Vraag
Wat is een gebedslabyrint? Zijn gebedslabyrinten bijbels?
Antwoord
Een labyrint is een pad dat zich, via een omslachtige route, een weg baant naar het middelpunt van een ingewikkeld patroon. De route van een labyrint is enkelvoudig, d.w.z. er is maar één correct pad. Het verschil met een doolhof is dat een labyrint zodanig ontworpen is dat men zich er gemakkelijk doorheen kan navigeren: het is onmogelijk om erin te verdwalen.
Een gebedslabyrint is een labyrint dat gebruikt wordt om te bidden of te mediteren, of voor spirituele transformatie of wereldwijde eenheid. De beroemdste gebedslabyrinten zijn onder andere een labyrint uit de oudheid in de kathedraal van Chartres (Frankrijk), een andere in de kathedraal van Duomo di Siena (Italië), en twee labyrinten die onderhouden worden door Grace Cathedral, een Episcopale kerk in San Francisco (VS). Hoewel gebedslabyrinten al eeuwenlang worden gebruikt in Katholieke kathedralen, zijn ze in de afgelopen decennia enorm in populariteit toegenomen, vooral in de Emergent Church, onder New Age groepen en in het neopaganisme.
Labyrinten worden door een groot aantal culturen al minstens 3500 jaar gebruikt. Bewijs voor oude labyrinten kan gevonden worden op Kreta, in Egypte, Scandinavië en Noord-Amerika. De oude labyrinten hadden wat normaliter een "klassiek" ontwerp genoemd wordt, dat bestaat uit zeven ringen, of omlopen. Deze waren beslist heidens van aard: een groot aantal labyrinten was gewijd aan een bepaalde godin en gebruikt voor rituele dansen. De Hopi indianen zagen het labyrint als een symbool voor Moeder Aarde, en de honderden stenen labyrinten aan de Scandinavische kustlijn werden gebruikt als magische valstrikken voor trollen en boze winden - en dan kon men veilig gaan vissen, zo dacht men.
In de Middeleeuwen werd het labyrint door de Katholieke Kerk aangepast voor eigen gebruik in hun kathedralen. De klassieke vorm maakte plaats voor een ingewikkelder ontwerp dat bestond uit 11 omlopen in 4 kwadranten. Dit wordt normaliter het "middeleeuwse" ontwerp genoemd. Binnen het Katholicisme kon het labyrint symbool staan voor verschillende dingen: de moeilijke, kronkelende weg naar God, of een mystieke klim naar verlossing en verlichting, of zelfs een pelgrimstocht naar Jeruzalem voor mensen die niet in staat waren om zelf naar Jeruzalem te reizen.
De moderne "herontdekking" van het labyrint en het gebruik ervan in de kerk wordt gevierd door groeperingen als The Labyrinth Society en Veriditas, het wereldwijde labyrintenproject. Volgens deze groeperingen is het labyrint een "goddelijke afdruk", een "mystieke traditie", een "heilig pad", en een "heilig portaal". Veriditas heeft ten doel om "de Menselijke Geest te transformeren" en "de Labyrint-ervaring te gebruiken als een persoonlijke praktijk voor genezing en groei, een hulpmiddel om gemeenschappen op te bouwen, een middel voor wereldvrede en een metafoor voor de bloei van de Geest in ons leven." (van de officiële Veriditas website)
Volgens Veriditas bestaat het doorlopen van een labyrint uit drie fasen: zuivering (loslaten), verlichting (ontvangen) en eenheid (terugkeren). Zuivering vindt plaats wanneer iemand zich naar het centrum van het labyrint beweegt. In deze fase worden de zorgen en afleidingen van het leven losgelaten en het hart en de geest geopend. Verlichting vindt plaats in het middelpunt van het labyrint. Dit is het moment om "te ontvangen wat er voor je is weggelegd" door middel van bidden en mediteren. Eenheid vindt plaats wanneer men het labyrint weer verlaat en heeft te maken met het "verbinden met God, je Hogere Macht, of de helende krachten die in de wereld aan het werk zijn."
