Pytanie: Czy Biblia naucza o grzechu śmiertelnym i powszednim?
Odpowiedź:
Kościół Rzymskokatolicki dzieli grzech na dwie kategorie: na grzech śmiertelny i grzech powszedni. Grzech jest jednym z podstawowych aspektów dotyczących tego czy rzeczywiście Go znamy i co to tak naprawdę znaczy. Musimy wiedzieć jak biblijnie patrzeć na grzech w naszym życiu oraz jak radzić sobie z ludzką grzesznością, która wdziera się w nasze życie każdego dnia. Konsekwencje braku biblijnego zrozumienia grzechu, a co za tym idzie, braku właściwego reagowania na niego, przynosi niewyobrażalne straty. Niewłaściwe zrozumienie grzechu może prowadzić do wiecznego oddzielenia nas od Boga i zniszczenia z nim relacji. Niech Bogu będą dzięki za wspaniałego Zbawiciela, Pana naszego Jezusa Chrystusa! On pokazał nam w swoim Słowie czym jest grzech, jak wpływa on na naszą osobistą relację z Bogiem i jak powinniśmy właściwie postępować. Zatem, jeśli chcemy zrozumieć kwestię grzechu śmiertelnego (niewybaczalnego) i powszedniego (wybaczalnego), przyjrzyjmy się Słowu Bożemu, które jest ostatecznym źródłem poznania.
Aby poznać, czy Biblia naucza o grzechu śmiertelnym i powszednim, powinniśmy zdefiniować kilka pomocniczych zagadnień. Koncepcje grzechu śmiertelnego i powszedniego pochodzą z Kościoła Rzymskokatolickiego. Ewangelicznie wierzący chrześcijanie czy protestanci mogą, ale nie muszą znać tych pojęć. Ogólnie mówiąc definicja grzechu śmiertelnego i powszedniego brzmi następująco: Grzech śmiertelny jest „grzechem prowadzącym do śmierci duchowej”, natomiast Grzech powszedni jest „grzechem, który może być przebaczony.” Grzech powszedni często pojawia się w porównaniu z grzechem śmiertelnym. Grzechy śmiertelne dotyczą czynów, które wykluczają ludzi z Królestwa; grzechy powszednie tego nie robią. Grzech powszedni różni się od grzechu śmiertelnego w karze, którą za sobą niesie. Grzech powszedni dotyczy kary tymczasowej, przebaczonej podczas spowiedzi lub w płomieniach czyśćca, natomiast grzech śmiertelny prowadzi do wiecznej śmierci.
Katechizm Kościoła Katolickiego definiuje, „Aby grzech był śmiertelny, są konieczne jednocześnie trzy warunki: „Grzechem śmiertelnym jest ten, który dotyczy materii poważnej i który nadto został popełniony z pełną świadomością i całkowitą zgodą.” Zgodnie z nauczeniem Katechizmu „Materię ciężką uściśla dziesięć przykazań…” Katechizm podaje dalej, że grzech śmiertelny „pociąga za sobą utratę miłości i pozbawienie łaski uświęcającej, to znaczy stanu łaski. Jeśli nie zostanie wynagrodzony przez żal i Boże przebaczenie, powoduje wykluczenie z Królestwa Chrystusa i wieczną śmierć w piekle…”
W odniesieniu do grzechu powszedniego, Katechizm podaje, że „Grzech powszedni jest popełniony wtedy, gdy w materii lekkiej nie przestrzega się normy prawa moralnego lub gdy nie przestrzega się prawa moralnego w materii ciężkiej, lecz bez pełnego poznania czy całkowitej zgody. Grzech powszedni osłabia miłość; jest przejawem nieuporządkowanego przywiązania do dóbr stworzonych; uniemożliwia postęp duszy w zdobywaniu cnót i praktykowaniu dobra moralnego; zasługuje na kary doczesne. Grzech powszedni świadomy i pozostawiony bez skruchy usposabia nas stopniowo do popełniania grzechu śmiertelnego. Grzech powszedni nie czyni nas jednak przeciwnymi woli i przyjaźni Bożej; nie zrywa przymierza z Bogiem. Może być naprawiony po ludzku z pomocą łaski Bożej. Nie pozbawia łaski uświęcającej, przyjaźni z Bogiem, miłości ani, w konsekwencji, szczęścia wiecznego.”
