Pytanie: Czego możemy się nauczyć z życia Elizeusza?
Odpowiedź:
Elizeusz, którego imię oznacza "Bóg jest zbawieniem" był następcą Eliasza w sprawowaniu urzędu prorockiego w Izraelu (1 Ks. Królewska 19.16, 19-21; 2 Ks. Królewska 5.8). On został powołany, aby pójść w ślady Eliasza, co opisane jest w 1 Ks. Królewskiej 19.19, i spędził kilka kolejnych lat jako protegowany proroka, aż do czasu, gdy Eliasz został zabrany do nieba. W tym czasie, Elizeusz rozpoczął swoją służbę, która trwała około 60 lat, rozciągającą się na czas panowania królów Jehorama, Jehu, Joachaza i Joasza.
Pierwsze wezwanie Elizeusza jest pouczające. Po potężnym pokazie mocy Boga przeciwko prorokom Baala i powrocie deszczu po długiej suszy, królowa Jezebel zażądała życia Eliasza. Przestraszony prorok uciekł. Został posilony przez anioła i przygotowany do 40- dniowej podróży do góry Bożej Choreb. Tam Eliasz wyznał, że widzi siebie jako jedynego wiernego proroka jaki pozostał. Bóg powiedział Eliaszowi, aby powrócił do domu, namaścił Chazaela króla Aramu, Jehu króla Izraela i Elizeusza na jego następcę w urzędzie proroka. Bóg powiedział, "I stanie się tak, że kto ujdzie przed mieczem Chazaela, tego zabije Jehu, a kto ujdzie przed mieczem Jehu, tego zabije Elizeusz" (1 Ks. Królewska 19.17). Zapewnił również Eliasza, że pozostało 7000 ludzi z resztki Izraela, którzy nie pokłonili się Baalowi.
Eliasz posłuchał słowa Bożego i odnalazł Elizeusza, który w tym czasie orał pole parą wołów. Eliasz okrył Elizeusza płaszczem — na znak, że obowiązki Eliasza spadną na Elizeusza, a Elizeusz zostawił woły i poszedł za prorokiem. Elizeusz poprosił tylko, aby mógł pożegnać się z rodziną, a potem wrócił do Eliasza. Elizeusz wrócił, zarżnął swoje woły i spalił swój osprzęt, dał mięso ludziom, a potem poszedł za Eliaszem jako jego sługa. Elizeusz natychmiast odpowiedział na wezwanie. Całkowicie wycofał się ze swojego poprzedniego życia - zasadniczo organizując pożegnalną uroczystość, nie pozostawił sobie opcji powrotu do wołów. Elizeusz nie tylko opuścił swoje poprzednie życie, ale został sługą w swoim nowym życiu (1 Ks. Królewska 19.21).
Elizeusz zdawał się kochać Eliasza jak własnego ojca. Odmówił on opuszczenia Eliasza zanim Eliasz nie zostanie zabrany do nieba, pomimo iż Eliasz mówił Elizeuszowi, aby pozostawił go w tyle. Eliasz pozwolił Elizeuszowi pozostać z nim i zapytał co może uczynić dla swojego protegowanego zanim odejdzie. Elizeusz poprosił o podwójną porcję ducha Eliasza. To nie była chciwa prośba, ale raczej taka, która wskazywała, że Elizeusz chciał być uznawany za syna Eliasza. Eliasz powiedział Elizeuszowi, że jeśli zobaczy Eliasza gdy będzie odchodził, wówczas podwójna porcja będzie udziałem Elizeusza. Elizeusz rzeczywiście widział rydwan ognia i konie ogniste, które oddzieliły mężczyzn, i zobaczył Eliasza zabranego do nieba w trąbie powietrznej. Elizeusz podniósł płaszcz Eliasza i wszedł do rzeki Jordan, uderzył w wodę płaszczem a ona się rozdzieliła, tak jak to się stało dla Eliasza. Inni prorocy, którzy byli tego świadkami, rozpoznali, że duch Eliasza spoczywa teraz na Elizeuszu.Tak jak Bóg zadecydował, Elizeusz będzie odtąd Jego prorokiem dla ludzi (2 Ks. Królewska 2.1-18).
Tak jak Bóg powiedział Eliaszowi na górze, w czasie służby Elizeusza zorganizowany kult Baala został wytępiony (2 Ks. Królewska 10.28). W swojej służbie Elizeusz dużo podróżował i służył jako doradca dla królów, towarzysz zwykłych ludzi i przyjaciel zarówno Izraelitów jak i obcych.
