www.GotQuestions.org/Polski

Pytanie: Czym jest utylitaryzm?

Odpowiedź: Istotą utylitaryzmu jest jego koncepcja przyjemności i bólu. Filozofia utylitaryzmu postrzega „dobro” jako coś co zwiększa przyjemność i zmniejsza ból. Jest to filozofia kosztów. Jeśli koszt działania służy temu, by zwiększyć przyjemność i zmniejszyć ból/ cierpienie, to takie działanie uznawane jest za pożyteczne. Podstawą utylitaryzmu jest filozofia hedonistyczna. Historia utylitaryzmu sięga czasów starożytnego filozofa greckiego- Epikuresa, ale szkoła myśli utylitaryzmu często przypisywana jest brytyjskiemu filozofowi- Jeremiaszowi Benthamowi.

Z jakimi problemami zmaga się utylitaryzm? Po pierwsze, najważniejszym aspektem są koszty. W rzeczywistości, działanie nie jest dobre tylko dlatego, że przynosi korzyść. Biblia mówi, że „…Albowiem Bóg nie patrzy na to, na co patrzy człowiek. Człowiek patrzy na to, co jest przed oczyma, ale Pan patrzy na serce” (1 Księga Samuela 16.7). Bóg nie tyle troszczy się o korzyści, ile o prawdziwe intencje serca. Dobre czyny wypływające ze złej motywacji/ intencji nie zadawalają Boga. Oczywiście nie potrafimy oszacować intencji/ zamiarów innych osób. Nie jesteśmy w stanie w pełni rozróżnić własnych intencji. Ale nie jest to wytłumaczenie; każdy z nas będzie musiał stanąć przed Bogiem i zdać sprawę ze swoich czynów.

Drugi problem związany z utylitaryzmem dotyczy skupienia na przyjemności w przeciwieństwie do tego co jest prawdziwie dobre. Przyjemność jest ludzką definicją dobra, i tak postrzegana, może być bardzo subiektywna. To, co jest przyjemnością dla jednej osoby, może nie być przyjemnością dla kogoś innego. Zgodnie z nauczaniem Biblii, Bóg jest dobry (Psalm 86.5; 119.68), a skoro Bóg jest niezmienny (Jakuba 1.17), definicja dobra także się nie zmienia; jest to sprawa obiektywna, a nie subiektywna. Dobroć nie zmienia się wraz z trendami ludzkich pragnień czy upływem czasu. Poza tym, gdy utożsamiamy dobro z przyjemnością, ryzykujemy, że nasza definicja dobra będzie równoznaczna z satysfakcją czerpaną z zaspokojenia naszych cielesnych pragnień. I tak jak jest to zauważalne w życiu ludzi ulegających takim hedonistycznym przyjemnościom, im bardziej otwieramy się na przyjemność, tym mniej intensywna się staje, przez co potrzebujemy jej coraz więcej, aby doświadczyć tego samego poziomu satysfakcji. Przykładem takiego ‘błędnego koła’ jest uzależnienie od narkotyków, gdzie narkomani eksperymentują z coraz silniejszymi narkotykami, aby poczuć takie samo odurzenie.

Trzeci problem utylitaryzmu dotyczy unikania cierpienia. Nie każdy ból jest zły. Nie chodzi o to, że cierpienie jest samo w sobie czymś dobrym, ale może prowadzić do czegoś dobrego. Historia ludzkości jest pełna doświadczeń uczenia się na błędach. Jak twierdzi wielu, porażka jest najlepszym nauczycielem. Nikt nie zaleca, aby wytrwale szukać cierpienia. Ale twierdzenie, że wszelki ból jest czymś złym i powinniśmy go unikać jest naiwnością. Bóg jest bardziej zainteresowany naszą świętością, aniżeli naszym szczęściem. Jego pragnieniem jest, by jego lud był święty tak jak On jest święty (3 Księga Mojżeszowa 11.44; 1 Piotra 1.15-16). Biblia również naucza, że mamy poczytywać sobie za największą radość gdy spotykają nas różne trudności (Jakuba 1.2-4), nie dlatego że te próby są czymś radosnym, ale dlatego że mogą prowadzić nas do jeszcze większej wytrwałości i wierności.

Podsumowując, filozofia utylitaryzmu skupiona jest na czynieniu tego życia najmniej bolesnym jak to tylko możliwe. Z zewnątrz wydaje się, że jest to zaszczytny cel. Bo któż nie chciałby ulżyć cierpieniu ludzi na całym świecie? Biblia jednak mówi nam, że istnieje coś więcej aniżeli nasze istnienie tu na ziemi. Jeśli w naszym życiu będziemy dążyć do zwiększenia naszej przyjemności, to utracimy właściwą perspektywę naszego życia. Jezus mówi, że ten kto żyje tylko dla tego życia doświadczy dużego rozczarowania (Ew. Mateusza 6.19). Apostoł Paweł mówi, że trudów tego życia na ziemi nie da się porównać do chwały, jakiej doświadczymy w wieczności (2 Koryntian 4.17). Rzeczy tego świata są tymczasowe i przemijają (werset 18). Naszym głównym celem powinno być zwiększenie naszego uwielbienia dla chwały Boga, a nie naszego życia na ziemi.

© Copyright Got Questions Ministries