanzisha tena kizani kipya. Mungu alifanya ahadi na amri zifuatazo kwa Nuhu na familia yake:
1. Mungu hatalaani dunia tena.
2. Nuhu na familia kujaza dunia na watu.
3. Watakuwa na mamlaka juu ya uumbaji wa wanyama.
4. Wanaruhusiwa kula nyama.
5. Sheria ya adhabu ya kifo kuanzishwa.
6. Hakutakuwepo mafuriko mengine duniani kote.
7. Ishara ya ahadi ya Mungu itakuwa upinde wa mvua.
Wazazi wa Nuhu hawakutawanya na kujaza dunia kama vile Mungu alivyoamuru, hivyo kushindwa kwa wajibu wao katika kipindi hiki. Karibu miaka 325 baada ya gharika, wakazi wa dunia walianza kujenga mnara, jiwe kubwa kwa ushirikiano wao na kwa kiburi (Mwanzo 11: 7-9). Mungu alifanya ujenzi kusimamishwa, akfanya kuwepo kwa lugha tofauti na kutekeleza amri yake kujaza dunia. Matokeo yake ikawa ni kuongezaka kwa mataifa tofauti na tamaduni mbalimbali. Kutoka wakati huo, serikali za binadamu zimekuwa halisi.
Kipindi cha nne au ukipenda toleo la nne la ahadi, kilianza na wito wa Ibrahimu, kiliendelea kupitia maisha ya baba zetu, na kumalizika wakati wa Kutoka kwa Wayahudi kutoka Misri, kipindi cha miaka 430. Katika kipindi hiki Mungu alifanya taifa kubwa ambalo alikuwa alichagua kama watu wake (Mwanzo kifungu12: 1-Kutoka vifungu 19:25).
Ahadi ya msingi wakati wa toleo la ahadi ilikuwa ahadi ya Ibrahimu. Hizi ni baadhi ya pointi muhimu za agano hilo lisilo na masharti:
1. Kutoka kwa Ibrahimu kungetokea taifa kubwa ambalo Mungu angeweza kubariki kwa ustawi wa kiroho na kiroho.
2. Mungu angefanya jina la Ibrahimu liwe kuu.
3. Mungu atawabariki wale waliobariki wazao wa Ibrahimu na kuwalaani wale waliowalaani.
4. Katika Ibrahimu familia zote za dunia zitabarikiwa. Hii inatimizwa katika Yesu Kristo na kazi Yake ya wokovu.
5. Ishara ya agano ni kutahiriwa.
6. Agano hili, ambalo lilirudiwa kwa Isaka na Yakobo, linafungwa kwa watu wa Kiebrania na kabila 12 za Israeli.
Nyakati ya tano au toleo la tano ni la Amri. Lilidumu miaka karibu 1,500, kuanzia wakati wa Kutoka hadi kusimamishwa baada ya kifo cha Yesu Kristo. Mpango huu utaendelea wakati wa Milenia, na marekebisho mengine kufaywa. Wakati wa utoaji wa Sheria, Mungu alihusika na taifa la Kiyahudi kwa njia ya Agano la Musa, au Sheria, iliyopatikana katika Kutoka 19-23. Mipango hiyo ilihusisha ibada ya hekalu iliyoongozwa na makuhani, pamoja na uongozi zaidi uliozungumzwa kupitia manabii wa Mungu. Hatimaye, kwa sababu ya watu kokosa kutii agano, makabila ya Israeli yalipoteza Nchi ya Ahadi na wakawa katika hali ya utumwa.
Toleo au nyakati ya sita, ambayo sasa tunayoishi, ni ya Neema. Ilianza na Agano Jipya katika damu ya Kristo (Luka 22:20). Huu "wakati wa Neema" au "wakati wa Kanisa" watokea kati ya wiki ya 69 na 70 ya Danieli 9:24. Inaanza na kifo cha Kristo na kumalizia kwa Unyakuo wa kanisa (1 Wathesalonika 4). Hali hii yafanyika duniani kote na inahusisha Wayahudi na Wayahudi. Wajibu wa mwanadamu wakati wa Neema ni kumwamini Yesu, Mwana wa Mungu (Yohana 3:18). Katika hali hii Roho Mtakatifu anakaa ndani ya waumini kama Msaidizi (Yohana 14: 16-26). Hali hii imedumu kwa zaidi ya miaka 2,000, na hakuna anayejua wakati itakapoisha. Tunajua ya kwamba itaisha na Kuinuliwa kwa waumini wote waliozaliwa mara ya pili kutoka duniani kwenda mbinguni pamoja na Kristo. Hii Kufuatia Unyakuo utakuwa hukumu za Mungu kudumu kwa miaka saba.
Kipindi cha saba kinachoitwa Ufalme wa Milenia wa Kristo na kitadumu kwa miaka 1,000 wakati Kristo mwenyewe atakapo tawala duniani. Ufalme huu utatimiza unabii kwa taifa la Kiyahudi kwamba Kristo atarudi na kuwa Mfalme wao. Watu watakaoruhusiwa kuingia kwa Ufalme huu ni waumini waliozaliwa mara ya pili kutoka kwa wakati wa Neema na manusuru wenye haki wa miaka saba ya dhiki. Hakuna mtu asiyeokolewa anaruhusiwa kufikia ufalme huu. Shetani amefungwa wakati wa miaka 1,000. Kipindi hiki kinaisha na hukumu ya mwisho (Ufunuo 20: 11-14). Dunia ya zamani imeharibiwa na moto, na Mbinguni Jipya na Dunia Mpya ya Ufunuo 21 na 22 itaanza.
Ukweli ni kwamba hakuna mtu anaokolewa pasipo na kifo na ufufuo wa Kristo, na jambo hili ni wazi katika Maandiko (Yohana 14: 6). Msingi wa wokovu umekuwa, na daima utakuwa, dhabiu ya Kristo msalabani, na njia za wokovu daima imekuwa imani katika Mungu. Hata hivyo, maudhui ya imani ya mtu daima yanategemea kiasi cha ufunuo ambao Mungu ametoa wakati fulani.
English
Je, ni toleo la vipindi saba ni nini?
