Pytanie
Dlaczego Bóg tolerował tak straszną przemoc w Starym Testamencie?
Odpowiedź
Fakt, że Bóg nakazał zabicie całego narodu w Starym Testamencie stał się tematem ostrej krytyki ze strony przeciwników chrześcijaństwa przez jakiś czas. To, że istniała przemoc w Starym Testamencie nie podlega dyskusji. Pytanie dotyczy raczej tego, czy przemoc Starego Testamentu jest usprawiedliwiona i tolerowana przez Boga. W swojej bestsellerowej książce The God Delusion [polskie wydanie Bóg urojony- wyjaśnienie od tłum.], ateista Richard Dawkins odnosi się do Boga Starego Testamentu jako „mściwego, żądnego krwi czystki etnicznej.” Dziennikarz Christopher Hitchens skarży się, że Stary Testament zawiera nakaz „masowej masakry”. Inni krytycy chrześcijaństwa wysunęli podobne zarzuty, oskarżając Jahwe o „zbrodnie przeciwko ludzkości”.
Ale czy te krytyki są słuszne? Czy Bóg Starego Testamentu jest "potworem moralnym", który bezwzględnie nakazuje ludobójstwo na niewinnych mężczyznach, kobietach i dzieciach? Czy Jego reakcja na grzechy Kanaanejczyków i Amalekitów była złośliwą formą "czystki etnicznej"? Czy możliwe jest, że Bóg mógł mieć moralnie wystarczające powody aby nakazać zniszczenie tych narodów?
Podstawowa znajomość kultury kanaanejskiej odsłania jej wrodzoną moralną niegodziwość. Kanaanejczycy byli brutalnymi, agresywnymi ludźmi, którzy owładnięci byli bestialstwem, kazirodztwem, a nawet składaniem ofiar z dzieci. Normą były dewiacyjne akty seksualne. Grzech Kanaanejczyków był taki odpychający, że Bóg powiedział, "Także i ziemia została skalana, przeto ukarałem ją za jej winę i wyrzuciła ziemia swoich mieszkańców" (3 Ks. Mojżeszowa 18.25). Zatem, zniszczenie zostało skierowane bardziej w stronę religii kanaanejskiej (5 Ks. Mojżeszowa 7.3-5, 12.2-3) aniżeli w Kanaanejczyków jako takich. Sąd nie był spowodowany motywami etnicznymi. Poszczególni Kanaanejczycy, jak Rachab w Jerychu, nadal mogli znaleźć miłosierdzie w efekcie pokuty (Ks. Jozuego 2). Bożym pragnieniem jest to, aby niegodziwcy odwrócili się od grzechu raczej aniżeli umarli (Ks. Ezechiela 18.31-32, 33.11).
Oprócz rozprawiania się z narodowymi grzechami, Bóg wykorzystał podbój Kanaanu, aby stworzyć historyczny kontekst w którym ostatecznie przedstawi światu Mesjasza. Mesjasz przyniesie ratunek nie tylko Izraelowi, ale także wrogom Izraela, włączając w to Kanaanejczyków (Psalm 87.4-6; Ew. Marka 7.25-30).
Należy pamiętać, że Bóg dał ludowi kanaanejskiemu więcej aniżeli wystarczająco dużo czasu na odwrócenie się od swoich złych dróg — ponad 400 lat! List do Hebrajczyków mówi nam, że Kanaanejczycy byli „nieposłuszni”, co wskazuje na ich odpowiedzialność moralną (Hebrajczyków 11.31). Kanaanejczycy byli świadomi Bożej potęgi (Ks. Jozuego 2.10-11; 9.9) i mogli się nawrócić. Z wyjątkiem rzadkich przypadków kontynuowali bunt przeciwko Bogu aż do gorzkiego końca.
