Vraag
Spreekt de Bijbel over doodzonden en dagelijkse zonden?
Antwoord
De Rooms-katholieke Kerk categoriseert zonden in twee categorieën: doodzonden en dagelijkse zonden. De zonde is volgens de Bijbel één van de meest fundamentele aspecten voor een correct begrip van het leven met God en wat het betekent om Hem te kennen. Terwijl we door dit leven gaan, moeten we weten hoe we op een Bijbelse manier op onze eigen zonden kunnen reageren, maar ook op de manifestaties van de zondige mensheid waar we elke dag, op elk moment, mee te maken hebben. Als we geen Bijbels begrip hebben van de zonde en er dus niet op de juiste manier op kunnen reageren, dan kan dat op een onbeschrijflijke manier verwoestende gevolgen hebben. Een incorrect begrip van de zonde kan leiden tot een eeuwige afscheiding van God in de hel. Maar prijs de glorieuze Naam van onze God en Redder Jezus Christus! In Zijn Heilige Woord heeft God ons heel duidelijk getoond wat zonde is, hoe de zonde ons persoonlijk beïnvloedt en wat de correcte reactie op zonde is. Wanneer we dus de concepten van de doodzonde en de dagelijkse zonde proberen te begrijpen, moeten we ons tot Gods Woord richten – Gods Woord dat in alles voorziet.
Om te kunnen ontdekken of de Bijbel de concepten van de doodzonde en de dagelijkse zonde onderwijst, zullen enkele basisdefinities nuttig zijn. De concepten van de doodzonde en de dagelijkse zonde zijn in essentie Rooms-katholieke concepten. Sommige evangelische Christenen en Protestanten zijn misschien bekend met deze begrippen, maar andere weer niet. Werkbare definities van de doodzonde en de dagelijkse zonde zijn bijvoorbeeld de volgende: De doodzonde is “de zonde die geestelijke dood veroorzaakt”, en de dagelijkse zonde is “de zonde die vergeven kan worden”. De dagelijkse zonde wordt telkens in contrast met de doodzonde gebruikt. Doodzonden zijn die zonden die iemand uit het eeuwige koninkrijk buitensluiten; dagelijkse zonden zijn die zonden die iemand niet uit het koninkrijk houden. Dagelijkse zonden verschillen van de doodzonden wat betreft de straft die erop volgt. Dagelijkse zonden verdienen een temporele bestraffing, waarvoor kan worden geboet door middel van de biecht of de vlammen van het vagevuur, terwijl doodzonden een eeuwige dood verdienen.
In de Catechismus van de Katholieke Kerk kan de volgende beschrijving van de doodzonde worden gevonden: “Om van een doodzonde te kunnen spreken, moeten drie voorwaarden tegelijk vervuld zijn: Elke zonde die een zwaarwegende materie tot object heeft en die begaan wordt met volle kennis en weloverwogen toestemming". Volgens de Catechismus wordt “wat een zwaarwegende materie is… verduidelijkt in de Tien Geboden…”. De Catechismus stelt verder “dat de doodzonde het verlies meebrengt van de liefde en van de heiligmakende genade, dit wil zeggen van de staat van genade. Wanneer ze niet vrijgekocht wordt door het berouw en de vergiffenis van God, dan veroorzaakt de doodzonde de uitsluiting uit het koninkrijk van Christus en de eeuwige dood van de hel, …”.
Het Catechismus zegt het volgende over de dagelijkse zonde: “Men begaat een dagelijkse zonde wanneer men in een lichte materie een voorschrift van de morele wet overtreedt, ofwel wanneer men ongehoorzaam is aan de morele wet in een zwaarwegende materie, maar zonder volle kennis of volledige instemming. De dagelijkse zonde verzwakt de liefde; ze geeft blijk van een ongeordende begeerte naar geschapen dingen; ze belet de vooruitgang van de ziel in de beoefening van de deugden en de praktijk van het zedelijk goede; ze verdient tijdelijke straffen. De vrijwillige dagelijkse zonde die zonder berouw blijft, brengt ons stilaan ertoe een doodzonde te bedrijven. Toch breekt de dagelijkse zonde het verbond met God niet. Ze is menselijk herstelbaar met Gods genade. ‘Ze berooft niet van de heiligmakende genade en van de liefde, en dus ook niet van de eeuwige zaligheid’.”
