settings icon
share icon
Pytanie

Czym jest esencjalizm w filozofii?

Odpowiedź


Esencjalizm filozoficzny to pogląd, że natura rzeczy jest niezmienna i stała. Esencjalizm zakłada, że trzeba być w stanie opisać byt zgodnie z tym, co jest wymagane lub niezbędne dla jego natury i istnienia.

Ptak jest być może pomocnym przykładem. Można zapytać, co jest niezbędne do bycia ptakiem. Czy jest to umiejętność latania? Nie, latanie nie jest niezbędne do bycia ptakiem, ponieważ istnieją pewne ptaki, które nie latają (struś, emu itp.). Istnieją również stworzenia niebędące ptakami, które latają (np. nietoperze). Latający ptak może doznać urazu i nie być już w stanie latać. Jednak nadal jest ptakiem. Jeśli latanie nie jest niezbędne do bycia ptakiem, to co nim jest? Oto kilka aspektów bycia ptakiem, które są niezbędne: pióra, skrzydła, dziób, brak zębów i znoszenie młodych w jaju o twardej skorupce. Mogą istnieć inne stworzenia, które mają jedną lub więcej z tych cech, ale dla ptaka wszystkie z nich są niezbędne. Jeśli te cechy nie są obecne, to cokolwiek to jest, nie jest to ptak.

Główna kwestia dotycząca esencjalizmu w filozofii dotyczy istoty człowieka. Czym jesteśmy? Co odróżnia nas od innych stworzeń? Czy istnieje coś, co jest niezbędne do bycia człowiekiem? Jeśli spojrzeć na tę kwestię z perspektywy ateizmu i fizykalizmu (wszystko, co istnieje, to materia fizyczna: protony, neutrony, atomy, pierwiastki itp.), to nie ma niczego, co byłoby wyjątkowo istotne dla bycia człowiekiem. Rzeczywiście, z czysto fizycznego punktu widzenia nie ma nic, co odróżniałoby ludzi od wyższych małp człekokształtnych, takich jak szympansy i goryle. Ci, którzy trzymają się fizykalizmu, postrzegają ludzi jako "podskakujące małpy" lub "mokre roboty". W ostatecznym sensie, jeśli świat fizyczny jest wszystkim, co istnieje, a wszystko, co odróżnia zwierzęta od skał, drzew itp., to sposób ułożenia atomów, to nic nie jest istotne i nic nie różni się ostatecznie od czegokolwiek innego. Wszystko jest zróżnicowanym pyłem gwiezdnym i niczym więcej.

Esencjalizm mieści się w biblijnych ramach. Rzeczywiście, w świecie fizycznym Bóg rozróżnia wszystkie rodzaje rzeczy. Pomocny przykład Bożego zróżnicowania rzeczy można znaleźć w sześciu dniach stworzenia w Księdze Rodzaju 1. Każdego dnia Bóg tworzy coś innego i przypisuje tym stworzeniom określone role i miejsca w stworzeniu. Są one od siebie różne. W Księdze Rodzaju i w całej Biblii Bóg oświadcza, że w stworzonym świecie istnieją zasadnicze różnice.

W szczególności, kiedy Bóg stwarza człowieka szóstego dnia, stwarza go na swój własny obraz. Nic innego w całym stworzeniu nie nosi obrazu Boga - tylko ludzie. Zatem tym, co szczególnie odróżnia ludzi od reszty świata fizycznego, jest to, że ludzie noszą w sobie obraz Boga. Noszenie obrazu Boga jest podstawowym wymogiem bycia człowiekiem.

Co to znaczy, że ludzie noszą w sobie obraz Boga? Oznacza to wiele rzeczy, ale najważniejsze jest to, że podobnie jak Bóg, jesteśmy istotami moralnymi. Mamy sumienie, za pomocą którego określamy słuszność myśli lub działania. W Liście do Rzymian 2:15 czytamy, że nasze sumienie "daje świadectwo" o prawości i grzechu. Mamy myśli, które oskarżają nas lub usprawiedliwiają w oparciu o nasze rozumienie dobra i zła. Niezależnie od tego, czy mamy formalne prawo moralne, takie jak Dziesięć Przykazań, wszyscy mamy zrozumienie dobra i zła. Jest to podstawowa cecha tego, co oznacza bycie człowiekiem.

Gdy rozważamy esencjalizm, ważne jest, abyśmy byli świadomi, że mogą istnieć formy esencjalizmu, które deklarują wyraźne, zasadnicze różnice między stworzeniami fizycznymi, ale nie utrzymują, że ludzie są nosicielami obrazu Boga. Każda forma esencjalizmu, która zaprzecza, że ludzie są nosicielami obrazu Boga, jest pustym oszustwem i ludzką tradycją (zob. Kolosan 2:8) i nie powinniśmy dać się porwać takiej filozofii.

English



Powrót na polską stronę główną

Czym jest esencjalizm w filozofii?
Podziel się tą stroną: Facebook icon Twitter icon Pinterest icon Email icon
© Copyright Got Questions Ministries