Antwoord:
Het woord fundamenteel kan elke religieuze stroming beschrijven die vasthoudt aan de eigen principes. Maar in dit artikel gaat het over het Fundamentalisme, een beweging binnen de kerk die vasthoudt aan de basisleerstellingen van het Christelijk geloof. Vandaag de dag wordt de term fundamentalist vaak in negatieve zin gebruikt.
De Amerikaanse Fundamentalistische beweging heeft haar wortels in het theologisch seminarie van Princeton vanwege haar verbintenis met studenten van dat instituut. Twee welgestelde kerkleken vroegen 97 conservatieve kerkleiders uit de gehele Westerse wereld om 12 boekwerken te schrijven over de basisleerstellingen van het Christelijk geloof. Vervolgens publiceerden zij deze geschriften en verspreidden meer dan 300.000 gratis exemplaren onder predikanten en anderen die zich bezighielden met leidinggevende werkzaamheden in kerkelijk verband. De boeken heetten The Fundamentals (“De fundamentele zaken”) en worden nog steeds gedrukt als tweedelig boekwerk.
Het Fundamentalisme werd in de tweede helft van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw gevormd door conservatieve Christenen - John Nelson Darby, Dwight L. Moody, B.B. Warfield, Billy Sunday en anderen – die bezorgd waren over de uitholling van morele waarden door het modernisme (een geloof dat mensen (in plaats van God) hun omgeving scheppen, verbeteren en omvormen met behulp van wetenschappelijke kennis, technologie en praktische ondervinding). Naast de strijd tegen de invloed van het modernisme, had de kerk het ook aan de stok met de Duitse “hogere kritiek beweging”, die de onfeilbaarheid van de Bijbel probeerde te ontkennen.
Het Fundamentalisme is gestoeld op vijf grondbeginselen van het Christelijk geloof, hoewel er veel meer komt kijken bij de beweging dan het aanhangen van deze leerstellingen:
1) De Bijbel is letterlijk waar. Aan dit grondbeginsel is het geloof verbonden dat de Bijbel onfeilbaar is, dus, zonder fouten en vrij van alle tegenstrijdigheden.
2) De maagdelijke geboorte en goddelijkheid van Christus. Fundamentalisten geloven dat Jezus geboren is uit de maagd Maria en verwerkt is door de Heilige Geest, en dat Hij de Zoon van God was en is, volkomen menselijk en volkomen goddelijk.
3) De plaatsvervangende verzoening van Jezus Christus op het kruis. Het Fundamentalisme onderwijst dat verlossing alleen verkregen kan worden door Gods genade en het menselijk geloof in de kruisiging van Christus voor de zonden van de mensheid.
4) De lichamelijke opstanding van Jezus. Op de derde dag na Zijn kruisiging stond Jezus op uit het graf en zetelt nu aan de rechterhand van God de Vader.
5) De echtheid van de wonderen die Jezus verricht heeft zoals ze beschreven staan in de Schrift en de letterlijke, pre-millenniale wederkomst van Christus op aarde.
Andere aspecten aan de leerstellingen die door Fundamentalisten in acht genomen worden zijn dat Mozes de eerste vijf boeken van de Bijbel geschreven heeft en dat de kerk opgenomen zal worden vóór de verdrukking van de eindtijd. De meeste Fundamentalisten zijn ook Dispensationalisten.
De Fundamentalistische beweging heeft vaak een zekere militante houding aangenomen ten aanzien van het onderwerp “waarheid”, en daardoor was er wel eens onderlinge strijd. Veel nieuwe geloofsrichtingen en samenkomsten ontstonden, omdat mensen hun kerken verlieten vanwege overtuigingen ten aanzien van de “pure geloofsleer”. Een van de kenmerkende aspecten aan het Fundamentalisme is dat de beweging zichzelf ziet als bewaarder van de waarheid, doorgaans door te veronderstellen dat anderen de Bijbel verkeerd interpreteren. Op het moment dat het Fundamentalisme in opkomst was, omarmde de wereld het liberalisme, modernisme en Darwinisme, en werd de kerk zelf overspoeld door valse leraren. Fundamentalisme was een antwoord op het verlies van Bijbelse lering.
In 1925 had de beweging zwaar te lijden van alle publiciteit rondom het legendarische Scopes proces.
Hoewel de Fundamentalisten die rechtszaak wonnen, werden ze op grote schaal bespot. Daarna begon de beweging te versplinteren en nieuwe aandachtspunten te zoeken. De meest prominente groep die in de Verenigde Staten van zich liet horen was de Christian Right-beweging. Deze groep, die zichzelf als fundamentalistisch betitelde, heeft zich méér bemoeid met politiek dan de meeste andere religieuze groeperingen. Rond 1990 beïnvloedden groeperingen zoals de Christian Coalition en de Family Research Council politieke en culturele vraagstukken. Vandaag de dag bestaat het Fundamentalisme voort in verscheidene evangelische groeperingen zoals de Southern Baptist Convention. Deze groeperingen beweren gezamenlijk meer dan 30 miljoen volgelingen te hebben.
Net als alle andere bewegingen heeft het Fundamentalisme zowel successen als minder goede tijden gekend. De grootste tekortkoming is misschien wel dat toegestaan wordt dat tegenstanders van het Fundamentalisme mogen omschrijven wat het inhoudt om een Fundamentalist te zijn. Als gevolg daarvan zien veel hedendaagse mensen de Fundamentalisten als radicale extremisten die een staatsreligie willen stichten en iedereen willen dwingen om hetzelfde te geloven. Maar dat is zeker niet waar. Fundamentalisten willen de waarheid van de Schrift bewaren en het Christelijk geloof verdedigen, dat “voor eens en altijd aan de heiligen is overgeleverd” (Judas 1:3).
De hedendaagse kerk worstelt met de postmoderne, seculiere cultuur en heeft mensen nodig die zich niet schamen om het Evangelie van Christus te verkondigen. Waarheid verandert niet, en vasthouden aan fundamentele leerprincipes is nodig. Deze principes zijn de rots waarop het Christendom gefundeerd is, en, zoals Jezus ons leerde: het huis dat gebouwd is op de Rots zal elke storm doorstaan (Matteüs 7:24-25).
