Pytanie: Czym jest labirynt modlitwy? Czy labirynt modlitwy jest nauczaniem biblijnym?
Odpowiedź:
Labirynt jest ścieżką, która prowadzi okrężną drogą do centralnie zaplanowanego miejsca i z powrotem. Droga labiryntu jest jednokierunkowa, to znaczy, że prowadzi ona jednym torem. Inaczej aniżeli klasycznie funkcjonujący labirynt ten jest w tak sposób skonstruowany, aby można się było po nim z łatwością poruszać.
Labirynt modlitwy jest drogą do wzmocnienia modlitwy, medytacji, przemiany duchowej i/oraz globalnej jedności. Najsławniejsze labirynty modlitwy to starożytna katedra w Chartres, we Francji, katedra Duomo di Sena, w Toskanii; oraz dwie związane z Katedrą Łaski, Kościoła Episkopalnego w San Francisco. Podczas gdy modlitwy labiryntu były używane w katolickich katedrach od wieków, w minionej epoce zwiększyły swoją popularność, szczególnie wśród „Wynurzającego się Kościoła” (ang. The Emergent Church), grup Ruchu New Age oraz neopoganizmu.
Labirynty były używane przez wiele różnych kultur w przeciągu ostatnich 3500 lat. Dowody praktykowania labiryntów w starożytności znajdują się na Krecie, w Egipcie, Włoszech, Skandynawii i Północnej Ameryce. Starożytne labirynty miały coś takiego, co powszechnie nazywa się „klasycznym” projektem siedmiu kręgów. Pełniły one głównie funkcje pogańskie: wiele labiryntów było związanych z kultem bogiń i z tańcami rytualnymi. Indianie Hopi postrzegali labirynt jako symbol Matki Ziemi, a tysiące labiryntów kamiennych wzdłuż wybrzeża Skandynawii były magicznymi trasami troli i złych wiatrów.
W Średniowieczu, Kościół Katolicki wykorzystywał labirynt w katedrach do wypełniania swoich celów. Klasyczna forma przyniosła bardziej rozbudowany projekt labiryntu składającego się z 11 kręgów w 4 kwadratach, zazwyczaj nazywanych „projektem średniowiecznym.” W katolicyzmie labirynt mógł symbolizować kilka rzeczy: twardą i wietrzną drogę do Boga, mistyczne uniesienie związane ze zbawieniem, oświeceniem, czy nawet pielgrzymkę do Jerozolimy dla tych, którzy nie mogą wybrać się w taką podróż.
Współczesny powrót labiryntu i jego wykorzystanie w kościele jest praktykowane przez grupy, takie jak Społeczność Labiryntu i Veriditas, Światowy Projekt Labiryntu. Zgodnie z poglądami tych grup, labirynt jest „boskim zapisem”, „mistyczną tradycją”, „świętą drogą” czy „świętą bramą.” Głównym celem Veriditas jest „przekształcenie Ducha Ludzkiego” używając „Doświadczenia Labiryntu jako osobistej praktyki uzdrawiania i wzrostu, narzędzia do budowania społeczności, osiągania globalnego pokoju i metaforą owocowania Ducha w naszym życiu” (tłum. własne, cytat zaczerpnięty z oficjalnej strony Veriditas).
Zgodnie z nauczaniem Veriditas, chodzenie w modlitwie labiryntu związane jest z trzema etapami: oczyszczeniem (uwolnieniem), oświeceniem (otrzymywaniem) i połączeniem (powrotem). Oczyszczenie pojawia się gdy osoba zbliża się do centralnego miejsca labiryntu. Na tym etapie, człowiek pozbywa się trosk i rzeczy, które go w życiu rozpraszają i otwiera swoje serce i umysł. Oświecenie pojawia się w centralnym miejscu labiryntu; to jest czas w którym „otrzymujesz to, co jest dla Ciebie” dzięki modlitwie i medytacji. Połączenie pojawia się wtedy, gdy osoba opuszcza labirynt, co związane jest z „połączeniem z Bogiem, twoją Najwyższą mocą albo mocami ozdrowieńczymi działającymi w świecie.”
Zwolennicy modlitwy labiryntu mówią o używaniu labiryntu w celu osiągnięcia oświecenia, złączenia ze wszechświatem i wzmocnienia samoświadomości by rozwinąć duszę. Niektórzy, jak na przykład Dr Lauren Artress, przewodniczący Ruchu Veriditas mówi również o „wielu poziomach świadomości”, których dotyka uczestnik labiryntu, a dokładnie jego świadomości, że jest „jednym z tych pielgrzymów spacerujących jak za dawnych czasów. Zdaje mu się, że jest jakby z innego czasu; nie odczuwa się tego jakby działo się to w tym życiu” (na podstawie wywiadu z Dr Laurenem Artressem ściągnięte z oficjalnej strony Veriditas).
