Pytanie
Czego możemy się nauczyć z życia Estery?
Odpowiedź
Estera jest żydowską dziewczyną, która stała się królową Persji i uratowała swój lud od morderczego spisku mającego na celu jego zagładę. Jej historia opisana jest w Starym Testamencie, w księdze noszącej jej imię. Żydowskie święto Purim upamiętnia to szczególne wyzwolenie Żydów.
Historia Estery rozpoczyna się uroczystością królewską. Król Achaszwerosz (zwany również Kserkses I) był synem sławnego króla perskiego Dariusza I, o którym wspominają Ks. Ezdrasza 4.24; 5.5–7; 6.1–15; Ks. Daniela 6.1, 25; Ks. Aggeusza 1.15 oraz 2.10. Rok, w którym doszło do incydentu pomiędzy Esterą a królem Achaszweroszem, to około 483 r. przed Chr. Królestwo króla Achaszwerosza było potężne; w rzeczywistości, było największe jakie świat kiedykolwiek widział. Persja zajmowała teren obecnej Turcji, jak również współczesnego Iraku, Iranu, Pakistanu, Jordanii, Libanu oraz Izraela; obejmowała również części współczesnego Egiptu, Sudanu, Libii oraz Arabii Saudyjskiej.
Jak w przypadku większości pogańskich królów tamtych czasów, król Kserkses lubił publicznie prezentować swoje bogactwo i władzę, w tym uczty, które czasami trwały nawet 180 dni. Widocznie, podczas jednej z takich uczt o której wspomina Ks. Estery 1.10-11, król poprosił aby jego żona, królowa Waszti, wyszła przed całe zgromadzenie urzędników, aby zaprezentować im piękno swojego uroku nosząc koronę. Spekulacja jest taka, że król Kserkses chciał, aby Waszti pojawiła się ubrana "jedynie" w koronę. Królowa Waszti odmówiła prośbie króla, a on wpadł w szał. Król Ksarkses skonsultował tą kwestią ze swoimi doradcami prawnymi, którzy ogłosili, że królowa Waszti popełniła wykroczenie przeciwko ludowi całej ziemi. Obawiali się, że kobiety perskie usłyszą o tym, że Waszti odmówiła posłuszeństwa mężowi, i zaczną pogardzać własnymi mężami. Zasugerowali królowi wydanie dekretu w całym kraju, że Waszti nigdy więcej nie będzie mogła stanąć przed jego obliczem. Król tak też uczynił, ogłaszając edykt we wszystkich językach prowincji.
Po oddaleniu Waszti, król pozostał bez królowej. Słudzy Kserksesa zasugerowali, by poszukał pięknych dziewic w całym kraju, aby znaleźć nową królową. Józef Flawiusz, żydowski historyk, odnotowuje, że król Achaszwerosz wybrał w sumie 400 kobiet, aby wypełniły harem i stały się kandydatkami na nową królową (Ks. Estery 2.1–4). Przed spotkaniem z królem kobiety miały poddać się rocznym zabiegom upiększającym (werset 12). Estera, Żydówka o hebrajskim imieniu Hadassa, została wybrana na jedną z dziewic (werset 8).
Aż do czasu, gdy dziewice zostały przyprowadzone do króla, były trzymane w haremie pod opieką Hegaja (Ks. Estery 2.8); po ich spotkaniu (z królem), ponieważ nie były już dziewicami, przechodziły do wydzielonej części domu dla konkubin- czy nałożnic- gdzie podlegały czujnej opiece innego eunucha, imieniem Szaaszgaz (werset 14).
Estera żyła w mieście Suza, gdzie żył również król. Była kuzynką Benjamity, imieniem Mordochaj, który był także jej opiekunem, adoptując ją jako swoją córkę, po śmierci jej rodziców. Mordochaj piastował pewnego rodzaju oficjalną pozycję w rządzie perskim (Ks. Estery 2.19). Gdy Estera została wybrana na kandydatkę na królową, Mordochaj polecił jej, aby nie ujawniała swojego żydowskiego pochodzenia (werset 10). On również codziennie odwiedzał królewski harem, aby sprawdzić jak się miewa Estera (werset 11).
Gdy nadszedł czas, na spędzenie nocy z królem, "nie żądała niczego, jak tylko tego, co polecił Hegaj, eunuch królewski, stróż żon. Estera pozyskała sobie życzliwość wszystkich, którzy na nią patrzeli" (Ks. Estery 2.15; tłum. Biblia Tysiąclecia). Ona również zdobyła przychylność króla: "umiłował król Esterę nad wszystkie inne kobiety" i "uczynił ją królową" (Ks. Estery 2.17; tłum. Biblia Tysiąclecia). Wydaje się, że Estera poza tym, że była "piękna i urodziwa" (werset 7), była uległa by podążyć za radą mądrych doradców i całkiem pociągającą pod każdym innym względem. Wraz z rozwojem historii, staje się oczywiste, że Bóg działał w całym tym procesie.
