Pytanie
Czym są chrześcijańskie katakumby?
Odpowiedź
W starożytnym Rzymie ludzie nie mogli grzebać swoich zmarłych w granicach miasta. Zasada ta doprowadziła do powstania katakumb, sieci podziemnych korytarzy wykorzystywanych jako cmentarze. Poganie w Rzymie stosowali głównie kremację, ale niektórzy poganie i Żydzi korzystali z katakumb, aby pochować bliskich. Podążając za praktyką społeczności żydowskiej, chrześcijanie zaczęli używać katakumb do grzebania swoich zmarłych około II wieku.
Chrześcijanie używali katakumb do grzebania swoich zmarłych aż do czasów Konstantyna i edyktu mediolańskiego w 313 roku. W tym czasie korzystanie z katakumb zmniejszyło się, ponieważ chrześcijanie mogli grzebać swoich zmarłych w granicach miasta. Niektórzy chrześcijanie nadal odwiedzali katakumby ze względu na obecność pochowanych tam męczenników, a do IV wieku na szczycie niektórych części katakumb zbudowano kilka kaplic i świątyń ku czci męczeńskich świętych. W VIII wieku kościół przeniósł część szczątków z katakumb z powodu inwazji Wizygotów na Rzym. Po tym czasie historia zapomniała o katakumbach. Dopiero w XVI wieku, wraz z wykopaliskami prowadzonymi przez Antonio Bosio (nazywanego "Kolumbem katakumb"), katakumby powróciły do zainteresowania chrześcijan. Od tego czasu naukowcy znaleźli około czterdziestu chrześcijańskich katakumb w pobliżu dróg, które kiedyś prowadziły do Rzymu. Dziś chrześcijańskie katakumby w Rzymie są główną atrakcją turystyczną, choć tylko pięć ich części jest otwartych dla zwiedzających. Opiekę nad nimi sprawuje katolicki zakon Salezjanów Księdza Bosko.
Wśród katakumb, które są otwarte do zwiedzania, znajdują się katakumby św. Agnieszki, Kaliksta, San Sebastiano, Domitilli i Priscilli. Warto zauważyć, że w katakumbach Kaliksta znajduje się "Krypta Papieży", w której spoczywa wielu papieży. Katakumby zawierają szczątki różnych męczenników; przez lata Kościół katolicki ekshumował inne szczątki, aby wykorzystać je jako święte relikwie.
Wykopane w miękkiej skale wulkanicznej, katakumby były idealnym miejscem pochówku, ponieważ skała stwardniała pod wpływem powietrza. W labiryncie katakumb znajduje się pięć poziomów grobowców połączonych schodami. Niektórzy bogatsi chrześcijanie byli w stanie wyciąć dla siebie sklepienia przypominające pokoje.
Główną wartością historyczną rzymskich katakumb jest bogata kolekcja sztuki i symboli chrześcijańskich, które zawierają. W chrześcijańskich katakumbach można znaleźć najstarsze znane przykłady "ryby Jezusa" lub Ichthys (ΙΧΘΥΣ), symbolu, który ogłasza Jezusa Synem Bożym i Zbawicielem (zob. Ew. Jana 1:49). Inne godne uwagi symbole w katakumbach to m.in:
- Kotwica - symbol nadziei chrześcijanina w Jezusie (List do Hebrajczyków 6:19).
- Feniks - legendarny ptak, który powstał do życia z własnych popiołów. Feniks był popularnym we wczesnym Kościele symbolem zmartwychwstania, a czasem także dziewiczych narodzin Jezusa (zob. Łk 1:26-38).
- Gołębica - symbol Ducha Świętego (Łk 3:22).
- Alfa i Omega - tytuł Jezusa (Objawienie 22:13).
- Chi-Rho (☧) - monogram imienia Chrystusa.
- Pasterz - symbol Jezusa jako Dobrego Pasterza (Jana 10:11).
Inne godne uwagi przykłady sztuki chrześcijańskiej w katakumbach obejmują przedstawienia postaci i historii biblijnych: kobiety, która dotknęła rąbka szaty Jezusa; Mojżesza uderzającego w skałę; Szadracha, Meszacha i Abednego w piecu; Pawła nauczającego; itp. Popularnym rysunkiem są ryby i bochenki z opisu nakarmienia przez Jezusa pięciu i czterech tysięcy ludzi (Mt 14:13-21; 15:29-39).
W całych katakumbach widoczna jest nadzieja chrześcijan. Wczesny Kościół oczekiwał zmartwychwstania i czcił Pana Jezusa jako Zbawiciela. "Umarł za nas, abyśmy, czy czuwamy, czy śpimy, razem z nim żyli. " (1 Tesaloniczan 5:10).
English
Czym są chrześcijańskie katakumby?