Podsumowując, grzech śmiertelny jest intencjonalnym (dokonanym świadomie) czynem naruszającym Dziesięć Przykazań (w myśli, słowie lub czynie), popełnionym z pełną świadomością konsekwencji i odpowiedzialności utraty zbawienia. Zbawienie może być ponownie odzyskane poprzez pokutę i Boże przebaczenie. Grzech powszedni może być naruszeniem Dziesięciu Przykazań albo grzechem lżejszym, ale jest to czyn popełniony nieświadomie lub/i bez pełnej zgody. Mimo, iż wpływa on na zniszczenie relacji z Bogiem, to jednak grzech powszedni nie wpływa na utratę życia wiecznego.
W oparciu o nauczanie biblijne, powyższe definicje grzechu śmiertelnego i powszedniego prowadzą do kilku poważnych problemów: Po pierwsze, pokazują niebiblijny obraz tego, jak Bóg postrzega grzech. Biblia mówi, że Bóg jest wierny i sprawiedliwy w swoim karaniu grzechu i w dzień sądu niektóre grzechy zostaną ocenione surowiej aniżeli inne (Ew. Mateusza 11.22, 24; Ew. Łukasza 10.12, 14). Ale to, o czym każdy z nas powinien pamiętać dotyczy tego, że wszystkie grzechy zostaną osądzone przez Boga. Biblia naucza, że każdy z nas zgrzeszył (Rzymian 3.23) i zasłużył sobie na śmierć (Rzymian 6.23). Zatem wbrew koncepcjom mówiącym o grzechu śmiertelnym i powszednim, Biblia nie podaje jakoby niektóre grzechy zasługiwały na śmierć, a inne nie. Wszystkie grzechy są śmiertelne, ponieważ nawet jedno wykroczenie sprawia, że grzesznik zasługuje na wieczne oddzielenie od Boga.
Apostoł Jakub wyraża tą myśl w swoim liście (Jakuba 2.10), „Ktokolwiek bowiem zachowa cały zakon, a uchybi w jednym, stanie się winnym wszystkiego.” Zwróć uwagę na słowo „uchybi.” Wskazuje na popełnienie błędu lub uchybienie w czymś. Jakub przedstawia nam osobę, która stara się postępować właściwie, a jednak, być może nieświadomie, popełnia grzech. Jakie są konsekwencje? Bóg, poprzez swojego sługę Jakuba, mówi, że nawet jeśli osoba popełnia grzech nieświadomie, winna jest złamania Bożego prawa. Dobrym przykładem ilustrującym tą zasadę jest sytuacja w której osoba rzuca małe kamyczki czy duże głazy przez okno. Okno jest pobite. Nie ma znaczenia czy osoba rzucała małym kamyczkiem czy wielkim głazem.. rezultat jest taki sam- zbite okno. W podobny sposób odnosi się to do człowieka, który dopuścił się jakiegoś „małego” grzechu czy kilku większych. Efekt jest taki sam.. osoba jest winna złamania Bożego prawa. A Bóg jasno stwierdza w swoim Słowie, że „winny nie ujdzie bezkarnie” (Księga Nahuma 1.3).
Po drugie, rozumienie grzechu powszedniego i śmiertelnego w powyższy sposób wskazuje również na niebiblijny pogląd na temat Bożej zapłaty za grzech. W obu przypadkach uzyskanie przebaczenia za popełnione przewinienia zależne jest od pewnego rodzaju zadośćuczynienia grzesznika. W Kościele Rzymskokatolickim to zadośćuczynienie może dotyczyć np. spowiedzi, odmawiania jakichś konkretnych modlitw, przyjmowanie Eucharystii czy innego religijnego obrządku. Główne przesłanie polega na tym, że skoro winowajca chce otrzymać przebaczenie musi wykonać pewną pracę, aby je otrzymać. Zapłata i doświadczenie przebaczenia za grzechy zależne jest od postępowania winowajcy.