Ale czy Bóg nie nakazał Izraelitom zabić również ludzi niewalczących? Biblijna relacja jasno wskazuje, że tak czynił. Tutaj ponownie, musimy pamiętać, że chociaż kobiety kanaanejskie nie walczyły, nie oznacza to w żadnym razie, że były niewinne, jak wskazuje na to ich uwodzicielskie zachowanie w 4 Ks. Mojżeszowej 25 (4 Ks. Mojżeszowa 25.1-3). Pozostaje jednak pytanie: co z dziećmi? To nie jest łatwe pytanie do odpowiedzenia, ale musimy pamiętać o kilku rzeczach. Po pierwsze, żaden człowiek (włączając w to niemowlęta) nie jest prawdziwie niewinny. Pismo Święte naucza, że wszyscy jesteśmy poczęci w grzechu (Psalm 51.5; 58.3). To wskazuje, że wszyscy ludzie są w jakiś sposób moralnie winni grzechu Adama. Niemowlęta są tak samo potępione za grzech jak dorośli.
Po drugie, Bóg jest suwerenny wobec całego życia i może je wziąć kiedy uzna za stosowne. Bóg i jedynie Bóg może dać życie i jedynie Bóg ma prawo wziąć je kiedy tak postanowi. W rzeczywistości, ostatecznie wraz ze śmiercią zabiera życie każdego człowieka. To nie jest nasze życie, ale Boże. Chociaż odbieranie życia jest złem, z wyjątkiem przypadków kary śmierci, wojny i samoobrony, nie oznacza to, że jest to złe ze strony Boga. Intuicyjnie to rozpoznajemy, gdy oskarżamy niektóre osoby czy władzę, którzy odbierają życie ludzkie "bawiąc się w Boga." Bóg nie jest zobowiązany do wydłużenia czyjegoś życia nawet o jeden dzień. Również to kiedy i jak umrzemy jest całkowicie zależne od Niego.
Po trzecie, mógłby pojawić się taki argument, że byłoby to okrutne ze strony Boga, aby odebrać życia Kanaanejczyków z wyjątkiem niemowląt i dzieci. Bez ochrony i wsparcia ich rodziców, niemowlęta i małe dzieci najprawdopodobniej i tak spotkałaby śmierć z powodu głodu. Szanse na przeżycie sieroty na starożytnym Bliskim Wschodzie były niewielkie.
Na koniec, dzieci kanaanejskie najprawdopodobniej dorastałyby praktykując złe religie swoich rodziców. To był czas zakończenia kultury bałwochwalstwa i perwersji w Kanaanie, a Bóg chciał wykorzystać Izrael, aby to zakończyć. Poza tym osierocone dzieci z Kanaanu w naturalny sposób byłyby wrogie Izraelitom. Prawdopodobnie niektóre chciałyby później pomścić „niesprawiedliwe” postępowanie wobec swoich rodziców i przywrócić Kanaan pogaństwu.
Warto również rozważyć wieczny stan tych niemowląt zabitych w Kanaanie. Jeśli Bóg zabrał je przed wiekiem moralnej odpowiedzialności, to poszły od razu do nieba (jak wierzymy). Te dzieci są w znacznie lepszym miejscu niż jakby dorosły do wieku dorosłego jako Kanaanejczycy.
Z pewnością kwestia Bożego nakazu przemocy w Starym Testamencie jest trudna. Jednak musimy pamiętać, że Bóg widzi rzeczy z perspektywy wieczności i Jego drogi nie są naszymi drogami (Ks. Izajasza 55.8-9). Apostoł Paweł mówi nam, że Bóg jest zarówno dobry jak i surowy (Rzymian 11.22). I chociaż Boży święty charakter wymaga tego, aby grzech został ukarany, Jego łaska i miłosierdzie obejmuje tych, którzy są chętni aby pokutować i doświadczyć zbawienia. Zniszczenie Kanaanejczyków zapewnia nam mocne przypomnienie, że chociaż nasz Bóg jest łaskawy i miłosierny, On jest również Bogiem świętości i gniewu.
English
Dlaczego Bóg tolerował tak straszną przemoc w Starym Testamencie?
