Pytanie: Co Biblia mówi o etyce pracy? Czym jest chrześcijańska etyka pracy?
Odpowiedź:
Kolosan 3.23-25 mówi: "Cokolwiek czynicie, z duszy czyńcie jako dla Pana, a nie dla ludzi, wiedząc, że od Pana otrzymacie jako zapłatę dziedzictwo, gdyż Chrystusowi Panu służycie" (tłum. Biblia Warszawska). Efezjan 6.7-8 podziela podobną koncepcję: "służąc dobrą wolą jako Panu, a nie ludziom, wiedząc, że każdy, czy niewolnik, czy wolny, otrzyma od Pana zapłatę za to, co dobrego uczyni." Zasadniczo jest to chrześcijańska etyka pracy. Nakazuje się nam dokładać wszelkich starań, pracować z całego serca i duszy, cokolwiek robimy. Jesteśmy odpowiedzialni przed Bogiem jako szafarze darów, które dam powierzył. Nasza praca wypływa z naszej wdzięczności wobec Niego.
Bóg ustanowił pracę wraz ze stworzeniem, przed Upadkiem. 1 Ks. Mojżeszowa 2.15 mówi: "I wziął Pan Bóg człowieka i osadził go w ogrodzie Eden, aby go uprawiał i strzegł" (tłum. Biblia Warszawska). Po tym, jak Adam i Ewa zgrzeszyli, praca stała się trudem (1 Ks. Mojżeszowa 3.17-19), ale sama praca jest zawarta w "bardzo dobrej" części stworzenia (1 Ks. Mojżeszowa 1.31).
W całym Starym Testamencie Bóg dawał Izraelitom szczegółowe instrukcje dotyczące tego, jak mają wykonywać swoją pracę. Dał również instrukcje dotyczące zaopatrywania tych, którzy mieli mniej: "A gdy będziecie żąć zboże ziemi waszej, to nie będziesz żął przy żniwie swoim pola swego do samego końca i nie będziesz zbierał pokłosia po swoim żniwie, pozostaw je dla ubogiego i dla obcego przybysza; Ja, Pan, jestem Bogiem waszym" (3 Ks. Mojżeszowa 23.22; tłum. Biblia Warszawska). To polecenie potwierdza znaczenie pracy. Bóg nie mówi ludziom, aby zebrali wszystko, a następnie po prostu rozdali jedzenie biednym. Zamiast tego mówi im, aby zostawili wystarczająco dużo zboża, aby biedni mogli sami pracować. Praca daje nam poczucie celu, produktywności i godności.
Ks. Przyp. Salomona i Ks. Kazn. Salomona zawierają kilka mądrych powiedzeń dotyczących pracy. Ks. Przyp. Salomona 14.23 mówi: "Każda mozolna praca przynosi zysk, lecz puste słowa powodują tylko straty." Ks. Przyp. Salomona 6.6-11 mówi: "Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej postępowaniu, abyś zmądrzał. Nie ma ona wodza ani nadzorcy, ani władcy, a jednak w lecie przygotowuje swój pokarm, w żniwa zgromadza swoją żywność. Leniwcze! Jak długo będziesz leżał, kiedy podniesiesz się ze snu? Jeszcze trochę pospać, trochę podrzemać, jeszcze trochę założyć ręce, aby odpocząć. Tak zaskoczy cię ubóstwo jak zbójca i niedostatek, jak mąż zbrojny" (tłum. Biblia Warszawska). Ks. Kazn. Salomona 9.10 mówi: "Na co natknie się twoja ręka, abyś to zrobił, to zrób według swojej możności". Silna etyka pracy jest podkreślana wraz z ostrzeżeniami dotyczącymi opieszałości.
Nowy Testament zawiera jeszcze jedną ważną zasadę dotyczącą pracy: "Kto nie chce pracować, niechaj też nie je." (2 Tesaloniczan 3.10); to znaczy, że odmowa pracy przez zdolnego do niej człowieka powinna skutkować brakiem pożywienia. Paweł mówi również, że "bezczynny" człowiek, który odmawia pracy, nie powinien być częścią kościoła (werset 6). Paweł i jego towarzysze dali dobry przykład ciężkiej pracy: "Sami bowiem wiecie, jak nas należy naśladować, ponieważ nie żyliśmy między wami nieporządnie ani też u nikogo nie jedliśmy darmo chleba, ale w trudzie i znoju we dnie i w nocy pracowaliśmy, żeby dla nikogo z was nie być ciężarem" (wersety 7-8).
Chrześcijanie powinni ciężko pracować. Praca jest nieodłączną częścią życia, a traktowanie jej jako danej przez Boga sprawi, że będziemy czerpać z niej więcej przyjemności. Możemy pracować radośnie i bez narzekania, ponieważ pracujemy dla Pana, który nas kocha i odkupił. Dobra etyka pracy może być również świadectwem dla innych (Ew. Mateusza 5.16). Świat zauważa nasze wysiłki i zastanawia się, dlaczego robimy to, co robimy.
Należy zauważyć, że Biblia nie pochwala pracoholizmu. Nie pracujemy tylko po to, by gromadzić doczesne bogactwa (w rzeczywistości Ew. Mateusza 6.19- 34 ostrzega przed tym). Pracujemy, by przynosić chwałę Bogu. Nie pracujemy również po to, by zrujnować sobie zdrowie lub by ucierpiały na tym nasze rodziny.
Bóg jest bardziej zainteresowany relacją z nami niż tym, co robimy. Bóg ustanowił szabat na początku stworzenia. Wykonywał dzieło stworzenia przez sześć dni, a następnie odpoczął. Bóg jest wszechmocny; nie potrzebował odpoczynku; dawał nam przykład. W Dziesięciu Przykazaniach Bóg potwierdził zarówno znaczenie pracy, jak i odpoczynku. "Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką swoją pracę, ale siódmego dnia jest sabat Pana, Boga twego: Nie będziesz wykonywał żadnej pracy" (2 Ks. Mojżeszowa 20.9-10; tłum. Biblia Warszawska). Później widzimy, że Bóg wymagał nawet szabatu dla pól (zob. 3 Ks. Mojżeszowa 27 rozdział). Chociaż konkretne prawa dotyczące szabatu nie mają już zastosowania do wierzących, to jednak dowiadujemy się, że "szabat został ustanowiony dla człowieka" (Ew. Marka 2.27). Jest to dar, który mądrze jest przyjąć. Tak więc, chociaż chrześcijanie są wezwani do posiadania silnej etyki pracy i ciężkiej pracy we wszystkim, co robią, są również wezwani do odpoczynku.