Czy Biblia naucza, że można samemu „zapłacić” za grzech? Biblia w jasny sposób pokazuje, że nie ma „odpłacania” za grzech, ani też nie opiera się to na czynach grzesznika. Rozważ słowa z 1 Piotra 3.18, „Gdyż i Chrystus raz za grzechy cierpiał, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was przywieść do Boga; w ciele wprawdzie poniósł śmierć, lecz w duchu został przywrócony życiu.” Zwróć uwagę na wyrażenie, „Chrystus raz za grzechy cierpiał.” Fragment ten naucza, że wszystkie grzechy osoby, która wierzy w Jezusa Chrystusa zostały przybite do krzyża… Chrystus umarł za wszystkie nieprawości. Dotyczy to zarówno grzechów, które wierzący popełnił przed swoim nawróceniem jak i te wszystkie które popełnia lub popełni w przyszłości.
Kolosan 2.13- 14 potwierdza to, „I was, którzy umarliście w grzechach i w nieobrzezanym ciele waszym, wespół z nim ożywił, odpuściwszy nam wszystkie grzechy. Wymazał obciążający nas list dłużny, który się zwracał przeciwko nam ze swoimi wymaganiami, i usunął go, przybiwszy go do krzyża.” Bóg odpuścił nam „wszystkie grzechy…”
Nie tylko grzechy popełnione w przeszłości, ale wszystkie. Zostały one przybite do krzyża i usunięte. Gdy Jezus wyznał na krzyżu, „Wykonało się” (Ew. Jana 19.30), potwierdził, że wypełnił wszystko co było konieczne, aby zapewnić nam Boże przebaczenie i życie wieczne tym, którzy jemu zaufają. Z tego powodu Jezus mówi w Ew. Jana 3.18 „Kto wierzy w niego, nie będzie sądzony…” Paweł mówi o tym w Rzymian 8.1 „Przeto nie ma żadnego potępienia dla tych, którzy są w Chrystusie Jezusie.” Z jakiego powodu wierzący nie będą osądzeni? Z jakiego powodu nie ma potępienia dla tych którzy są w Chrystusie Jezusie? Dzieje się tak, ponieważ śmierć Chrystusa zaspokoiła Boże wymogi sprawiedliwości i świętego gniewu wylanego względem grzechu (1 Jana 4), dlatego ci, którzy wierzą w Chrystusa nie będą ponosić kary za grzech.
Podczas gdy koncepcje grzechu śmiertelnego i powszechnego składają odpowiedzialność na grzeszniku, by ten zaskarbił sobie Boże przebaczenie za popełnione grzechy, Biblia jednak naucza, że wszystkie grzechy wierzącego zostały przebaczone na krzyżu Chrystusowym. Biblia naucza przez słowo (Galacjan 6.7 oraz 8) przez przykład (2 Księga Samuela 11-20), że gdy chrześcijanin popełnia grzech, to poniesie on tymczasowe konsekwencje fizyczne, emocjonalne, umysłowe i/czy duchowe. Wierzący jednak nigdy nie zdobędzie Bożego przebaczenia w odniesieniu do popełnionego grzechu, ponieważ Słowo Boże wskazuje, że Boży gniew za grzechy wierzącego został w pełni wylany na Chrystusa na krzyżu.
Po trzecie, powyższe koncepcje związane z grzechem śmiertelnym i powszechnym, przedstawiają niebiblijny obraz Bożego postępowania względem jego dzieci. Widać wyraźnie, że zgodnie z nauczaniem Kościoła Katolickiego, jedną z konsekwencji grzechu śmiertelnego jest to, że pozbawia on grzesznika życia wiecznego. Zgodnie z tą nauką, Bóg może ponownie obdarzyć życiem wiecznym, gdy w życiu grzesznika będzie pokuta, chęć poprawy i dobre uczynki.