Samengevat: een doodzonde is een doelbewuste overtreding van de Tien Geboden (in gedachte, woord of daad), die met volledige kennis van de ernst van de zaak wordt gepleegd en die tot het verlies van de redding leidt. De redding kan weer teruggekregen worden door middel van berouw en de vergiffenis van God. Een dagelijkse zonde kan een overtreding van de Tien Geboden of een minder ernstige zonde zijn, maar deze wordt onbewust en/of zonder volledige instemming gepleegd. Hoewel deze de relatie tussen de mens en God beschadigt, leidt een dagelijkse zonde niet tot het verlies van het eeuwige leven.
Bijbels gezien heeft het concept van doodzonden en dagelijkse zonden met diverse problemen te maken: Op de eerste plaats schetsen deze concepten een on-Bijbels beeld van Gods kijk op de zonde. De Bijbel zegt dat God in Zijn bestraffing van de zonde rechtvaardig en eerlijk zal zijn en dat sommige zonden op de dag van het oordeel een grotere straf zullen verdienen dan andere (Matteüs 11:22, 24; Lucas 10:12, 14). Maar het feit dat iedereen in gedachten moet houden is dat alle zonden door God bestraft zullen worden. De Bijbel leert ons dat wij allemaal zondigen (Romeinen 3:23) en dat de rechtvaardige boete voor de zonde bestaat uit een eeuwige dood (Romeinen 6:23). De Bijbel zegt helemaal niet dat sommige zonden wel de eeuwige dood verdienen en andere niet. Alle zonden zijn doodzonden, omdat een enkele zonde de overtreder onwaardig maakt voor een eeuwig leven met God.
De apostel Jakobus verwoordt dit feit in zijn brief (Jakobus 2:10): “Wie de hele wet onderhoudt maar op één punt struikelt, staat schuldig ten opzichte van het geheel.” Let op het gebruik van het woord “struikelen”. Dit betekent een vergissing maken of een fout begaan. Jakobus schetst hier een beeld van iemand die de zaken goed probeert te doen en toch, misschien zelfs onbedoeld, een zonde begaat. Wat is hiervan het gevolg? God zegt, via Zijn dienaar Jakobus, dat zelfs iemand die onbedoeld een zonde begaat toch schuldig is aan het overtreden van de hele wet. Een goede illustratie hiervan is de volgende: neem een groot raam in gedachten en beschouw dit raam als Gods wet. Het maakt niet uit of iemand een klein kiezeltje of een aantal grote keien door het raam gooit. Het resultaat is hetzelfde… het glas is gebroken. Op eenzelfde manier maakt het niet uit of iemand een kleine zonde begaat of een aantal grote zonden. Het resultaat is hetzelfde… hij of zij heeft Gods wet overtreden. En de Heer verkondigt dat Hij de schuldigen niet onbestraft zal laten (Nahum 1:3).
Op de tweede plaats schetsen deze concepten een on-Bijbels beeld van Gods betaling voor de zonde. In beide gevallen – doodzonden en dagelijkse zonden – is vergeving van de overtreding afhankelijk van een of andere schadevergoeding van de zijde van de overtreder. In het Rooms-katholicisme kan deze schadeloosstelling bestaan uit het opbiechten van de zonde, het bidden van een bepaald gebed, het ontvangen van de Eucharistie of een ander soort ritueel. De basisgedachte is dat de overtreder een zekere handeling moet uitvoeren voordat de vergeving van Christus op de overtreder kan worden toegepast en dat de vergeving dan pas kan worden verleend. De betaling voor en de vergeving van de zonde is afhankelijk van de daden van de overtreder.
