Pytanie
Jak wygląda organizacja kalendarza żydowskiego?
Odpowiedź
Kalendarz żydowski opiera się na miesiącu księżycowym, który jest nieco dłuższy niż 29 ½ dnia. Z tego powodu miesiące w kalendarzu żydowskim mają 29 lub 30 dni. Dwanaście miesięcy księżycowych to zazwyczaj 354 dni, czyli o 11 dni mniej niż rok słoneczny. Aby święta odbywały się we właściwym czasie w stosunku do roku słonecznego, co kilka lat dodawany jest dodatkowy miesiąc.
Kalendarz żydowski datowany jest od momentu, w którym przypuszczalnie miało miejsce Stworzenie Ziemi: 3760 lat i trzy miesiące przed erą chrześcijańską. Tak więc, aby znaleźć bieżący rok w kalendarzu żydowskim, należy dodać 3 759 do daty w kalendarzu gregoriańskim. To, co nazywamy rokiem 2015, w kalendarzu żydowskim jest rokiem 5775. System ten nie będzie jednak działał z dokładnością do miesiąca, ponieważ rok żydowski (biegnący według kalendarza cywilnego) zaczyna się jesienią, a nie w środku zimy. Hebrajski miesiąc zaczyna się w połowie miesiąca w naszym dzisiejszym kalendarzu. Uprawy były wysiewane w miesiącach, które dziś nazwalibyśmy listopadem i grudniem, a zbierane w marcu i kwietniu.
Kalendarz żydowski, oparty na systemie księżycowym, niezmiennie rozpoczynał się wraz z nowiem księżyca. Aby nadrobić krótszy rok (w porównaniu do kalendarzy opartych na Słońcu), okresowo dodawano dodatkowy miesiąc między miesiącami Adar i Nisan. Miesiąc ten, czasami nazywany Veader ("drugi Adar"), był dodawany siedem razy w ciągu 19-letniego cyklu (w tym czasie miesiąc Adar otrzymywał dodatkowe pół dnia).
Nazwy miesięcy w kalendarzu żydowskim powstały w okresie po powrocie z Babilonii do Izraela. Przed wygnaniem babilońskim co najmniej cztery miesiące miały inne nazwy: Abib (2 Ks. Mojżeszowa 13.4), Ziv (1 Ks. Królewska 6.1, 37), Ethanim ( 1 Ks. Królewska 8.2) i Bul (1 Ks. Królewska 6.38). Po niewoli miesiące te zostały odpowiednio przemianowane na Nisan, Lyyar, Tishri i Heshvan (pierwotnie Marcheshvan). Przedwygnaniowe nazwy miały konotacje rolnicze. Na przykład Abib ("kłos zboża") oznaczał miesiąc, w którym zboże stawało się dojrzałe; Ziv ("blask") był miesiącem kwitnienia pustynnych kwiatów. Orientacja rolnicza jest widoczna w najstarszym hebrajskim kalendarzu, znalezionym w Gezer (na południowy wschód od Tel Awiwu) w 1908 roku i datowanym na X wiek przed Chr. Kalendarz dzieli rok według czynności rolniczych, takich jak siew, żniwa, przycinanie i przechowywanie. Przede wszystkim jednak miesiące żydowskiego kalendarza miały dla Żydów znaczenie religijne i umożliwiały im upamiętnianie ważnych wydarzeń z ich historii. Początek każdego miesiąca był uważany za święty. Dla starożytnego Izraela księżyc stał się symbolem samego narodu; słońce ostatecznie stało się symbolem Mesjasza (Ks. Malachiasza 4.2). Ponieważ księżyc nie wytwarza własnego światła, symbolika ta jest szczególnie odpowiednia: Izrael miał odbijać światło Mesjasza dla świata.
Kalendarz żydowski pozostał niezmieniony w okresie między Starym a Nowym Testamentem (około 400 lat), pomimo próby wprowadzenia przez hellenistycznych władców zmodyfikowanego systemu miesięcy księżycowych, prawdopodobnie pochodzenia macedońskiego. Zgodnie z tym kalendarzem do ostatniego miesiąca roku dodawano pięć dni, a każdy z 12 miesięcy zawierał 30 dni. Nawet wtedy był on jedynie zbliżony do roku słonecznego.
Zazwyczaj starożytni Hebrajczycy nie zapisywali dat, podając miesiąc i dzień wydarzenia. Daty były raczej obliczane w odniesieniu do jakiegoś ważnego wydarzenia, takiego jak rok wstąpienia na tron panującego króla (2 Ks. Królewska 15.17) lub narodziny patriarchy (1 Ks. Mojżeszowa 7.11). W czasach Nowego Testamentu Żydzi kontynuowali starotestamentową metodę datowania wydarzeń, synchronizując je z wydarzeniami w kalendarzu religijnym lub w świeckiej sferze świata rzymskiego. Pisarze Nowego Testamentu stosowali tę samą praktykę (Ew. Łukasza 1.5; Ew. Jana 12.1; Dz. Apostolskie 18.12). Dopiero gdy reformy kalendarza Juliusza Cezara zakorzeniły się w kulturze, ludzie przeszli od tej wieloletniej metody do bardziej znormalizowanego systemu.
English
Jak wygląda organizacja kalendarza żydowskiego?