Czy Biblia naucza jakoby jakaś osoba mogła prawdziwie być uratowana przez Chrystusa i stracić zbawienie, a potem ponownie je odzyskać? Widać jasno, że nie jest to biblijne nauczanie. Gdy osoba zaufa Chrystusowi w kwestii swojego zbawienia i przebaczenia za wszystkie swoje grzechy, to Biblia naucza, że taka osoba ma pewność na wieki… i nie może odpaść od Boga. Rozważ słowa Jezusa z Ew. Jana 10.27-28, „Owce moje głosu mojego słuchają i Ja znam je, a one idą za mną. I Ja daję im żywot wieczny, i nie giną na wieki, i nikt nie wydrze ich z ręki mojej.” Zastanów się także nad słowami Pawła z Rzymian 8.38-39, „Albowiem jestem tego pewien, że ani śmierć, ani życie, ani aniołowie, ani potęgi niebieskie, ani teraźniejszość, ani przyszłość, ani moce. Ani wysokość, ani głębokość, ani żadne inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Bożej, która jest w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.”
Ze względu na Bożą miłość do nas, Bóg przyjął śmierć Chrystusa jako zapłatę za grzechy wierzącego i nie wypomina mu ich już więcej. Zatem, gdy wierzący popełnia jakiś grzech, to przebaczenie Boże w Chrystusie jest już zapewnione i, chociaż wierzący może doświadczać konsekwencji własnych czynów, to jednak Boża miłość i przebaczenie nie są utracone. W Rzymian 7.14-25 Paweł w jasny sposób stwierdza, że wierzący będzie się zmagał z grzechem przez całe swoje życie na ziemi, ale Chrystus wyswobodzi nas któregoś dnia z tego ciała. I „nie ma żadnego potępienia dla tych, który są w Chrystusie Jezusie” (Rzymian 8.1). Mimo, iż koncepcja grzechu śmiertelnego naucza, że osoba może utracić zbawienie ze względu na popełniony grzech, to jednak Biblia naucza, że Boża miłość i łaska nigdy nie zostaną odebrane jego dzieciom.
Łaska Boża nie tylko wyzwala wierzącego od każdego bezprawnego czynu, ale także prowadzi wierzącego w procesie uświęcenia jego życia, rozbudzając w nim pragnienie czynienia dobrych rzeczy. Nie oznacza to jednak, że wierzący nigdy nie grzeszy, ale to, że jego pragnieniem będzie uwielbianie Boga za okazaną mu łaskę. Przebaczenie i świętość stanowią dwie strony tej samej monety-Bożej łaski. Mimo, iż wierzący może się zbuntować i upaść w grzech od czasu do czasu, nawet w jakiejś bardzo ważnej sferze, to jednak jego prawdziwa ścieżka i kierunek jego życia będą koncentrowały się wokół świętości i pasji dla Boga i jego chwały. Jeśli ktoś uchwyci się koncepcji grzechu śmiertelnego i powszedniego, to może to prowadzić do postrzegania grzechu w niewłaściwy sposób, sądząc że osoba która w czymś zgrzeszyła może, gdy uzna to za stosowane (i w odpowiednim momencie) zapragnąć Bożego przebaczenia w chwili, gdy sama tego zapragnie. Biblia wskazuje, że prawdziwy wierzący nie będzie postrzegał grzechu lekkomyślnie, i będzie walczył, mocą samego Boga, aby pokonać grzech i prowadzić święte życie.
Opierając się na biblijnej prawdzie odnośnie grzechu widać, że koncepcje grzechu śmiertelnego i powszedniego są niebibljne i powinny być przez nas odrzucone, jako że nie reprezentują ani Bożego stanowiska w postrzeganiu grzechu ani jego rozwiązania. W śmierci, pogrzebie i zmartwychwstaniu Chrystusa został rozwiązany problem naszego grzechu raz na zawsze, i nie powinniśmy doszukiwać się niczego innego poza tym największym wyrazem Bożej miłości względem nas. Przebaczenie i możliwość przychodzenia przed Boże oblicze nie jest zależne od nas samych, naszych uczuć czy naszej wierności. Prawdziwy wierzący skupia swój wzrok na Jezusie i pragnie żyć w świetle tego wszystkiego, co uczynił w naszym imieniu. Boża miłość i łaska jest naprawdę niesamowita! Zapragnijmy żyć w świetle Chrystusa! Poprzez siłę Ducha Świętego chciejmy zwyciężać nasze grzechy, czy to „śmiertelne” czy „powszednie”, dokonane świadomie czy niechcący.
