Antwoord:
Het woord “legalisme” komt niet voor in de Bijbel. Het is een term die Christenen gebruiken voor het beschrijven van een leer die nadruk legt op een systeem van regels voor het verkrijgen van zowel redding als spirituele groei. Legalisten geloven in- en eisen een strikte naleving van regels. Leerstellig gezien is dit een positie die tegengesteld is aan genade. Mensen die een legalistische positie innemen slagen er vaak niet in om het werkelijke doel van de wet te zien, en vooral het doel van de Oudtestamentische wet van Mozes, welke onze “leermeester” is die ons richting Christus stuurt (3:24).
Zelfs ware gelovigen kunnen legalistisch zijn. We worden echter geïnstrueerd om liever genadig naar elkaar te zijn: “Aanvaard mensen met een zwak geloof zonder hun overtuiging te bestrijden” (Romeinen 14:1). Helaas zijn er ook mensen die zo overtuigd zijn van bepaalde niet-essentiële doctrines, dat ze de gemeenschap met anderen erover verbreken en zo de uiting van een ander standpunt weigeren te accepteren. Dat is ook legalisme. Vandaag de dag maken vele legalistische gelovigen de fout dat ze een ongegronde trouw eisen aan hún bijbelse interpretaties en zelfs hun eigen tradities. Er zijn bijvoorbeeld mensen die vinden dat je, om spiritueel te kunnen zijn, je simpelweg niet moet inlaten met tabak, alcoholische drank, dansen, films, enzovoorts. De waarheid is dat het ontwijken van deze zaken geen spiritualiteit garandeert.
De apostel Paulus waarschuwt voor legalisme in Kolossenzen 2:20-23: “Als u met Christus dood bent voor de machten van de wereld, waarom laat u zich dan geboden opleggen alsof u nog in de wereld leeft? ‘Raak dit niet aan, proef dat niet, blijf daarvan af’ – het zijn menselijke voorschriften en principes over zaken die door het gebruik vergaan. Dat moet allemaal voor wijsheid doorgaan, maar het is zelfbedachte godsdienst, zelfvernedering en verachting van het lichaam; het heeft geen enkele waarde en dient alleen maar tot eigen bevrediging”. Legalisten lijken misschien vroom en spiritueel, maar legalisme slaagt er uiteindelijk niet in om Gods doelen te bereiken omdat het een uiterlijk vertoon is in plaats van een innerlijke verandering.
Om niet in de val van legalisme te vallen, kunnen we beginnen bij het vasthouden van de woorden van de apostel Johannes: “De wet is door Mozes gegeven, maar goedheid en waarheid zijn met Jezus Christus gekomen”(Johannes 1:17) en onthouden dat we genadig moeten zijn, vooral ten opzichte van onze broeders en zusters in Christus. “Wie bent u dat u een oordeel velt over de dienaar van een ander? Of hij wel of niet volhardt in het geloof gaat alleen zijn eigen meester aan – en hij zal volharden, want de Heer heeft de macht hem dat te laten doen” (Romeinen 14:4). “Wie bent u dat u een oordeel velt over uw broeder of zuster? Wie bent u dat u neerziet op uw broeder of zuster? Wij zullen allen voor Gods rechterstoel komen te staan”(Romeinen 14:10).
Hier moeten we wel voorzichtig mee zijn. Hoewel we genadig moeten zijn tegen elkaar en onenigheid over betwistbare zaken moeten tolereren, kunnen we geen ketterij accepteren. We worden aangespoord te strijden voor het geloof dat voor eens en altijd aan de heiligen is overgeleverd (Judas 1:3). Als we deze richtlijnen onthouden en ze toepassen in liefde en genade, zullen we veilig zijn van zowel legalisme als lastering. “Geliefde broeders en zusters, vertrouw niet elke geest. Onderzoek altijd of een geest van God komt, want er zijn veel valse profeten in de wereld verschenen” (1 Johannes 4:1).
