Pytanie
Czym jest empiryzm?
Odpowiedź
Empiryzm to filozofia lub podejście do życia, które postrzega doświadczenie jako najcenniejsze źródło wiedzy. Niektórzy empiryści przywiązują wagę do innych sposobów poznania, ale doświadczenie jest najważniejsze. W rzeczywistości jest to sposób, w jaki żyje wielu ludzi, niezależnie od tego, czy identyfikują empiryzm jako swoją "filozofię" lub "światopogląd". W ostatecznym rozrachunku, empiryzm czyni jednostkę - i jej interpretację doświadczenia - jedynym autorytetem dla siebie.
Empiryzm uzupełnia postmodernistyczne odrzucenie absolutów. Podczas gdy niektórzy ludzie mogą wykorzystywać ograniczone doświadczenie do ekstrapolacji uniwersalnych zasad (np. "Jadłem kiedyś w restauracji, a zamówione przeze mnie danie nie smakowało dobrze; dlatego wiem, że restauracja nigdy nie serwuje dobrego jedzenia"), większość empirystów jest po prostu zadowolona z tego, że ich doświadczenia dostarczają im indywidualnej wiedzy bez formułowania jakichkolwiek uniwersalnych twierdzeń (np. "Moje doświadczenie nauczyło mnie, że oszukiwanie na podatkach nie jest dobrym pomysłem, ale jeśli twoje doświadczenie jest inne, kim jestem, by osądzać?").
Z pewnością doświadczenie może być cennym źródłem wiedzy. Metoda prób i błędów opiera się na doświadczeniu i jest powszechnym narzędziem uczenia się. Większość ludzi uczy się najlepiej, gdy nie tylko słyszy o danym temacie, ale także doświadcza go na własnej skórze. To właśnie nadaje wartość szkolnym wycieczkom. Jednak doświadczenie każdej osoby ma niezwykle wąski zakres i nie możemy polegać wyłącznie na doświadczeniu jako źródle prawdy. Niektóre tematy są całkowicie poza sferą naszego doświadczenia. Biblijne nauczanie o niebie i piekle mówi nam o rzeczach i miejscach, których nie możemy doświadczyć w tym życiu. Musimy polegać na autorytecie spoza naszego doświadczenia, aby zdobyć jakąkolwiek wiedzę na ich temat. W związku z tym niektórzy odrzucają takie tematy jak niebo i piekło właśnie z tego powodu, że nie jesteśmy w stanie ich doświadczyć.
W niektórych gałęziach kościoła, teologia charyzmatyczna kładzie większy nacisk na doświadczenie niż na nauczanie doktrynalne, czasami jednocząc charyzmatyków o bardzo różnych, a nawet sprzecznych wyznaniach. Ten rodzaj empiryzmu staje się duchowo niebezpieczny, gdy ktoś odrzuca to, co mówi Biblia, na rzecz "bardziej autentycznego" osobistego doświadczenia.
Chrześcijańskie świadectwo opiera się na dzieleniu się naszym osobistym doświadczeniem tego, co Pan dla nas uczynił. W końcu świadek opowiada o tym, czego doświadczył (Dz 4:20). Jak napisał Asaf: "Moim szczęściem jest być blisko Boga. W Panu, w JHWH, znalazłem schronienie I pragnę opowiadać o wszystkich Twoich dziełach" (Psalm 73:28). Biblia zachęca nawet ludzi, by sami doświadczyli Pana (Psalm 34:8).
Uczenie się na podstawie doświadczeń jest dobre. Szkoła ciężkich prób ma wielu świetnych absolwentów. Jednak uczynienie ograniczonego indywidualnego doświadczenia jedynym (lub nawet najważniejszym) źródłem wiedzy jest nieodpowiednią podstawą wiedzy. Bóg dał nam swoje Słowo, abyśmy mogli uczyć się o rzeczach, których nigdy nie moglibyśmy doświadczyć, abyśmy mogli właściwie interpretować nasze doświadczenia i abyśmy mogli uczyć się innych rzeczy bez konieczności ich doświadczania.
English
Czym jest empiryzm?
