Pytanie
Kim był Ignacy z Antiochii?
Odpowiedź
Ignacy z Antiochii był wczesnym ojcem Kościoła i niewiele o nim wiadomo. To, co wiemy, pochodzi głównie z jego własnych pism. Ignacy był biskupem kościoła w Antiochii, w Syrii, i został męczeńsko zamordowany za czasów cesarza Trajana około roku 110 po Chr. Był najwyraźniej uczniem Jana, umiłowanego apostoła, razem z Polikarpem, biskupem Smyrny. Polikarp, Ireneusz i Orygenes wspominają o nim lub jego listach w swoich pismach, potwierdzając to, co wiemy o jego życiu.
Po przedstawieniu się cesarzowi Trajanowi i zadeklarowaniu wierności Chrystusowi, Ignacy z Antiochii został skazany na śmierć w Rzymie. Podczas podróży z Antiochii do Rzymu pozwolono mu zatrzymać się i odwiedzić chrześcijan, napisał też siedem listów, które przetrwały do dziś. W listach tych ostrzegał kościoły przed herezjami, które zagrażały ich pokojowi i jedności, oraz poruszał kwestie porządku kościelnego, które dają nam wgląd w funkcjonowanie wczesnego kościoła.
Herezje, którymi zajmował się Ignacy z Antiochii, to przede wszystkim gnostycyzm i doketyzm. Podstawą tych herezji była pogańska wiara w dualizm: duch jest dobry, ciało jest złe. Uznawali oni wieczny konflikt między dobrem a złem, umysłem a materią, ideą a przedmiotem. Według gnostyków szatan jest współwiecznym przeciwieństwem dobrego Boga. Z takim poglądem na świat duchowy ludzie byliby skłonni powiedzieć, że Bóg jest ograniczony w mocy i być może w wiedzy i robi co może z grzesznym światem. Ta herezja rozdzielała boskiego Chrystusa od ludzkiego Jezusa i uczyła, że boski Chrystus zstąpił na ludzkiego Jezusa podczas jego chrztu i odszedł tuż przed jego śmiercią. Według doketyzmu, skoro Bóg jest duchem, a duch jest dobry, natomiast ciało jest złe, to skoro Jezus jest Bogiem, nie mógł przyjąć grzesznego ciała. Jezus, który żył wśród ludzi i umarł na krzyżu, był po prostu złudzeniem o wyglądzie przypominającym ciało. Ignacy dowodził, że jeśli Jezus nie przyjął naprawdę ludzkiego ciała i nie umarł jako człowiek, to nie mógł dokonać przebłagania za nasze grzechy (Hebrajczyków 2.9, 9.12, 10.12). W swoich listach podkreślał znaczenie komunii jako środka podkreślającego rzeczywistość człowieczeństwa Jezusa. Wierzył, że jeśli Jezus nie przelał prawdziwie swojej krwi, to Jego męczeńska śmierć była bez znaczenia.
Listy Ignacego z Antiochii dotyczyły organizacji i autorytetu lokalnego kościoła. To właśnie w jego listach po raz pierwszy znajdujemy wyraźne rozróżnienie między biskupami i starszymi. W Nowym Testamencie terminy pastor, starszy i biskup są używane zamiennie i wyraźnie wskazują na różne aspekty jednej pozycji. Pastor odnosi się do obowiązków związanych z karmieniem i pielęgnowaniem trzody Bożej jako pasterz. Starszy odnosi się do pozycji honorowej i szacunku jako głowa rodziny. Biskup odnosi się do obowiązku sprawowania nadzoru nad innymi. Pierwsze kościoły wyznaczały wielu starszych, którzy spełniali wszystkie te obowiązki (Dz. Apostolskie 14.23; 1 Piotra 5.1-2). To właśnie w pismach Ignacego po raz pierwszy spotykamy się z przeciwstawieniem sobie terminów biskup i prezbiter. W czasach Ignacego kościoły doszły do praktycznego wniosku, że musi być jeden "starszy" pastor, którego nazywano biskupem, a pozostali starsi, czyli prezbiterzy, są pod nim uszeregowani pod względem autorytetu i pozycji. Listy Ignacego uznawały, że biskup niekoniecznie był najstarszy wśród starszych, ale był tym, którego Bóg powołał na to stanowisko. Ignacy twierdził, że na czele każdego zgromadzenia powinien stać jeden biskup, aby zapobiec rozłamom i zapewnić zachowanie prawidłowych nauk.
Ludzie tacy jak Ignacy z Antiochii podążali śladami apostołów i tworzyli drugie pokolenie przywódców Kościoła. Herezje i problemy, którymi zajmowali się w swojej posłudze, nadal stoją przed nami i możemy się wiele nauczyć z ich pism.
English
Kim był Ignacy z Antiochii?