Jakiś czas później Mordochaj siedział przy bramie króla i podsłuchał o planie zamachu na życie Kserksesa. Doniósł o tym królowej Esterze, która opowiedziała o tym królowi. Intryga została udaremniona, ale wydarzenie zostało na jakiś czas zapomniane (Ks. Estery 2.21–23). Widzimy w tym wydarzeniu ciągłą relację Estery z Mordochajem, jak również integralność jej charakteru. Zarówno Mordochaj jak i Estera szanowali króla i chcieli go chronić przed wrogami.
Po tych wydarzeniach, król ustanowił złego człowieka zarządcą spraw królewskich. Nazywał się Haman i gardził ludem Izraela. Haman był potomkiem Agaga, króla Amalekitów, ludu który od wielu pokoleń był zaciętym wrogiem Izraela (2 Ks. Mojżeszowa 17.14-16); nadgorliwość i uprzedzenia wobec Izraela były głęboko zakorzenione w mrocznym sercu Hamana. W swojej pysze Haman nakazał urzędnikom królewskim, będącym przy bramie królewskiej, klękać i oddawać mu cześć, ale Mordochaj odmówił. Urzędnicy królewscy rozmawiali o tym z Hamanem, aby mieć pewność, że powiedzą Hamanowi, iż Mordochaj jest Żydem. Haman chciał nie tylko ukarać Mordochaja, ale "zgładzić wszystkich Żydów, którzy byli w królestwie Achaszwerosza" (Ks. Estery 3.6). Król Kserkses pozwolił Hamanowi czynić jak uzna za stosowne w tej kwestii, i dekret został wysłany do wszystkich prowincji o tym, że w określony dzień, który został wybrany w drodze losowania (lub 'purim'), ludzie mieli "wytępić, pozabijać i wytracić wszystkich Żydów od chłopca do starca, dzieci i kobiety jednego dnia" (Ks. Estery 3.13). Ludzie byli zdezorientowani, a wśród Żydów panowała wielka rozpacz (Ks. Estery 3.15; 4.3).
Królowa Estera nie była świadoma spisku wobec Żydów, ale dowiedziała się o tym, gdy jej służące i eunuchowie powiedzieli jej, że Mordochaj był zrozpaczony. Estera posłała posłańca do Mordochaja, aby dowiedzieć się co było nie tak. Mordochaj wysłał swojej kuzynce kopię edyktu i poprosił ją "aby poszła do króla i błagała go o łaskę, i prosiła przed nim za ludem swoim" (Ks. Estery 4.8; tłum. Biblia Tysiąclecia). Istniało prawo zakazujące przychodzenia nieproszonym przed oblicze króla, Estera zgłosiła Mordochajowi pozorną niezdolność do pomocy. On odpowiedział jej, "Nie wyobrażaj sobie, że ty jedna spośród wszystkich Żydów ocalejesz dlatego, że jesteś w pałacu królewskim. Bo jeśli ty w takim czasie będziesz milczeć, ratunek i ocalenie dla Żydów przyjdą skądinąd, lecz ty i dom twego ojca zginiecie. Kto zaś wie, czy godności królewskiej nie osiągnęłaś właśnie na taki czas, jak obecny?" (Ks. Estery 4.13-14). Okazując wielką wiarę, Estera zgodziła się. Poprosiła Żydów, aby pościli w jej intencji przez trzy dni, gdy ona i jej służące również będą pościć. "A potem udam się do króla, mimo że prawo wyraźnie tego zabrania. Jeśli przyjdzie mi zginąć, to zginę" (Ks. Estery 4.16; tłum. Biblia Warszawsko- Praska).
Gdy Estera przystąpiła do króla, ryzykowała dosłownie swoim życiem. "Skoro tylko król zobaczył królową Esterę stojącą na dziedzińcu, zyskała względy u niego i wyciągnął ku Esterze złote berło", znak że akceptuje jej obecność (Ks. Estery 5.2). Zaprosiła Kserksesa i Hamana, aby przyszli na ucztę jaką tego dnia przygotowała. Król zawołał po Hamana i przyszli na wspólny posiłek, gdzie zapytał ją czego by sobie życzyła nawet "aż do połowy królestwa" (werset 6). Estera zaprosiła ich na kolejną ucztę następnego dnia i wtedy przedstawi swoją prośbę (werset 8). Mężczyźni przyjęli zaproszenie.
Kserkses miał trudności z zaśnięciem tej nocy i kazał sobie czytać kroniki zawierające opisy jego rządów. Co zdumiewające, usłyszał, że Mordochaj odkrył plan zamachu i uratował życie króla. Tymczasem Haman wrócił do domu, zebrał swoich przyjaciół i żonę i powiedział im, jakiego zaszczytu doświadczył tego dnia. Ale w drodze do domu widział Mordochaja, co osłabiło jego ducha. Jego żona i przyjaciele zasugerowali Hamanowi zbudowanie szubienicy, na której powiesi Mordochaja (Ks. Estery 5.9-14). Haman posłuchał ich rady i zbudował szubienicę.
