Pytanie
Jaka była rola Ducha Świętego w Starym Testamencie?
Odpowiedź
Rola Ducha Świętego w Starym Testamencie jest podobna do tej z Nowego Testamentu. Gdy mówimy o roli Ducha Świętego, możemy rozróżnić cztery główne obszary, w których Duch Święty pracuje: 1) odnawianie, 2) przebywanie (napełnianie), 3) wzmacnianie i 4) uzdalnianie do służby. Te obszary działania Ducha Świętego są tak samo widoczne zarówno w Starym jak i Nowym Testamencie.
Pierwszy obszar działania Ducha Świętego jest widoczny w procesie odnowienia. Inne słowo używane w tym znaczeniu to „odrodzenie”, z czego wypływa koncepcja bycia „ponownie narodzonym.” Standardowym potwierdzeniem tego jest tekst z Ew. Jana: „Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci, jeśli się kto nie narodzi na nowo, nie może ujrzeć Królestwa Bożego” (Ew. Jana 3.3). To z kolei przywodzi na myśl pytanie, jaki ma to związek z działaniem Ducha Świętego w Starym Testamencie? Później w rozmowie z Nikodemem, Jezus odpowiedział: „Jesteś nauczycielem w Izraelu, a tego nie wiesz?” (Ew. Jana 3.10). Kwestia na którą zwraca Jezus uwagę dotyczy tego, że Nikodem powinien wiedzieć o tym, że Duch Święty jest źródłem nowego życia, ponieważ objawił to w Starym Testamencie. Na przykład Mojżesz powiedział Izraelitom zanim weszli do Ziemi Obiecanej, że „obrzeże Pan, Bóg twój, twoje serce i serce twego potomstwa, abyś miłował Pana, Boga twego, z całego serca twego i z całej duszy twojej, abyś żył” (5 Księga Mojżeszowa 30.6). To obrzezanie serca jest dziełem Bożego Ducha i tylko przez niego może być to uczynione. Dostrzegamy również temat odnowienia w Księdze Ezechiela 11.19-20 oraz Księdze Ezechiela 36.26-29.
Owocem dzieła odrodzenia z Ducha jest wiara (Efezjan 2.8). Wiemy, że było wielu bohaterów wiary w Starym Testamencie, ponieważ 11 rozdział Hebrajczyków o tym wspomina. Jeśli wiara jest rezultatem mocy odrodzenia z Ducha Świętego, to musiało to również dotyczyć świętych Starego Testamentu, którzy patrzyli przez wiarę na krzyż, wierząc że przyobiecane odkupienie Boże kiedyś się wypełni. Widzieli obietnicę i „powitali ją z dala” (Hebrajczyków 11.13), przyjmując przez wiarę, że to co Bóg obiecał, to też wypełni.
Drugim aspektem działania Ducha Świętego w Starym Testamencie jest jego przebywanie lub napełnienie. Tutaj dostrzegalna jest największa różnica pomiędzy rolą Ducha Świętego w Starym a Nowym Testamentem. Nowy Testament naucza, że Duch Święty przebywa w wierzących stale (1 Koryntian 3.16-17; 6.19-20). Gdy złożymy naszą wiarę zbawczą w Chrystusie, to Duch Święty na nas spoczywa i żyje z nami. Apostoł Paweł zapieczętowanie Duchem Świętym w wierzących nazywa „rękojmią dziedzictwa” (Efezjan 1.13-14). W przeciwieństwie do działania Ducha Świętego w Nowym Testamencie, jego przebywanie za czasów Starego Testamentu było tymczasowe i wybiórcze. Za czasów Starego Testamentu Duch „spoczywał” na takich ludziach jak: Jozue (4 Księga Mojżeszowa 27.18), Dawid (1 Księga Samuela 16.12-13) czy nawet Saul (1 Księga Samuela 10.10). W Księdze Sędziów, widzimy Ducha „spoczywającego” na różnych sędziach, których Bóg wybrał do wyzwolenia Izraela spod panowania ich nieprzyjaciół. Duch Święty spoczął na tych osobach, aby wykonać określone zadania. Spoczywanie Ducha Świętego było Bożym znakiem wybrania konkretnej osoby (np. w przypadku Dawida), a gdy Boże wybranie kogoś opuszczało, tym samym opuszczał go Duch Święty (np. w przypadku Saula w 1 Księdze Samuela 16.14). I w końcu, to że Duch „spoczął” na kimś nie zawsze wskazywało na stan duchowy tej osoby (np. Saula, Samsona i wielu innych sędziów). Zatem, podczas gdy w Nowym Testamencie Duch zapieczętowuje wierzących i jego przebywanie jest stałe, tak za czasów Starego Testamentu Duch spoczywał na konkretnych osobach, które z jego udziałem miały wykonać jakieś zadania, co niekoniecznie miało związek z ich stanem duchowym. Gdy zadanie zostało wypełnione, Duch opuszczał daną osobę.
Trzeci aspekt działania Ducha w Starym Testamencie związany jest z ograniczeniem grzechu. 1 Księga Mojżeszowa 6.3 wydaje się wskazywać, że Duch Święty ogranicza ludzką grzeszność, i to ograniczanie zostaje cofnięte, gdy Boża cierpliwość do grzechu osiąga „punkt krytyczny.” Myśl ta powtarza się w 2 Tesaloniczan 2.3-6, gdy na koniec wieków przyjdzie odstępstwo, które będzie wskazywało na przyjście Bożego sądu. Do tego czasu pojawi się „człowiek niegodziwości, syn zatracenia” (werset 3), Duch Święty ograniczy moc szatana i uwolni go tylko wtedy, gdy będzie to zgodne z jego celem.
Czwarty i ostatni aspekt działania Ducha w Starym Testamencie związany był z udzielaniem szczególnych umiejętności do wypełniania służby. Bardzo podobnie jak czynią to dary duchowe w Nowym Testamencie, Duch udzielał pewnego daru do wykonania jakiegoś zadania. Zastanów się nad przykładem Besalela z 2 Księgi Mojżeszowej 31.2-5, który został uzdolniony do wykonania pewnych wyrobów potrzebnych w Świątyni. Poza tym, odnosząc to do wybiórczego, tymczasowego napełniania Duchem Świętym, o czym mówiliśmy powyżej, dostrzegamy że te konkretne osoby zostały obdarowane po to, aby wykonać jakieś zadania np. rządzić Izraelem (np. Saul czy Dawid).
Możemy również wspomnieć o działaniu Ducha w akcie stworzenia. 1 Księga Mojżeszowa 1.2 mówi, że Duch Boży „unosił się nad powierzchnią wód” i jego działanie stwórcze było zamierzone. W podobny sposób, Duch jest odpowiedzialny na dzieło duchowego odrodzenia (2 Koryntian 5.17), gdy przyprowadza ludzi do Królestwa Bożego poprzez odnowienie.
Podsumowując, Duch wykonuje dzisiaj wiele podobnych funkcji, jakie czynił za czasów Starego Testamentu. Główna różnica dotyczy tego, że obecnie Duch Święty przebywa w każdym wierzącym. Jezus mówił o tej zmianie działania Ducha: „wy go znacie, bo przebywa wśród was i w was będzie” (Ew. Jana 14.17).
English
Jaka była rola Ducha Świętego w Starym Testamencie?
