Vraag: "Wat is de Bijbelse doctrine van verlichting?"
Antwoord:
Eenvoudig gezegd is verlichting in de geestelijke zin “licht werpen” op een bepaald onderwerp zodat het begrepen kan worden. Wanneer Goddelijke verheldering betrekking heeft op nieuwe kennis of toekomstige gebeurtenissen, noemen we dat een “profetie”. Maar gaat het over het begrip en de toepassing van reeds verstrekte kennis, dan noemen we dat “verlichting”. De vraag rijst: “Hoe verlicht God het denken van degenen die Zijn Woord bestuderen?”
Het eenvoudigste verlichtingsniveau betreft de kennis van zonde. Zonder die wetenschap is al het andere zinloos. Psalm 18:29 zegt: “U bent het die mijn lamp doet schijnen, U, HEER, mijn God, verlicht mijn duisternis”. Psalm 119, het langste hoofdstuk in de Bijbel, is een lied over Gods Woord. Vers 130 luidt: “Als Uw woorden opengaan, is er licht en inzicht voor de eenvoudigen”. Dit vers geeft de basiswerkwijze van Gods verlichting aan. Wanneer Gods Woord het hart van een mens binnenkomt, geeft Het licht en begrip. Daarom wordt ons herhaaldelijk gezegd dat wij het Woord van God moeten bestuderen. Psalm 119:11 zegt: “Uw belofte heb ik in mijn hart geborgen, zo zal ik niet tegen U zondigen”. Verzen 98 en 99 luiden: “Uw gebod maakt mij wijzer dan mijn vijanden, ik ben er eeuwig mee verbonden. Ik ben verstandiger dan al mijn leermeesters, want ik overdenk Uw richtlijnen”.
Het regelmatig bestuderen van het Woord van God zal sturing en begrip geven over levenskwesties. Dit is de eerste manier van Gods verlichting en het beginpunt voor ons allemaal. In Psalm 119 vinden we ook nog een andere vorm van Gods verlichting. Vers 18 zegt: “Neem de sluier van mijn ogen – dan zal ik zien hoe wonderlijk mooi Uw Wet is”. Deze “wonderlijke” zaken zijn geen nieuwe openbaringen, maar dingen die al lang geleden opgeschreven waren, en pas nu begrepen worden door de lezer. Op dezelfde wijze luidt vers 73: “Uw handen hebben mij gemaakt en gevormd, schenk mij inzicht, dan leer ik Uw geboden”. Er wordt gevraagd om persoonlijk begrip om Gods wetten toe te passen. God wordt in deze psalm maar liefst 15 keer gevraagd om begrip van Zijn wetten te leren of te schenken.
Een tekst die soms onenigheid veroorzaakt ten aanzien van verlichting is Johannes 14:26: “Later zal de Pleitbezorger, de Heilige Geest die de Vader jullie namens Mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken en alles in herinnering brengen wat ik tegen jullie gezegd heb”. Jezus sprak tegen Zijn leerlingen in de bovenzaal en gaf hen de laatste aanwijzingen vóór Zijn dood. Deze bijzondere groep mannen zou verantwoordelijk zijn voor de verspreiding van het goede nieuws van Jezus Christus over de hele wereld. Zij hadden drieënhalf jaar met Hem doorgebracht; hadden Zijn wonderen gezien en Zijn leer beluisterd. Bij het overdragen van dat onderricht aan de rest van de wereld zouden zij Gods bijzondere hulp nodig hebben om alles op de juiste wijze uit hun herinnering op te roepen. Jezus zei dat de Heilige Geest hen zou leren en in herinnering zou brengen wat Hij gezegd had, zodat zij dat aan anderen konden doorvertellen. Hoewel dit vers onderricht dat de apostelen Goddelijke hulp zouden ontvangen bij het schrijven van de Evangeliën, leert het niet dat de Geest hetzelfde zal doen voor alle gelovigen.
Dus wat is dan het verlichtende werk van de Heilige Geest in gelovigen? Efeziërs 1:17-18 vertelt ons dat de Geest wijsheid geeft en openbaring over Jezus Christus, en de ogen van het hart opent zodat we Gods doel met ons leven kunnen weten. In 1 Korintiërs 2:10-13 onthult God Zijn plannen voor ons door Zijn Geest, Die ons geestelijke zaken leert. Uit de context maken we op dat het Gods Woord is dat hier geopenbaard is. De Geest van God zal ons altijd naar het Woord van God verwijzen voor onze lering. Zoals Jezus tegen Zijn leerlingen zei in Johannes 16:12-15, herhaalt de Geest simpelweg wat de Vader en de Zoon al gezegd hebben. Deze herhaling helpt ons om te herinneren en volledig te horen wat God ons reeds gezegd heeft. Soms moeten we dingen meerdere keren vernemen voordat we ze echt “horen”. Daarbij helpt de Geest.
Iets wat soms over het hoofd gezien wordt in de discussie over verlichting is het doel ervan. Als je sommige argumenten beluistert, lijkt het erop dat het hele doel van verlichting een juist en academisch begrip van Gods Woord is. Het staat buiten kijf dat God wenst dat wij op de juiste wijze begrijpen wat Hij ons gegeven heeft. Woorden hebben een betekenis, en we moeten goed letten op de details in die woorden. Maar aan een academisch begrip van feiten heb je niets als je die feiten niet kunt toepassen.
Terugkerend naar Psalm 119 vinden we uitspraken over doelen die verbonden zijn met de verzen over verlichting. “Ik zal Uw wonderen overdenken” (v. 27), “Ik zal Uw Wet volgen, hem onderhouden met heel mijn hart” (v. 34), “dan leer ik Uw richtlijnen kennen” (v. 125), “en ik zal leven” (v. 144). De verlichting richt zich altijd op actie. Waarom helpt God ons om Zijn Woord te begrijpen? Zodat wij kunnen leven in het licht van Zijn Woord. 1 Johannes 1:6 daagt ons uit: “Als we zeggen dat we met Hem verbonden zijn terwijl we onze weg in het duister gaan, liegen we en leven we niet volgens de waarheid”. Dit zouden we als volgt met andere woorden kunnen zeggen: “Als we zeggen dat we verlicht zijn, maar we leven nog steeds in de duisternis, dan liegen we over ons begrip van Gods Woord”. De Geest van God, die ons verlicht zodat we Gods Woord kunnen begrijpen, gebruikt die kennis en begeleidt ons om daar naar te leven. Romeinen 8:14 zegt: “Allen die door de Geest van God worden geleid, zijn kinderen van God”. Het verlichtende werk van de Heilige Geest in onze levens is een bevestiging dat we inderdaad kinderen van God zijn.
