Odpowiedź:
Słowo celnik jest tłumaczeniem greckiego słowa telónés, które oznacza "poborcę podatkowego". Zadaniem celnika było zbieranie podatków. W świecie rzymskim celnicy pobierali dodatkowe opłaty, aby podnieść swoje i tak już ekstrawaganckie pensje. W Biblii celnicy byli Żydami, którzy pracowali dla znienawidzonego rzymskiego rządu, aby zbierać podatki od żydowskich obywateli.
Celnicy lub poborcy podatkowi byli pogardzani w każdej kulturze. Rząd najeźdźcy zatrudniał obywateli podbitego narodu do wykonywania brudnej roboty. Aby zachęcić ludzi do zdrady swoich rodaków, urzędnicy obiecywali sowite premie celnikom i pozwalali im wyłudzać od obywateli tyle pieniędzy, ile tylko mogli. Ze względu na korupcję nieodłącznie związaną z systemem i podżeganie wroga, łatwo jest zrozumieć, dlaczego celnicy byli pogardzani jako zdrajcy własnego narodu. Mogli oni znaleźć towarzyszy tylko wśród innych celników lub wśród elementu przestępczego, więc powiązanie z celnikiem automatycznie rzucało podejrzenia na reputację danej osoby.
Kontakt Jezusa z celnikami jest jednym z powodów, dla których Żydzi uważali Jezusa za tak skandalicznego. Jednym z pierwszych ludzi, których Jezus powołał na uczniów, był człowiek imieniem Lewi (Mateusz), który był celnikiem (Mt 9:9). Mateusz wkrótce zorganizował obiad dla Jezusa i wielu swoich współpracowników (werset 10). Zszokowało to i oburzyło przywódców religijnych. Jezus był rabinem, uważanym za elitę religijnego społeczeństwa, który nigdy nie dzieliłby nawet tej samej drogi z takimi ludźmi. "Dlaczego jesz i pijesz z celnikami i grzesznikami?" - zapytali Go (Łukasza 5:30). Jezus odpowiedział: "To nie zdrowi potrzebują lekarza, lecz chorzy. Nie przyszedłem wzywać sprawiedliwych, ale grzeszników do upamiętania" (wersety 31-32).
Powołanie Mateusza przez Jezusa (który później napisał ewangelię pod tym imieniem) pokazuje, że Syn Boży przyszedł do wszystkich grzeszników. Nikt nie był zbyt daleko, by łaska Boża nie mogła go dosięgnąć. Celnicy byli uważani za najgorszych z najgorszych, ale Jezus wyróżnił poborcę podatkowego i dodał go do grona swoich przyjaciół. Zakładano, że poborcy podatkowi są poza nadzieją i dlatego nie są godni przebaczenia. Ale Jezus spędził trzy lata, burząc te sztywne religijne opinie.
Gdy Jezus podróżował przez Jerycho, wywołał kolejne poruszenie, szukając celnika imieniem Zacheusz. Ponownie ludzie pomrukiwali, że Jezus łamie zasady, wchodząc do domu celnika (Łukasza 19:7). Ale rezultatem była zmiana życia: "Zacheusz zaś stanął i rzekł do Pana: Panie, oto połowę majątku mojego daję ubogim, a jeśli na kim co wymusiłem, jestem gotów oddać w czwórnasób. A Jezus rzekł do niego: Dziś zbawienie stało się udziałem domu tego, ponieważ i on jest synem Abrahamowym" (wersety 8-9). Ku zaskoczeniu wszystkich (z wyjątkiem Boga), celnik Zacheusz został odkupiony, a jego wiara w Chrystusa zaowocowała zmianą życia. Jezus wykorzystał tę okazję, aby przypomnieć wszystkim, dlaczego przyszedł na ziemię: "Przyszedł bowiem Syn Człowieczy, aby szukać i zbawić to, co zginęło" (werset 10).
Jezus postawił sobie za cel znalezienie najgorszych w społeczeństwie i wyniesienie ich do statusu równego reszcie z nas. Pokazał, że każda istota ludzka jest godna możliwości poznania Go. Poszedł więc do wyrzutków: przebaczył cudzołożnicy (J 8:3-11), uzdrowił trędowatych (Łk 17:11-19), rozmawiał z Samarytanami (J 4:7-30) i opisał Ojca jako niecierpliwie oczekującego powrotu marnotrawnego syna (Łk 15:11-32). Złożył też zmieniającą życie wizytę jednemu celnikowi i wezwał innego do swojego wewnętrznego kręgu. Wybierając Mateusza i ratując Zacheusza, obu celników, na zawsze stłumił elitaryzm w królestwie Bożym (Galacjan 3:28). Jeśli Jezus może używać celników w potężny sposób dla swojej chwały, może użyć każdego.