Voorstanders van gebedslabyrinten zeggen dat het labyrint gebruikt wordt om verlicht te worden, om op één lijn met het universum te geraken, en steeds meer in staat te zijn om je "Zelf" te kennen en het werk van de ziel uit te voeren. Sommigen, zoals dr. Lauren Artress, de voorzitter van Veriditas, spreken ook over de "vele bewustzijnsniveaus" waardoor de aanbidder in een labyrint wordt geraakt, waaronder het besef dat hij "een van die pelgrims is die in vroeger tijden leeft. Het voelt alsof het uit een andere tijd komt; het voelt niet alsof het uit dit huidige leven komt." (uit een interview met dr. Artress op de officiële Veriditas website)
Een groot aantal gebedslabyrinten bevatten vrouwelijke symbolen in het centrum, mogelijk een restant van de aanbidding van de godinnen in de oudheid. Dr. Artress erkent de symboliek en spreekt vrijuit over de verbinding met de "heilige vrouwelijkheid" in een labyrint en de noodzaak om God te beschouwen als zowel een "hij" als een "zij".
Zijn gebedslabyrinten bijbels? Nee, dat zijn ze niet. Niet alleen worden labyrinten nergens in de Bijbel genoemd, zij staan ook haaks op enkele Bijbelse principes aangaande aanbidding en bidden.
1) God verlangt naar aanbidders die Hem aanbidden met hun geest en vol van waarheid (Johannes 4:24; Filippenzen 3:3; Psalm 29:2). Voorstanders van gebedslabyrinten hebben het over "lichamelijke aanbidding" en het doel om alle vijf zintuigen te betrekken bij het aanbidden. Maar lichamelijke aanbidding is geen bijbels idee. We leven door in Hem te geloven, niet door Hem te zien, en aanbidding is geen zintuiglijke, lichamelijke activiteit; aanbidding is een zaak van het hart, die wordt uitgedrukt in het prijzen en dienen van God. Voor de Nieuwtestamentische gelovige heeft aanbidding niets te maken met uitwendig vertoon, zoals het aansteken van kaarsen, bij het altaar knielen of in kringen rondlopen.
2) Bidden hoort geen ritueel te zijn (Matthew 6:5-8). Dr. Artress zegt dat het "ritueel de ziel voedt" en zij beveelt herhaalde, regelmatige tochten door het labyrint aan. Als rituelen werkelijk voedsel voor de ziel zouden zijn, dan zouden de Farizeeërs uit de tijd van Jezus de best gevoede zielen aller tijden zijn geweest; hun godsdienstige systeem stond immers bol van rituelen en tradities. Maar Jezus berispte hen meerdere malen voor hun levenloze en hypocritische godsdienst (Matteüs 15:3; Markus 7:6-13).
3) Elke gelovige heeft dezelfde manier van denken als Christus (1 Korintiërs 2:16). Veel mensen die gebedslabyrinten doorlopen zijn op zoek naar bijzondere inzichten, een nieuwe openbaring, of de ontdekking van "de God in hun binnenste". Een dergelijke nadruk op mysticisme en esoterische kennis bevindt zich gevaarlijk dicht bij het gnosticisme en het denken van de New Age beweging. De christen heeft geen mystieke ervaring of buiten-bijbelse opbaring nodig: "Maar jullie zijn allemaal gezalfd door de Heilige Geest. Jullie kennen de waarheid." (1 Johannes 2:20)
4) God is dicht bij alle mensen die Hem in waarheid aanroepen (Psalm 145:18; Handelingen 17:27). Geen enkel ritueel, ook het doorlopen van een labyrint niet, kan iemand dichter bij God brengen. Jezus is de weg (Johannes 14:6). Inkeer en geloof zijn de vereisten (Handelingen 20:21).
5) De Bijbel is genoeg om de christen heilig, wijs en volledig toegerust te maken voor zijn werk in deze wereld (2 Timoteüs 3:16-17). Als we beweren dat we mysticisme of tradities aan de Bijbel moeten toevoegen om werkelijke kracht te vinden, dan denigreert dat Gods Woord en het werk van de Geest via Gods Woord.
Historisch waren labyrinten geworteld in het heidendom en vervolgens overgenomen door het Katholicisme. Nu worden zij gepromoot door de Emergent Church en anderen die buiten de Bijbel om op zoek zijn naar spiritualiteit. De waarschuwing van Paulus aan de Gemeente zou moeten volstaan om ons op Jezus gericht te houden en lege rituelen uit de weg te gaan: "Let er op dat jullie je niet laten bedriegen door de zogenaamde wijsheid en mooie praatjes van andere mensen. Want hun ideeën zijn menselijke ideeën. Het zijn de gedachten van deze wereld. Niet die van Christus." (Kolossenzen 2:8)
English
Wat is een gebedslabyrint? Zijn gebedslabyrinten bijbels?
