Pytanie
Kim był Józef Flawiusz?
Odpowiedź
Od czasu ich wydania w pierwszym wieku naszej ery, pisma Józefa Flawiusza stały się podstawowym źródłem historii judeochrześcijańskiej. Życiorys Flawiusza Józefa mówi, że Józef "urodził się jako syn Macieja w pierwszym roku panowania Gajusza Cezara" (1.5), czyli w roku 37 po Chr. W wieku "czternastu lat [był] chwalony przez wszystkich za miłość, jaką miał do nauki; z tego powodu arcykapłani i główni mężowie miasta przychodzili wtedy często do [niego] razem, aby poznać [jego] opinię na temat dokładnego zrozumienia punktów prawa" (2.9).
Obserwując żydowskie sekty faryzeuszy, saduceuszy i esseńczyków, Józef Flawiusz spędził trzy lata u pustelnika Banusa (2.11-12), a po powrocie w wieku dziewiętnastu lat "zaczął postępować zgodnie z zasadami sekty faryzeuszy" (2.12). Podróżując do Rzymu w obronie prześladowanych faryzeuszy, wrócił z podziwem dla rzymskiego stylu życia. Wkrótce potem doszło do buntu sił żydowskich przeciwko Rzymowi (66 r. po Chr.), a Józef stał się dowódcą w Galilei, gdzie "zadbał o zaopatrzenie w broń i ufortyfikowanie miast" (14.77). Jednak pomimo swoich prób Józef Flawiusz poddał się pod Jotapatą, która "została wzięta siłą" (65.350). Gdy "oblężenie Jotapaty dobiegło końca, a [on] znalazł się wśród Rzymian, [był] trzymany z wielką troską, dzięki wielkiemu szacunkowi, jaki okazywał mu Wespazjan" (69 r. po Chr.) i wkrótce został odeskortowany przez syna cesarza, Tytusa, do Jerozolimy (75.414-416).
Pomimo prób stłumienia przez Józefa rosnących buntów, Jerozolima została zniszczona przez Rzymian w 70 r. po Chr. Józef powrócił z Tytusem do Rzymu, gdzie "Wespazjan otoczył go wielką opieką; dał mu bowiem mieszkanie we własnym domu, w którym mieszkał przed przybyciem do cesarstwa. Uhonorował też [Józefa] przywilejem obywatela rzymskiego i dał mu roczną rentę; i nadal szanował go do końca życia" (76.423).
Dzieła Józefa są nieliczne, ale obszerne. Wojny żydowskie to wstrząsająca i częściowo naoczna relacja z wojen, w których brał udział naród żydowski od powstania Machabeuszy (o czym opowiada apokryf 1 Ks. Machabejska) do upadku Jerozolimy w 70 r. po Chr., które przeżył Józef. "Dawne Dzieje Izraela" szczegółowo opisują historię narodu żydowskiego od narracji o stworzeniu (1 Ks. Mojżeszowa w Starym Testamencie) do czasów, w których pisał Józef (Nowy Testament i następne). "Przeciw Apionowi" to wnikliwa apologetyka żydowskiej teologii i myśli wobec krytyków i studentów filozofii greckiej. Józef jest jednak najbardziej znany wśród chrześcijan ze względu na swoje odniesienie do Jezusa w "Dawnych Dziejach Izraela", jednym z najwcześniejszych dowodów historycznych na istnienie Jezusa poza Nowym Testamentem. Poniżej znajduje się ustęp z "Dawnych Dziejów Izraela" (18.63-64), z tym co powszechnie uważa się za dodatki późniejszego chrześcijańskiego tłumacza w nawiasach:
"W tym czasie pojawił się Jezus, człowiek mądry [jeśli rzeczywiście należałoby go określić mianem człowieka]. Był on bowiem sprawcą zadziwiających czynów, nauczycielem ludzi, którzy chętnie przyjmowali prawdę. I zyskał sobie zwolenników zarówno wśród wielu Żydów, jak i wśród wielu Greków. [Był Mesjaszem - Chrystusem], a gdy Piłat z powodu oskarżenia wniesionego przez czołowych spośród nas skazał Go na krzyż, ci, którzy Go wcześniej kochali, nie przestali tego czynić. [Albowiem trzeciego dnia ukazał się im znowu żywy, tak jak o tych i niezliczonych innych cudownych rzeczach o Nim mówili Boży prorocy]. I aż do dnia dzisiejszego nie wymarło plemię chrześcijan, nazwane jego imieniem."
Później w "Dawnych Dziejach Izraela" (20.200), Jezus jest ponownie wspomniany, tym razem mimochodem, ponieważ Józef skupia swoją uwagę na przyrodnim bracie Jezusa, Jakubie (Ew. Mateusza 13.55; Galacjan 1.19). Fragment ten znów wart jest zacytowania w całości:
"Ale ten młodszy Ananiasz, który, jak już mówiliśmy, objął wysokie kapłaństwo, był człowiekiem zuchwałym w swoim usposobieniu i bardzo bezczelnym . . . Zebrał Sanhedryn sędziów i przyprowadził przed nich brata Jezusa, tak zwanego Mesjasza- Chrystusa, któremu na imię było Jakub, i kilku innych. Gdy sformułował przeciwko nim oskarżenie o złamanie prawa, wydał ich na ukamienowanie."
Pomimo okazjonalnej tendencyjności jego prac historycznych, Józef jest stosunkowo wiarygodnym historykiem, którego prace zapewniają dogłębne zrozumienie żydowskiego życia w pierwszym wieku i wojny żydowskiej. Bez takich historii nasza wiedza i zrozumienie tych dwóch obszarów byłyby znacznie mniej bogate.
English
Kim był Józef Flawiusz?
