Pytanie: Inkluzywizm a ekskluzywizm - co mówi Biblia?
Odpowiedź:
Czy osobista wiara w Jezusa jest jedyną drogą do nieba (ekskluzywizm), czy też śmierć Jezusa zapewniła zbawienie także tym, którzy nie wierzą (inkluzywizm)? Pytanie to często zadają sobie niechrześcijanie, gdy po raz pierwszy stykają się z twierdzeniami biblijnego chrześcijaństwa. Wielu sceptyków twierdzi, że to nierozsądne, aby Bóg wymagał wierności Jezusowi Chrystusowi w celu otrzymania przebaczenia grzechów. W ostatnich kilkudziesięciu latach wielu chrześcijan zaczęło opowiadać się za inną odpowiedzią niż ta, która tradycyjnie była udzielana przez większość wyznawców chrześcijaństwa. Tendencja ta zmierza w kierunku "inkluzywizmu".
Inkluzywizm jest poglądem, że ludzie przyjmują Boży dar zbawienia tylko na podstawie odkupieńczego dzieła Jezusa Chrystusa, ale że grzesznik nie musi wprost wierzyć w ewangelię, aby rzeczywiście uzyskać zbawienie. Inkluzywizm uczy, że chrześcijaństwo jest jedyną prawdziwą religią (włączając w to wiarę, że Chrystus jest jedynym Zbawicielem ludzi), ale że zbawienie to może być dostępne poprzez inne środki niż bezpośrednia wiara w Chrystusa. Inkluzywista wierzy, że wyznawcy innych religii, a nawet ateiści mogą zostać zbawieni poprzez odpowiedź na Boże objawienie w stworzeniu lub poprzez elementy prawdy zawarte w ich niechrześcijańskiej religii.
Inkluzywiści szybko zaznaczą, że każda osoba, która jest zbawiona, jest ostatecznie zbawiona przez Jezusa Chrystusa, ale grzesznik nie musi wierzyć, że Chrystus jest Zbawicielem, aby dostąpić zbawienia. Inkluzywiści będą czasami odnosić się do takich ludzi jako "anonimowych chrześcijan". Inkluzywiści powołują się na kilka tekstów biblijnych, próbując poprzeć swój pogląd; jednak ich główny argument jest bardziej filozoficzny niż egzegetyczny (pochodzący bezpośrednio z Pisma Świętego). Pytanie o ostateczne przeznaczenie ludzi którym nie była głoszona ewangelia, jest często podnoszone przez inkluzywistów, wraz z kwestiami dotyczącymi zbawienia niemowląt, osób upośledzonych umysłowo i innych, którzy nie są w stanie dokonać racjonalnego wyboru za lub przeciw Chrystusowi.
"Ekskluzywizm" lub "restrykcjonizm" to tradycyjny pogląd ewangelicznych chrześcijan dotyczący zbawienia niechrześcijan. Jest to pogląd, że grzesznik może być zbawiony tylko przez świadomą, bezpośrednią wiarę w ewangelię Jezusa Chrystusa. Ekskluzywiści twierdzą, że pozytywna odpowiedź na ogólne objawienie jest po prostu niewystarczająca, aby zapewnić zbawienie z biblijnej perspektywy. Na poparcie swojego poglądu ekskluzywiści odwołują się do wielu fragmentów Pisma Świętego, w tym do Ew. Jana 14.6, 3.16-18 i Rzymian 10.13-15.
Okazuje się, że prosta lektura tych tekstów ujawnia, że natchnione Pismo Święte wyraźnie uczy ekskluzywizmu chrześcijańskiego (że ktoś musi pokładać wiarę w Chrystusa, aby zostać zbawionym). Należy zaznaczyć, że od tej zasady mogą istnieć wyjątki (takie jak śmierć niemowląt lub dzieci w bardzo młodym wieku, które nie rozwinęły się jeszcze na tyle, by pojąć swój grzech i dokonać racjonalnego wyboru zaufania Chrystusowi). 2 Ks. Samuela 12.23 stwierdza, że niemowlę króla Dawida poszło po śmierci do nieba. Ks. Izajasza 7.15-16 również wskazuje na wiek moralnej odpowiedzialności: "Mlekiem zsiadłym i miodem żywić się będzie do czasu, gdy nauczy się odrzucać złe, a wybierać dobre. Gdyż zanim chłopiec nauczy się odrzucać złe, a wybierać dobre, kraj, przed którego obu królami drżysz, będzie spustoszony" (tłum. Biblia Warszawska).
Wyjątki te w żaden sposób nie podważają stanowiska ekskluzywizmu chrześcijańskiego. Pokazują one raczej nieskończone miłosierdzie Boga w zapewnieniu zbawienia tym, którzy w przeciwnym razie mogliby go nie osiągnąć. Nasze stanowisko jest takie, że bezpośrednia wiara w Chrystusa jest konieczna dla wszystkich grzeszników, którzy są w stanie rzeczywiście zaufać Chrystusowi i uwierzyć w ewangelię. Ekskluzywiści chrześcijańscy uważają, że teksty biblijne używane na poparcie inkluzywizmu są dalekie od przekonywujących i że teksty używane przez ekskluzywistów są w zasadzie jasne. Trudno jest dostrzec, w jaki sposób natchnieni pisarze mogliby jaśniej powiedzieć, że wyraźna wiara w Chrystusa jest konieczna do zbawienia (dla tych, którzy są do tego zdolni). Ważne jest również, aby zaznaczyć, że chrześcijański ekskluzywista niekoniecznie wierzy, że osoba której nie była głoszona ewangelia zostanie potępiona za brak wiary w Jezusa, o którym nigdy nie słyszała. Raczej taka osoba będzie osądzona za to, że nie odpowiedziała na przesłanie ogólnego objawienia i zgrzeszyła przeciwko moralnemu prawu Bożemu, które zostało wypisane w sercu.
W końcu możemy być pewni, że Bóg nie osądzi nikogo niesprawiedliwie. Osoby które nie miały okazji usłyszeć ewangelii, będą osądzone jedynie na podstawie grzechów, które świadomie popełniły. Chrześcijański ekskluzywizm z pewnością powinien dostarczyć kościołowi więcej niż wystarczającą motywację do ewangelizowania każdej osoby na ziemi, ponieważ dosłownie, wieczne przeznaczenie ludzi wisi na szali. Bóg po prostu nie poinformował nas o żadnym planie awaryjnym, jaki może mieć dla tych, którzy nie usłyszą ewangelii w tym życiu. Musimy założyć, że nie ma żadnego.