Kiedy król Kserkses rozmyślał nad faktem, że nie uhonorował Mordochaja za uratowanie jego życia, wszedł Haman, aby porozmawiać z królem na temat powieszenia Mordochaja. Król zapytał o opinię Hamana odnośnie tego jak nagrodzić człowieka "któremu król chciałby wyrazić swoje szczególne uznanie?" (Ks. Estery 6.6; tłum. Biblia Warszawsko- Praska). Haman, myśląc że Kserkses odnosi się do niego, zasugerował aby obwozić tego mężczyznę na królewskim rumaku po placu miejskim, przyodzianego w szaty królewskie i obwieszczając przed nim, "Tak postępuje się z mężem, którego król chce odznaczyć" (Ks. Estery 6.9). Kserkses rozkazał Hamanowi uczynić tak od razu wobec Mordochaja.
Haman posłusznie wykonał rozkaz króla i uczcił mężczyznę, którego najbardziej nienawidził. Później opowiedział o tym wydarzeniu swojej żonie i przyjaciołom. Przyjaciele wykazując się większą dalekowzrocznością niż prawdopodobnie sądzili, stwierdzili "jeżeli Mardocheusz, który już zaczął gotować ci zgubę, pochodzi z rodu żydowskiego, to nic już nie wskórasz przeciwko niemu. To zapewne on sprowadzi na ciebie zagładę" (Ks. Estery 6.13; tłum. Biblia Warszawsko- Praska). Eunuchowie królewscy przyszli i zaprowadzili Hamana na ucztę Estery (werset 14). Tam Estera powiedziała królowi, że jej lud został skazany na zagładę. Okazując wielki szacunek i pokorę, Estera powiedziała, że gdyby zostali sprzedani tylko w niewolę, zachowałaby spokój, "gdyż niedola ta nie byłaby warta tego, aby nią króla niepokojono" (Ks. Estery 7.4). Król był zdumiony, że ktoś mógłby odważyć się zrobić coś takiego ludowi jego królowej (werset 5). Estera ujawniła mężczyznę stojącego za całym spiskiem wskazując, że "wrogiem jest Haman, ten zły człowiek" (werset 7). Wtedy król wściekły wstał od uczty. Haman pozostał, aby błagać Esterę o swoje życie. Gdy król powrócił z ogrodu pałacowego do domu, gdzie odbywała się uczta i zobaczył jak Haman padł na łoże, na którym odpoczywała Estera, myślał, że Haman próbuje ją zgwałcić i rozkazał zabić Hamana na szubienicy, którą sam zlecił zrobić dla Mordochaja (wersety 8-10).
Po tym, jak Haman został zabity, Kserkses przekazał Esterze całą posiadłość Hamana a Mordochajowi jego sygnet, tym samym nadając mu taką samą władzę w królestwie jaką wcześniej miał Haman. Jednak dekretu, który wyszedł od Hamana, nie można było odwołać. Estera ponownie błagała króla o interwencję. Kserkses zarządził napisanie innego dekretu, aby przeciwdziałać pierwszemu: ten dawał Żydom prawo do samoobrony przed każdym, kto by ich zaatakował. Teraz w prowincjach zapanowała radość. Wielu zostało nawet Żydami ze strachu. Niektórzy wrogowie zaatakowali we wcześniej wyznaczonym dniu, ale Żydzi zwyciężyli ich (Ks. Estery 8).
Odwaga Estery i wiara w Boga są świadectwem zaufania jakie miała ta młoda kobieta wobec żyjącego Boga. Jej życie jest lekcją Bożej suwerenności wobec jego stworzenia. Bóg kieruje każdym aspektem życia, aby ustanawiać ludzi, rządy i sytuacje zgodnie ze Swoim planem i celem. Możemy nie wiedzieć, co Bóg czyni w określonym momencie, ale może przyjść czas, gdy uświadomimy sobie, dlaczego przeszliśmy przez określone doświadczenia lub spotkaliśmy określonych ludzi czy żyliśmy w określonym miejscu czy pojawiliśmy się w określonym miejscu czy wybraliśmy się na określone podróże. Może przyjść czas w którym to wszystko się połączy (w spójną całość) i popatrzymy wstecz i zobaczymy, że my także byliśmy we właściwym miejscu we właściwym czasie, tak jak Estera. Ona była w haremie "na taki czas jak obecny." Została królową "na taki czas jak obecny." Została wzmocniona i przygotowana, by wstawiać się za swoim ludem „na taki czas jak obecny” (Ks. Estery 4.14). I była wierna w posłuszeństwie. Estera ufała Bogu i pokornie służyła bez względu na cenę. Estera jest naprawdę przypomnieniem Bożej obietnicy, zapisanej w Liście do Rzymian 8.28: „I wiemy, że Bóg sprawia, że wszystko działa ku dobremu dla tych, którzy miłują Boga, dla tych, którzy są powołani zgodnie z Jego zamierzeniem”.
English
Czego możemy się nauczyć z życia Estery?