Is dit wat de Bijbel ons leert over betaling voor zonden? De Bijbel leert ons duidelijk dat de betaling voor zonden niet kan bestaan uit de daden van de zondaar en hier ook niet op gebaseerd kan zijn. Kijk eens naar de woorden van 1 Petrus 3:18: “Ook Christus heeft eens en voorgoed geleden voor de zonden, de rechtvaardige voor de onrechtvaardigen, om u tot God te brengen. Hij is gedood naar het lichaam, maar tot leven gewekt door de Geest…”. Let op de bewoording “Christus heeft eens en voorgoed …”. Deze passage leert ons dat God aan het kruis heeft afgerekend met alle zonden van de mensen die in Jezus Christus geloven… Christus is voor hen allen gestorven. Dit omvat ook de zonden die de gelovige beging vóór zijn redding en de zonden die hij na zijn redding nog begaat en zal begaan.
Kolossenzen 2:13 en 14 bevestigen dit feit: “Ook u, die dood was door uw overtredingen en als onbesnedenen leefde, heeft God weer levend gemaakt met Hem [Christus]. Hij heeft ons al onze overtredingen vergeven. Hij heeft de oorkonde met al haar bepalingen, die in ons nadeel was en tegen ons getuigde, verscheurd. Hij heeft haar uit ons midden weggenomen en aan het kruis genageld.” God heeft “…al onze overtredingen vergeven …”. Niet alleen de zonden uit het verleden, maar alle zonden. Deze zijn aan het kruis genageld en er is mee afgerekend. Toen Jezus aan het kruis zei: “Het is volbracht” (Johannes 19:30), zei Hij dat Hij alles had volbracht wat noodzakelijk was om vergeving en eeuwig leven te schenken aan de mensen die in Hem willen geloven. Daarom zei Jezus in Johannes 3:18: “Wie in Hem [Jezus] gelooft, wordt niet veroordeeld…” Paulus vermeldt dit feit in Romeinen 8:1: “Voor hen dus die in Christus Jezus zijn, bestaat er nu geen vonnis meer.” Waarom worden gelovigen niet veroordeeld? Waarom is er geen vonnis meer voor de mensen die in Christus Jezus zijn? Omdat de dood van Christus volledig tegemoet is gekomen aan Gods rechtschapen toorn over de zonde (1 Johannes 4) en de mensen die op Christus vertrouwen de straf voor die zonde niet meer hoeven te dragen.
Terwijl het idee van doodzonden en dagelijkse zonden de verantwoordelijkheid om Gods vergeving voor een bepaalde overtreding te krijgen in de handen van de overtreder legt, leert de Bijbel ons dat alle zonden van de gelovige aan het kruis van Christus zijn vergeven. De Bijbel leert ons met woorden (Galaten 6:7 en 8) en voorbeelden (2 Samuël 11-20) dat een Christen die bij zondige activiteiten betrokken is te maken kan hebben met temporele, lichamelijke, emotionele, mentale en/of geestelijke gevolgen. Maar de gelovige hoeft vanwege persoonlijke zonden nooit opnieuw Gods vergeving te verkrijgen omdat Gods Woord verkondigt dat aan het kruis volledig werd afgerekend met Zijn toorn over de zonde van de gelovige.
Op de derde plaats schetsen deze concepten een on-Bijbels beeld van Gods omgang met Zijn kinderen. Het is duidelijk dat het Rooms-katholicisme beweert dat één van de gevolgen van het begaan van een doodzonde eruit bestaat dat het eeuwige leven van de overtreder wordt verwijderd. Volgens dit concept zal God vervolgens weer het eeuwige leven schenken, door berouw en goede daden.
Leert de Bijbel ons dat iemand die waarlijk door God, via Christus, gered is zijn redding kan verliezen en dan weer kan terugkrijgen? Het is duidelijk dat de Bijbel dat niet onderwijst. De Bijbel leert ons dat een mens, zodra hij zijn vertrouwen in Jezus heeft gesteld voor de vergeving van zijn zonden en voor het eeuwige leven, dan voor eeuwig veiliggesteld is… hij kan dan niet meer verloren gaan. Lees de woorden van Jezus eens in Johannes 10:27-28: “Mijn schapen luisteren naar mijn stem; Ik ken ze en ze volgen Mij. Ik geef hun eeuwig leven: nooit zullen ze verloren gaan, niemand zal ze aan mijn hand ontrukken.” Lees ook de woorden van Paulus in Romeinen 8:38-39: “Ik ben ervan overtuigd, dat noch de dood noch het leven, noch engelen noch machten, noch wat is noch wat komt, geen macht in den hoge of in de diepte, noch enig ander schepsel, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die in Christus Jezus onze Heer is.”