Być może nawiązaniem do dawnych wierzeń jest to, że wiele labiryntów modlitwy w centrum stawia wiele żeńskich symboli. Dr Artress dostrzega symbolizm i mówi otwarcie o łączeniu „uświęconego feminizmu” w labiryncie i potrzebie postrzegania Boga zarówno jako „jego” jak i „jej.”
Czy labirynty modlitewne są praktykami biblijnymi? Nie, nie są. Nie tylko Biblia nie mówi o labiryntach, ale podważają one kilka biblijnych zasad związanych z uwielbieniem i modlitwą.
1) Bóg poszukuje tych, którzy będą go uwielbiać w Duchu i w prawdzie (Ew. Jana 4.24; Filipian 3.3; Psalm 29.2). Zwolennicy modlitwy labiryntu mówią o „istocie uwielbienia” i celowości zaangażowania swoich wszystkich pięciu zmysłów. Ale koncepcja „istoty uwielbienia” nie jest biblijna. Żyjemy z wiary, nie w oglądaniu, a uwielbienie nie jest zmysłowym, fizycznym doświadczeniem; uwielbienie dotyczy serca, wyraża się w wysławianiu i służeniu Bogu. Dla wierzących Nowego Testamentu uwielbienie nie jest związane z jakimiś zewnętrznymi rzeczami jak na przykład zapalaniem świec, klęczeniem przy ołtarzu czy chodzeniem w kręgach.
2) Modlitwa nie powinna być rytualna (Ew. Mateusza 6.5-8). Dr Artress powiedział: „rytuały karmią dusze” i zaleca powtarzające się, regularne podróże przez labirynt. Gdyby rytuały były rzeczywiście pokarmem dla dusz, to faryzeusze za czasów Jezusa mieliby najlepiej nakarmione dusze- w gruncie rzeczy, ich system religijny był mocno osadzony w rytuałach i tradycji. A mimo to Jezus ich wielokrotnie napominał z powodu martwoty i hipokryzji ich wiary (Ew. Mateusza 15.3; Ew. Marka 7.6-13).
3) Każdy wierzący jest myśli Chrystusowej (1 Koryntian 2.16). Wiele osób, które praktykuje modlitwę labiryntu zabiega o szczególne poznanie, nowe objawienie czy odkrywanie „boga w nich samych.” Nacisk kładziony na mistycyzm i poznanie ezoteryczne niebezpiecznie zbliża tą praktykę do gnostycyzmu i filozofii New Age. Chrześcijanin nie ma potrzeby przeżywania mistycznych doświadczeń czy pozabiblijnego objawienia: „Wy macie namaszczenie od Świętego i wiecie wszystko” (1 Jana 2.20).
4) Bliski jest Pan wszystkim, którzy go wzywają (Psalm 145.18; Dzieje Apostolskie 17.27). Żaden rytuał, włączając w to przechodzenie labiryntu, nie może przyprowadzić człowieka bliżej Boga. Jezus jest drogą (Ew. Jana 14.6). Wymagane są pokuta (uświadomienie sobie swojej grzeszności) oraz wiara (Dzieje Apostolskie 20.21).
5) Biblia jest wystarczającym źródłem poznania, aby pogłębić świętość chrześcijanina, jego mądrość i w pełni wyposażyć go do działania w tym świecie (2 Tymoteusza 3.15-17). Mówienie, że poszukiwanie prawdziwej mocy wymaga dodania mistycyzmu i tradycji do Biblii umniejsza znaczeniu Słowa Bożego i działaniu Ducha poprzez Słowo.
W sensie historycznym labirynty miały swoje początki w pogaństwie i zostały przeniesione do Katolicyzmu. Teraz rozwijają się w ruchu „Wynurzającego się Kościoła” (ang. The Emergent Church) i innych formacjach, gdzie ludzie otwierają się na duchowość spoza Biblii. Ostrzeżenie Pawła skierowane do kościoła powinno być wystarczającą zachętą do skupienia się na Jezusie i unikania pustych rytuałów: „Baczcie, aby was kto nie sprowadził na manowce filozofią i czczym urojeniem, opartym na podaniach ludzkich i na żywiołach świata, a nie na Chrystusie”(Kolosan 2.8).