Istnieje wiele znanych relacji dotyczących służby Elizeusza jako proroka. Uzdrowił wody Jerycha (2 Ks. Królewska 2.19-21), był wyszydzany przez młodzieńców, na których rzucił klątwę, która doprowadziła do ich śmierci przez poturbowanie przez niedźwiedzie (2 Ks. Królewska 2.23-25). Rozmnożył oliwę wdowy (2 Ks. Królewska 4.1-7). Przepowiedział syna dla bogatej rodziny Szunamitów, która go gościła, a później wskrzesił tego samego syna (2 Ks. Królewska 4.8–37). Elizeusz usunął również truciznę z garnka z gulaszem (2 Ks. Królewska 4.38–41) i rozmnożył dwadzieścia bochenków jęczmiennych, aby nakarmić stu ludzi (2 Ks. Królewska 4.42–44). Wyleczył Naamana z trądu (2 Ks. Królewska 5) i sprawił, że pożyczona siekiera wypłynęła na powierzchnię wody (2 Ks. Królewska 6.1-7). Cuda dokonane przez Elizeusza są w większości aktami pomocy i błogosławieństwa. Inne bardzo przypominają niektóre cuda Chrystusa, takie jak rozmnożenie pożywienia (Ew. Mateusza 16.9–10) czy uzdrowienie trędowatych (Ew. Łukasza 17.11–19).
Elizeusz zaoferował porady królowi Izraela. Jeden incydent opowiada jak Elizeusz ostrzega króla odnośnie posunięć króla Aramu. Gdy król Aramu dowiedział się, że Elizeusz pokrzyżował jego plany, dążył do jego schwytania. Gdy sługa Elizeusza Gehazi, zobaczył Aramejczyków, że nacierają na nich, przestraszył się. Ale Elizeusz powiedział mu, aby się nie bał "bo więcej jest tych, którzy są z nami, niż tych, którzy są z nimi. Elizeusz modlił się tymi słowy: Panie, otwórz jego oczy, aby przejrzał. I otworzył Pan oczy sługi, i przejrzał, a oto góra pełna była koni i wozów ognistych wokół Elizeusza" (2 Ks. Królewska 6.16-17). Nie sposób nie przypomnieć sobie, jak Elizeusz widział podobne rydwany ognia, kiedy Eliasz został zabrany do nieba. Elizeusz modlił się następnie, aby Aramejczycy zostali dotknięci ślepotą. Elizeusz poprowadził ich do Samarii, stolicy Izraela, zanim poprosił Pana by ponownie otworzył ich oczy. Król izraelski zastanawiał się, czy powinien zabić pojmanych, ale Elizeusz doradził mu, aby zamiast tego przygotował im jedzenie. Gdy skończyli ucztowanie, Aramejczycy powrócili do swojego pana, a król Aramu przestał najeżdżać Izrael. Elizeusz również przepowiedział inne wydarzenia o znaczeniu narodowym i międzynarodowym odnośnie Izraela i Syrii.
Król Jehoachaz czy Joasz rządził w chwili śmierci Elizeusza. Król odwiedził Elizeusza, gdy prorok był chory i płakał nad nim. Elizeusz udzielił wskazówek Joaszowi, aby wziął łup i strzały i wystrzelił je z okna. Gdy Joasz to uczynił, Elizeusz powiedział, że to była Boża strzała zwycięstwa nad królem Aramu. Elizeusz polecił królowi uderzyć strzałami w ziemię, ale Joasz zaprzestał to czynić po trzech razach. Elizeusz był rozgniewany. Gdyby Joasz uderzył w ziemię pięć czy sześć razy, to pokonałby całkowicie króla Aramu, ale teraz miał go pokonać jedynie trzy razy (2 Ks. Królewska 13.14-19).
Odnośnie śmierci Elizeusza, 2 Ks. Królewska 13.20 mówi jedynie, "Potem Elizeusz umarł i pochowano go." Ale fragment ten dalej opisuje moabskich najeźdźców, którzy najeżdżali Izraela każdej wiosny: "Zdarzyło się, że grzebiący człowieka ujrzeli jeden oddział [nieprzyjacielski]. Wrzucili więc tego człowieka do grobu Elizeusza i oddalili się. Człowiek ten dotknął kości Elizeusza, ożył i stanął na nogi" (2 Ks. Królewska 13.21; tłum. Biblia Tysiąclecia). Wydaje się, że Bóg postanowił zademonstrować Swoją moc przez proroka nawet po jego śmierci.
Jezus mówił o Elizeuszu w Ew. Łukasza 4.27. Ludzie odrzucili Jezusa w Nazarecie i powiedział im, że "żaden prorok nie jest uznawany w ojczyźnie swojej" (Ew. Łukasza 4.24). Jezus powiedział, że było wielu trędowatych w Izraelu za czasów Elizeusza, a jedynie Naaman, Syryjczyk, został uzdrowiony.
Studium życia Elizeusza pokaże pokorę proroka (2 Ks. Królewska 2.9; 3.11), jego oczywistą miłość do ludu Izraela (2 Ks. Królewska 8.11-12) oraz jego wierność w służbie przez całe życie. Elizeusz był posłuszny powołaniu Bożemu, podążając chętnie i wiernie za Eliaszem. Elizeusz wyraźnie wierzył Bogu i ufał mu, szukał Boga i poprzez niego Bóg w potężny sposób działał.
