Pytanie: Co to jest henoteizm/ monolatryzm/ monolatria?
Odpowiedź:
Monolatria (nazywana również monolatryzmem) jest uwielbieniem jednego boga bez zaprzeczania istnienia innych bogów. Henoteizm łączy się w tym sensie, że rozpoznaje wielu bogów, a mimo to decyduje się skupić wyłącznie na jednym- zazwyczaj uważanym za boga rodziny lub klanu. Wyznawca monolatrii czy henoteizmu jest oddany jednemu bogu, ale pozostawia miejsce również dla innych bóstw. Wiele kultur w czasach starożytnych wierzyło w więcej niż jednego boga, ale niektóre z tych kultur nadal składało hołd jednemu bogu ponad innymi.
Hinduizm jest klasycznym przykładem monolatrii czy henoteizmu w praktyce. Hindus ogólnie uwielbia jednego boga, chociaż uznaje, że istnieje nieskończona ilość innych bóstw, które mogą być również uwielbiane. Starożytni Egipcjanie wierzyli w wielu bogów, ale czasem (w zależności od tego kto był faraonem) jeden bóg był wywyższany ponad innych. Religia starożytnych Greków i ich uwielbienie Olimpijczyków jest innym znanym przykładem, z Zeusem będącym nadrzędnym władcą spośród jedenastu innych bogów. Uwielbiano wszystkich dwunastu, każdego z osobna przez różne sekty w ich własnych świątyniach, z własnymi kapłanami i własnymi kapliczkami (zob. Dz. Apostolskie 14.12-13; 19.35).
Niektórzy historycy wierzą, że pierwsi Izraelici byli henoteistami/ monolaterami. To mogłoby pomóc wyjaśnić chęć stworzenia złotego cielca w 2 Ks. Mojżeszowej 32.3-5 i to z jakiego powodu w Dziesięciu Przykazaniach powiedziane jest: "Nie będziesz miał innych bogów obok mnie" (2 Ks. Mojżeszowa 20.3). Fragmenty te wskazują, że starożytni Izraelici nie byli w pełni ukształtowanymi monoteistami. Poprzez Mojżesza, Bóg zaczął nauczać Żydów, że Bóg Abrahama, Izaaka i Jakuba jest jedynym, prawdziwym Bogiem ponad wszystkim. Prorok Izajasz, z natchnienia Ducha Świętego, przypomniał Izraelowi i innym narodom o prawdziwej naturze Boga: "Ja jestem Pan i nie ma innego, oprócz mnie nie ma Boga [...] nie ma nikogo oprócz mnie" (Ks. Izajasza 45.5-6).
Czasami wydawało się, że Izraelici wierzyli że inne narody miały swoich własnych bożków, mimo iż Jahwe wciąż był nadrzędnym bóstwem. Jeśli jednak Izraelici skłaniali się w stronę henoteizmu czy monolatrii, czynili to pomimo tego, co Bóg objawił im w Pismach hebrajskich. 5 Ks. Mojżeszowa 6.4 odsuwa wszelkie wątpliwości odnośnie istnienia wielu bogów: "Słuchaj, Izraelu! Pan jest Bogiem naszym, Pan jedynie!" Henoteizm czy monolatria nie jest spójna z biblijnym nauczaniem.
Biblia jasno naucza w tej kwestii: istnieje tylko jeden Bóg. Henoteizm czy monolatria są złe w tym, że uznają istnienie innych bogów. Cała Biblia opiera się na tym, że istnieje jeden Bóg, bo gdyby istnieli inni bogowie, wówczas Jezus Chrystus nie musiałby umierać- bo istniałoby wiele dróg prowadzących do nieba.
Rozważ ten fragment: "wiemy, że nie ma bożka na świecie i że nie ma żadnego innego boga, oprócz Jednego" (1 Koryntian 8.4). Bożki to tylko "tak zwani bogowie" (1 Koryntian 8.5). "Wszakże dla nas istnieje tylko jeden Bóg..." (1 Koryntian 8.6).
Gdy Paweł odwiedzał Ateny, ujrzał posągi wielu greckich i rzymskich bożków. Ateńczycy mieli ich kapliczki w całym mieście. Pewien ołtarz przykuł szczególną uwagę Pawła. Były na nim zapisane słowa "Nieznanemu Bogu" (Dz. Apostolskie 17.23). W swojej ignorancji, Grecy wznieśli ołtarz dla jakiegokolwiek boga, którego mogli nieumyślnie pominąć w swoim panteonie, a niektórzy henoteiści lub monolatrzy niewątpliwie wybrali tego „nieznanego boga” jako bóstwo, na którym należy się skupić. Jedyny, prawdziwy Bóg nie przebywa w świątyniach zbudowanych rękoma. Grecy nie byli w stanie znaleźć jedynego, prawdziwego Boga o własnych siłach, zatem prawdziwy Bóg przyszedł by im się objawić.
