Vraag: "Wat zijn de verschillende theorieën van de verzoening?"
Antwoord:
Door de gehele kerkgeschiedenis zijn er verschillende visies op de verzoening, sommige waar en sommige onwaar, naar voren gebracht door verschillende individuen of denominaties. Een van de redenen voor de verschillende visies is dat zowel het Oude als het Nieuwe Testament vele waarheden over de verzoening van Christus onthullen, waardoor het moeilijk is, zo niet onmogelijk, om een enkele “theorie” te vinden die de rijkdom van de verzoening volledig omvat of uitlegt. Tijdens het bestuderen van de Schrift komen vele gerelateerde waarheden naar voren die te maken hebben met de verlossing die Christus heeft volbracht, en ontdekken we een rijk veelzijdig beeld van de verzoening. Een andere factor die bijdraagt aan de verschillende theorieën van de verzoening is dat veel van wat we kunnen leren over de verzoening begrepen moet worden vanuit de ervaring en het perspectief van Gods volk onder het offersysteem van het Oude Verbond.
De verzoening van Christus, het doel ervan en wat het bereikte, is zo’n rijk onderwerp dat er boekdelen over geschreven zijn. Dit artikel geeft slechts een kort overzicht van de vele theorieën die ooit naar voren gebracht zijn. Terwijl we naar de verschillende visies op de verzoening kijken, moeten we in ons achterhoofd houden dat elke visie die de zondigheid van de mens of de plaatsvervangende natuur van de verzoening niet erkent, op zijn minst gebrekkig en in het ergste geval Godslasterend is.
Losgeld voor Satan: Deze visie ziet de verzoening van Christus als het betalen van losgeld aan Satan om zo de vrijheid van de mens te kopen en hem vrij te maken van Satans slavernij. Het is gebaseerd op het geloof dat de mens op geestelijk gebied gevangen gehouden wordt door Satan, en dat de betekenis van Christus’ dood was dat Gods overwinning op Satan behaald werd. De theorie heeft weinig tot geen Bijbelse ondersteuning en heeft door de kerkgeschiedenis heen slechts weinig aanhangers gehad. Het is onbijbels omdat Satan, in plaats van God, eist dat er betaald moet worden voor de zonde. Dus worden de eisen van Gods gerechtigheid, zoals deze door de hele Schrift naar voren komen, volkomen genegeerd. Het geeft Satan ook een hogere plaats dan hij zou moeten hebben en geeft hem machtiger weer dan hij werkelijk is. Er is geen Bijbelse ondersteuning voor het idee dat zondaars iets schuldig zijn aan Satan, maar door de Schrift heen zien we dat God degene is die betaling voor de zonde vereist.
Recapitulatie Theorie: Deze theorie stelt dat de verzoening van Christus het pad van de mens heeft omgedraaid van ongehoorzaamheid naar gehoorzaamheid. Het gelooft dat het leven van Christus alle fases van het menselijk leven heeft samengevat, en dat daardoor de weg van ongehoorzaamheid die begonnen is door Adam, wordt omgekeerd. In de Bijbel is geen ondersteuning te vinden voor deze theorie.
Dramatische Theorie: Deze visie ziet de verzoening van Christus als het behalen van de overwinning in een goddelijk conflict tussen goed en kwaad en het winnen van de menselijke vrijheid van Satans slavernij. De betekenis van Christus’ dood was het vaststellen van Gods overwinning over Satan en het bieden van een manier om de wereld te verlossen van zijn gevangenschap van het kwaad.
Mystieke Theorie: De Mystieke Theorie ziet de verzoening van Christus als een triomf over Zijn eigen zondige natuur door de kracht van de Heilige Geest. Mensen die deze visie aanhangen geloven dat kennis hiervan een mystieke invloed op de mens heeft en zijn “gods-bewustzijn” doet ontwaken. Ze geloven ook dat de geestelijke staat van de mens niet het resultaat is van zonde, maar simpelweg een tekort aan “gods-bewustzijn”. Dit is duidelijk onbijbels. Om dit te geloven, moet je geloven dat Christus een zondige natuur had, terwijl de Schrift duidelijk zegt dat Jezus de perfecte God-mens was, zondeloos in ieder aspect van Zijn natuur (Hebreeën 4:15).
