प्रश्नः
देवतावाद म्हणजे काय?
उत्तरः
पँथेइझम म्हणजे देव सर्वकाही आणि प्रत्येकजण आहे आणि प्रत्येकजण आणि सर्वकाही देव आहे असे मत आहे. पँथेइझम बहुदेवता (अनेक देवतांवर विश्वास) सारखाच आहे, परंतु सर्व काही देव आहे हे शिकवण्यासाठी बहुदेवतेच्या पलीकडे जाते. वृक्ष हा देव आहे, खडक देव आहे, प्राणी देव आहे, आकाश देव आहे, सूर्य देव आहे, तू देव आहेस, इत्यादी अनेक पंथ आणि खोट्या धर्मांच्या मागे पंथवाद आहे (उदा. हिंदू धर्म आणि काही प्रमाणात बौद्ध धर्म , विविध एकता आणि एकीकरण पंथ, आणि "मातृ निसर्ग" उपासक).
पवित्र शास्त्र पँथेइझम शिकवते का? नाही, पवित्र शास्त्र पँथेइझम शिकवत नाही. अनेक लोक ज्याला पँथेइझम म्हणून गोंधळात टाकतात ती देवाच्या सर्वव्यापीतेची शिकवण आहे. स्तोत्रसंहिता 139:7-8 घोषित करते, “मी तुझ्या आत्म्यापासून कोठे निघून जाऊ? मी तुझ्या समक्षतेपासून कोठे पळून जाऊ? मी वर आकाशात चढलो तरी तेथे तू आहेस; अधोलोकी मी आपले अंथरूण केले तरी पाहा, तेथे तू आहेस”. देवाची सर्वव्यापी उपस्थिती म्हणजे तो सर्वत्र उपस्थित आहे. विश्वामध्ये अशी कोणतीही जागा नाही जिथे देव उपस्थित नाही. ही पँथेइझम सारखी गोष्ट नाही. देव सर्वत्र आहे, परंतु तो सर्वकाही नाही. होय, देव झाडाच्या आत आणि एखाद्या व्यक्तीच्या आत “उपस्थित” असतो, परंतु ते त्या झाडाला किंवा व्यक्तीला देव बनवत नाही. पँथेइझम अजिबात पवित्र शास्त्रसंबंधी विश्वास नाही.
मूर्तिपूजेविरूद्ध अगणित आज्ञा पँथेइझमच्या विरोधात स्पष्ट पवित्र शास्त्रसंबंधी युक्तिवाद आहेत. पवित्र शास्त्र मूर्ती, देवदूत, खगोलीय वस्तू, निसर्गातील वस्तू इत्यादींची पूजा करण्यास मनाई करते जर पँथेटिझम खरे असेल तर अशा वस्तूची पूजा करणे चुकीचे ठरणार नाही, कारण ती वस्तू खरं तर देव असेल. जर पँथेइझम सत्य असेल तर, एखाद्या खडकाची किंवा प्राण्याची पूजा करणे हे अदृश्य आणि आध्यात्मिक अस्तित्वाप्रमाणे देवाची पूजा करण्याइतकीच वैधता असते. मूर्तिपूजेचा पवित्र शास्त्राचा स्पष्ट आणि सातत्याने निषेध हा देवपंथवादाविरूद्ध एक निष्कर्ष आहे.
English
देवतावाद म्हणजे काय?