Czy sowy w Biblii mają jakieś szczególne znaczenie/symbolikę?
Odpowiedź:
W Starym Testamencie wspomniane są różne gatunki sów. Oprócz odniesień do sów jako ptaków nieczystych, Biblia przedstawia sowy w przenośni, symbolizując dręczącą samotność, spustoszenie, żałobę i sąd.
Prawo Mojżeszowe klasyfikuje sowy i inne ptaki drapieżne jako nieczyste, co oznacza, że Izrael nie może ich jeść: " Z ptactwa zaś tymi brzydzić się będziecie i nie będziecie ich spożywali, bo są obrzydliwością: orzeł, sęp górski, orlik, (14) wszelkie gatunki kani i sokołów, (15) wszelkie gatunki kruków, (16) struś, sowa, mewa i wszelkie gatunki jastrzębi, (17) puszczyk, kormoran i puchacz, (18) sójka, pelikan, ścierwojad, (19) bocian, wszelkie gatunki czapli, dudek i nietoperz." (Kpł 11:13-18; zob. także Pwt 14:11-17). Sowy były uważane za nieczyste najprawdopodobniej dlatego, że są drapieżnymi stworzeniami, które jedzą mięso z krwią.
Sowy należą do dzikich drapieżników, które od dawna zamieszkują pustynne ziemie i opuszczone ruiny Egiptu i Ziemi Świętej. Zarówno Izajasz, jak i Zachariasz mówią o sowach gnieżdżących się na zrujnowanych pustkowiach, aby namalować symboliczne obrazy jałowości, pustki i całkowitego spustoszenia: "Bo jest to dzień pomsty Pana, rok odwetu za spór z Syjonem. (9) Toteż potoki Edomu zamienią się w smołę, a jego glina w siarkę, a jego ziemia stanie się smołą gorejącą: (10) ani w nocy, ani w dzień nie zgaśnie, jego dym wznosić się będzie zawsze; z pokolenia w pokolenie będzie pustynią, po wiek wieków nikt nie będzie nią chodził. (11) Pelikan i jeż zagnieżdżą się w niej, a sowa i kruk będą w niej mieszkać; Pan rozciągnie na niej sznur na spustoszenie i ustawi wagę na zniszczenie. . . . Tam wąż będzie się gnieździł i znosił jaja, wylęgał je i zbierał młode przy sobie, tam tylko sępy skupiać się będą, jeden z drugim. " (Izajasza 34:8-11, 15; zob. także Izajasza 13:21; Psalm 102:3-6; Zachariasza 2:13).
Prorok Jeremiasz ilustruje zniszczenie i wieczne opuszczenie Babilonu jako miasta, którego jedynymi mieszkańcami są pustynne stworzenia, hieny i sowy: " Przeto tam mieszkać będą bestyje i straszne zwierzęta, mieszkać w nim będą młode sowy; a nie będą w nim mieszkać więcej na wieki, i nie będą w nim mieszkać od narodu do narodu" (Jeremiasza 50:39, Biblia Gdańska).
W Psalmie 102:3-6 sowa symbolizuje samotność udręczonego serca psalmisty: "Nie ukrywaj oblicza swego przede mną W dniu niedoli mojej, nakłoń ku mnie swe ucho, W dniu, kiedy cię wzywam, Śpiesznie mnie wysłuchaj! (4) Bo nikną jak dym dni moje, A kości moje są rozpalone jak ognisko. (5) Spalone jest jak trawa i wyschło serce moje, Zapomniałem jeść chleb. (6) Od głośnej skargi mojej Kości przyschły mi do ciała. (7) Jestem podobny do pelikana na pustyni, Jestem jak sowa wśród ruin".
Micheasz porównuje głos tych nocnych stworzeń do żałobnego lamentu: "Dlatego będę opłakiwał i lamentował. Będę chodził boso i nago. Będę wył jak szakal i jęczał jak sowa" (Micheasza 1:8). Jeden z uczonych przedstawia ten osobisty opis nawiedzającego dźwięku sowy: "Jej krzyk jest głośny, przeciągły i bardzo potężny. Nie znam niczego, co bardziej przywodziłoby mi na myśl poczucie opuszczenia i samotności niż ponowne echo dwóch lub trzech tych wielkich sów, gdy stałem o północy wśród zrujnowanych świątyń Baalbek" (M. G. Easton, cytując Tristam's Natural History of the Bible, "Owl", Easton's Bible Dictionary, New York: Harper & Brothers, 1893).
Nowy Testament nie zawiera żadnych odniesień do sów.
