Autor:
Księga Kaznodziei Salomona nie podaje dokładnie jej autora. Kilka wersetów wskazuje na to, że księgę tą napisał Salomon. Istnieje jeszcze kilka wskazówek, które mogą sugerować że autorem jest jakaś inna osoba, która spisała księgę po śmierci Salomona, możliwe że kilkaset lat później. Nie mniej jednak, zazwyczaj przyjmuje się że autorem jest faktycznie Salomon.
Data napisania:
Rządy Salomona jako króla Izraela rozciągały się na lata 970- 930 przed Chr. Księga Kaznodziei Salomona została prawdopodobnie spisana pod koniec jego rządów, przypuszczalnie około 935 r. przed Chr.
Cel napisania:
Księga Kaznodziei Salomona jest księgą przedstawiającą światopogląd. „Kaznodzieja” albo „Nauczyciel” opisuje stan depresji z jaką zmaga się człowiek, który próbuje znaleźć szczęście w rzeczach obecnych w tym świecie. Księga ta sprawia, że chrześcijanin ma szansę „popatrzeć” na świat przez pryzmat mądrej osoby, która próbuje odnaleźć znaczenie w przemijalności rzeczy ziemskich, rzeczy z którymi styka się na co dzień człowiek. Kaznodzieja wspomina o wielu przyjemnościach tego świata, podkreślając że żadna z nich nie ma tak naprawdę żadnego znaczenia.
Na końcu księgi Kaznodzieja dochodzi do wniosku, że jedynym sposobem odnalezienia znaczenia dla życia człowieka jest wiara w Boga. Postanawia przyjąć ten fakt, że bez Boga życie jest krótkie i zupełnie pozbawione sensu. Kaznodzieja zaleca, aby czytelnik skupił się na wiecznym Bogu aniżeli na chwilowych (życiowych) przyjemnościach.
Kluczowe wersety:
Księga Kaznodziei Salomona 1.2, „Marność nad marnościami, mówi Kaznodzieja, marność nad marnościami, wszystko marność.”
Księga Kaznodziei Salomona 1.18, „Bo gdzie jest wiele mądrości, tam jest wiele zmartwienia; a kto pomnaża poznanie, ten pomnaża cierpienie.”
Księga Kaznodziei Salomona 2.11, „Potem zwróciłem uwagę na wszystkie moje dzieła, których dokonały moje ręce, i na mój trud, który włożyłem w pracę. I oto: wszystko to jest marnością i gonitwą za wiatrem i nie daje żadnego pożytku pod słońcem.”
Księga Kaznodziei Salomona 12.1, „Pamiętaj o swoim Stwórcy w kwiecie swojego wieku, zanim nadejdą złe dni i zbliżą się lata, o których powiesz: Nie podobają mi się.”
Księga Kaznodziei Salomona 12.13, „Wysłuchaj końcowej nauki całości: Bój się Boga i przestrzegaj jego przykazań, bo to jest obowiązek każdego człowieka.”
Krótkie podsumowanie:
W Księdze Kaznodziei Salomona powtarza się słowo marność. Często pojawia się słowo marność w odniesieniu do rzeczy tymczasowych, pochodzących z „tego świata”. Na koniec nawet nasze największe sukcesy życiowe przeminą. Wyrażenie „pod słońcem” pojawia się 28 razy i odnosi się do życia śmiertelnego. Gdy Kaznodzieja odnosi się do wszystkich rzeczy „pod słońcem”, mówi o rzeczach ziemskich, przemijających, ludzkich.
W pierwszych siedmiu rozdziałach Księgi Kaznodziei Salomona opisanych jest wiele rzeczy „pod słońcem” w których Kaznodzieja próbuje znaleźć zaspokojenie. Próbował badać wszystko naukowo (1.10-13), zgłębiać mądrość i filozofię (1.14-18), szukać radości (2.1), próbować alkohol (2.3), zadawalać się budową domu (2.4), własnością (2.7-8) i bogactwem (2.8). Kaznodzieja zaczął poszukiwać sensu w innych filozofiach, takich jak materializm (2.19-20) czy nawet w systemach moralności (o czym wspominają rozdziały 8-9). Odkrył, że to wszystko jest marnością, tymczasowe zajęcie, które bez Boga, nie ma żadnego celu ani trwałości.
Rozdziały 8-12 Księgi Kaznodziei Salomona przedstawiają sugestie i komentarze Kaznodziei odnośnie tego, jak powinniśmy przeżyć nasze życie. Dochodzi on do wniosku, że bez Boga nasze życie jest pozbawione prawdy i znaczenia. Dostrzegł wiele zła i uświadomił sobie, że nawet nasze największe osiągnięcia nie mają większego znaczenia w dalszej perspektywie. Zatem zaleca czytelnikowi, aby poszukiwał Boga już od najwcześniejszych lat (12.1), by mógł wypełniać jego wolę (12.13-14).
Zapowiedzi:
Odpowiedzią na wszystkie marności, o jakich wspomina Księga Kaznodziei Salomona, jest Chrystus. Zgodnie z 3.17 Księgi Kaznodziei Salomona, Bóg sądzi usprawiedliwionych i grzeszników, a usprawiedliwionymi są tylko ci którzy są w Chrystusie (2 Koryntian 5.21). Bóg włożył pragnienie wieczności w nasze serca (Księga Kaznodziei Salomona 3.11) i zabezpieczył Drogę do życia wiecznego przez Chrystusa (Ew. Jana 3.16). Jesteśmy napomnieni, że pogoń za dobrami tego świata nie jest marnością tylko dlatego, że nie przynoszą nam one satysfakcji (Księga Kaznodziei Salomona 5.10), zdobylibyśmy te dobra, bez Chrystusa to i tak utracilibyśmy nasze dusze i więc jaki mielibyśmy z tego pożytek? (Ew. Marka 8.36). Ostatecznie każde rozczarowanie i marność opisane w Księdze Kaznodziei Salomona znajduje swój głęboki sens w Chrystusie, mądrości Bożej i jedynej prawdzie życia.
Zastosowanie praktyczne:
Księga Kaznodziei Salomona wskazuje chrześcijanom możliwość dostrzeżenia i zrozumienia pustki i upadku, jakiego doświadczają ci, którzy nie znają Boga. Ci, którzy nie mają zbawczej wiary w Chrystusa muszą zmierzyć się z tym, że ich życie ostatecznie się skończy i jest pozbawione sensu. Jeśli nie ma zbawienia, nie ma Boga, to nie ma też powodu dla którego warto żyć, bo nie ma w nim żadnego celu ani kierunku. Świat „pod słońcem”, z dala od Boga, jest frustrujący, pełny przemocy, niesprawiedliwości, zbyt krótki i całkowicie pozbawiony sensu. Lecz z Chrystusem, życie jest cieniem przyszłej chwały, jakiej doświadczymy w niebie, do której mamy dostęp jedynie przez niego.