Terugkijkend op het feit dat de dood van Christus volledig is tegemoet gekomen aan de toorn van God over onze zonde kunnen we stellen dat onze zonden ons niet van Gods liefde afscheiden. In Zijn liefde kiest God ervoor om de dood van Christus als een betaling voor de zonden van de gelovige te aanvaarden en hij rekent de gelovige deze zonden dan niet meer aan. Als de gelovige zondigt, dan is de vergeving van God in Christus reeds aanwezig en komen de liefde en vergeving van God voor de gelovige nooit in gevaar, ook al kan de gelovige toch de gevolgen van de zonde ervaren – gevolgen die hij zelf heeft veroorzaakt. In Romeinen 7:14-25 stelt Paulus duidelijk dat de gelovige tijdens zijn aardse bestaan een strijd met de zonde zal voeren, maar dat Christus ons uit dit lichaam des doods zal redden. En daarom geldt: “Voor hen dus die in Christus Jezus zijn, bestaat er nu geen vonnis meer” (Romeinen 8:1). Terwijl het concept van de doodzonde onderwijst dat iemand zijn redding door persoonlijke zonden kan verliezen, leert de Bijbel ons dat Gods liefde en gunst nooit van Zijn kinderen zullen worden afgenomen.
Gods genade heeft de gelovige niet alleen van elke wetsovertreding gered, maar leidt de gelovige ook zodat hij heilig kan leven. Gods genade geeft de gelovige het verlangen om goede daden te verrichten. Dit betekent niet dat de gelovige nooit zal zondigen, maar dat zijn hartstocht zal bestaan uit het eren van God, vanwege Zijn genade in het leven van die gelovige. Vergeving en heiligheid zijn twee zijden van dezelfde munt van Gods genade… ze gaan hand in hand. Hoewel een gelovige kan struikelen en soms kan zondigen en misschien zelfs hevig kan zondigen, zal het algemene pad en de richting van zijn leven een pad zijn dat bestaat uit heiligheid en hartstocht voor God en Zijn heerlijkheid. Als iemand de concepten van doodzonden en dagelijkse zonden volgt, dan kan hij bedrogen worden en de ernst van de zonde onderschatten, omdat hij dan kan geloven dat er altijd gewoon gezondigd kan worden en dat Gods genade dan opgezocht kan worden wanneer het hem goed uitkomt. De Bijbel vertelt ons dat de ware gelovige zonde nooit licht zal opvatten en er in de kracht van Gods genade naar zal streven om een heilig leven te leiden.
Gebaseerd op de bovenstaande Bijbelse waarheid zijn de concepten van doodzonden en dagelijkse zonden niet bijbels en moeten ze afgewezen worden als een voorstelling van Gods kijk op de zonde en Zijn oplossing voor de zonde. In de dood, de begrafenis en de opstanding van Christus is volledig afgerekend met het zondeprobleem en we hoeven dan ook niet verder te zoeken dan die wonderbaarlijke uiting van Gods liefde voor ons. Onze vergeving en onze juiste verhouding met God is niet afhankelijk van onszelf, ons falen of onze trouw. De ware gelovige moet zijn ogen op Jezus gericht houden en in het licht leven van alles wat Hij voor ons heeft gedaan. Gods liefde en genade zijn werkelijk verbazingwekkend! Mogen wij allen in het licht wandelen van het leven dat wij in Christus hebben! Mogen wij door de macht van de Heilige Geest alle zonde overwinnen, of ze nu “doodzonden” of “dagelijkse zonden” zijn, of ze nu wel of niet bewust zijn.
English
Spreekt de Bijbel over doodzonden en dagelijkse zonden?