Morele Invloed Theorie: Dit is het geloof dat de verzoening van Christus een demonstratie van Gods liefde is, welke ervoor zorgt dat het hart van de mens wordt verzacht en zich bekeert. Mensen die deze visie aanhangen geloven dat de mens geestelijk ziek is en hulp nodig heeft en dat de mens bewogen wordt om Gods vergiffenis aan te nemen doordat hij Gods liefde voor de mens ziet. Ze geloven dat het doel en de betekenis van Christus’ dood het bewijzen van Gods liefde naar de mens was. Hoewel het waar is dat de verzoening van Christus het ultieme voorbeeld van Gods liefde is, is deze visie onbijbels omdat het de ware geestelijke staat van de mens ontkent — dood in misstappen en zonden (Efeziërs 2:1) — en het ontkent dat God betaling voor de zonde eist. Deze visie van de verzoening van Christus laat de mensheid achter zonder een waar offer of betaling voor de zonde.
Voorbeeld Theorie: Deze visie ziet de verzoening van Christus als het simpelweg bieden van een voorbeeld van geloof en gehoorzaamheid om de mens te inspireren tot gehoorzaamheid aan God. Zij die deze visie aanhangen geloven dat de mens geestelijk levend is en dat Christus’ leven en verzoening slechts een voorbeeld van waar geloof en gehoorzaamheid waren, en zouden moeten dienen als inspiratie voor de mens om een soortgelijk leven te leiden van geloof en gehoorzaamheid. Deze theorie en de Morele Invloed Theorie lijken op elkaar omdat ze beiden ontkennen dat Gods gerechtigheid werkelijk een betaling voor de zonde eist, en dat Christus’ dood aan het kruis die betaling was. Het grootste verschil tussen de Morele Invloed Theorie en de Voorbeeld Theorie is dat de Morele Invloed Theorie zegt dat Christus’ dood ons leert hoeveel God van ons houdt en dat de Voorbeeld Theorie zegt dat Christus’ dood ons leert hoe we moeten leven. Natuurlijk is het waar dat Christus een voorbeeld voor ons is dat we zouden moeten volgen, zelfs in Zijn dood, maar de Voorbeeld Theorie slaagt er niet in de ware geestelijke staat van de mens te erkennen of het feit dat Gods gerechtigheid een betaling voor de zonde eist, welke de mens niet in staat is om te betalen.
Commerciële Theorie. De Commerciële Theorie ziet de verzoening van Christus als het brengen van eeuwige eer aan God. Dit leidde ertoe dat God aan Christus een beloning gaf die Hij niet nodig had, en dat Christus die beloning doorgaf aan de mens. Mensen die deze visie aanhangen geloven dat de geestelijke staat van de mens een God-onterende staat is en dat de dood van Christus, welke eeuwige eer aan God bracht, toegepast kan worden op zondaars voor de verlossing. Deze theorie ontkent, net als een groot aantal van de andere theorieën, de ware geestelijke staat van nog niet wedergeboren zondaars en hun behoefte aan een compleet nieuwe natuur, die alleen beschikbaar is door Christus (2 Korintiërs 5:17).
Bestuurstheorie: Deze visie ziet de verzoening van Christus als een demonstratie van de waarde die God hecht aan Zijn wet en Zijn houding tegenover de zonde. Het is door de dood van Christus dat God een reden heeft om de zonde te vergeven van hen die zich bekeren en Christus’ plaatsvervangende dood accepteren. Mensen die deze visie aanhangen geloven dat de geestelijke staat van de mens er een is die Gods morele wet heeft overtreden, en dat de dood van Christus een vervanging was voor het betalen voor de zonde. Omdat Christus de straf voor de zonde droeg, is het mogelijk voor God om hen die Christus accepteren als hun vervanger op een legale manier te vergeven. Deze visie schiet tekort omdat het niet leert dat Christus daadwerkelijk de straf voor de werkelijke zonde van enig persoon heeft gedragen, maar dat Zijn lijden slechts aan de mensheid liet zien dat Gods wetten overtreden waren en dat er iets van die straf betaald was.
Plaatsvervangende Straf Theorie: Deze theorie ziet de verzoening van Christus als een plaatsvervangend offer dat aan de eisen van Gods gerechtigheid over zonde heeft voldaan. Met Zijn offer heeft Christus de straf voor de zonde van de mens betaald, en bracht daarmee vergiffenis aan de mens, schreef gerechtigheid toe aan de mens en verzoende de mens met God. Mensen die deze visie aanhangen geloven dat ieder aspect van de mens—zijn geest, wil, en emoties—corrupt zijn geworden door de zonde en dat de mens volledig verdorven en geestelijk dood is. Deze visie stelt dat de dood van Christus de straf voor de zonde heeft betaald en dat de mens door geloof Christus’ vervanging als betaling van de zonde kan accepteren. Deze visie op de verzoening strookt het meest nauwkeurig met de Schrift in zijn visie op de zonde, de menselijke natuur, en de gevolgen van Christus’ dood aan het kruis.
