Pytanie
Czym jest fundamentalizm?
Odpowiedź
Słowo fundamentalny można opisać jako wszelki impuls religijny, który odwołuje się do podstaw swoich zasad. Fundamentalizm, dla potrzeb tego artykułu, będziemy definiować jako ruch w kościele, który odnosi się do podstaw wiary chrześcijańskiej. W czasach współczesnych słowo fundamentalny używany jest często w sensie pejoratywnym, uwłaczającym.
Ruch fundamentalistyczny ma swoje korzenie w nauczaniu z Seminarium Teologicznego Princeton, ze względu na absolwentów kończących tą instytucję. Dwóch zamożnych członków kościoła opłaciło 97 przywódców kościoła konserwatywnego pochodzących ze wschodniej części świata, aby napisali 12 częściowe dzieło o podstawowych zasadach wiary chrześcijańskiej. Zostały później wydane i opublikowane w 300 000 bezpłatnych kopii do użytku kaznodziejów i innych przywódców kościołów. Książka, składająca się z dwóch tomów, zatytułowana była „Podstawy”- nadal jest drukowana.
Fundamentalizm powstał pod koniec XIX i na początku XX wieku jako ruch konserwatywnych chrześcijan- Johna Nelsona Darbiego, Dwighta L. Moodiego, B.B. Warfielda, Billiego Sundaya i innych- którzy zaniepokojeni byli tym, iż wartości moralne zostały zniekształcone przez modernistów- panowało przekonanie, że ludzie (a nie Bóg) tworzą, rozwijają i modyfikują środowisko za pomocą wiedzy naukowej, technologii i pragmatycznych eksperymentów. Aby zwalczyć wpływy modernizmu kościół zmagał się z ruchem "wyższej krytyki" niemieckiej, który dążył do zaprzeczenia nieomylności Pisma Świętego.
Fundamentalizm opiera się na pięciu zasadach wiary chrześcijańskiej, choć możemy wymienić ich więcej, aniżeli te poniższe:
1) Biblia jest dosłownie prawdziwa. W odniesieniu do tych zasad istnieje przekonanie, że Biblia jest nieomylna, zatem jest bez błędu i jakichkolwiek sprzeczności.
2) Niepokalane poczęcie i boskość Chrystusa. Fundamentaliści wierzą, że Jezus urodził się z dziewicy Marii i został poczęty z Ducha Świętego, i że był i jest Synem Bożym, w pełni człowiekiem i w pełni Bogiem.
3) Zastępcze odkupienie Jezusa Chrystusa na krzyżu. Fundamentaliści nauczają, że zbawienie jest osiągane jedynie dzięki łasce Bożej i wierze w śmierć Jezusa Chrystusa na krzyżu za grzechy ludzkości.
4) Cielesne zmartwychwstanie Jezusa. Trzeciego dnia po zmartwychwstaniu, Jezus powstał z grobu i teraz siedzi po prawicy Boga Ojca.
5) Autentyczność cudów Jezusa opisanych w Piśmie Świętym oraz dosłowne, przed-milenijne ponownego przyjścia Chrystusa na ziemię.
Inne postulaty utrzymywane przez fundamentalistów dotyczą tego, że Mojżesz jest autorem pierwszych pięciu ksiąg Biblii, a kościół będzie pochwycony zanim nastąpi wielkie prześladowanie czasów ostatecznych. Większość fundamentalistów jest dyspensacjonalistami.
Ruch fundamentalistyczny często przyjmuje postawę wojowniczości o prawdę, co może prowadzić do sporów. Wiele nowych denominacji i społeczności powstało, gdy ludzie opuścili swoje dotychczasowe kościoły w imię doktrynalnej czystości. Jedną ze szczególnych cech charakterystycznych dla fundamentalistów jest postrzeganie siebie jako strażnika prawdy, zazwyczaj z wyłączeniem innych biblijnych interpretacji. W czasie gdy powstawał fundamentalizm, świat zaczął przyjmować liberalizm, modernizm i darwinizm, kościół powoli stawał się przesiąknięty działaniem fałszywych nauczycieli. Fundamentalizm był reakcją skierowaną przeciwko zatraceniu biblijnego nauczania.
Ruch ten przeżywał swój prawdziwy rozkwit w 1925 roku dzięki artykułowi, opublikowanemu przez liberalną gazetę, a poruszającego słynny proces Scopów. Mimo, iż fundamentaliści wygrali sprawę, zostali publicznie wyśmiani. Po tych wydarzeniach fundamentaliści doświadczyli rozłamu i zmiany kierunku rozwoju. Najznamienitszym ugrupowaniem w USA, które doszło do głosu, było Prawo Chrześcijańskie. Grupa ta nazywała siebie fundamentalistami, chociaż bardziej związana była z ruchem politycznym niż jakimkolwiek ugrupowaniem religijnym. Do 1990 roku, grupy takie jak Koalicja Chrześcijańska czy ruch na rzecz badań nad rodziną (ang. Family Research Council) miały większy wpływ na kwestie polityczne i kulturowe. Obecnie fundamentaliści funkcjonują w różnych ewangelicznych ugrupowaniach, takich jak Konwencja Południowych Baptystów. Grupy te twierdzą, że zrzeszają ponad 30 milionów wyznawców.
Podobnie jak wszystkie ruchy, fundamentalizm przeżywał zarówno swoje wzloty jak i upadki. Największą porażką było zezwolenie krytykom fundamentalizmu definiowanie tego, co to znaczy być fundamentalistą. W efekcie, wielu ludzi obecnie postrzega współczesnych fundamentalistów jako radykalnych ekstremistów, którzy chcieliby ustanowić religię stanową i zmusić innych do wyznawania ich poglądów. Jest to dalekie od prawdy. Fundamentaliści dążą do ochrony prawdy Pisma Świętego i obrony wiary chrześcijańskiej, „która raz na zawsze została przekazana świętym” (Judy 1.3).
Współczesny kościół zmaga się z postmodernizmem, zeświecczeniem kultury i potrzebuje ludzi, którzy nie wstydzą się zwiastowania ewangelii Chrystusa. Prawda się nie zmienia i potrzebujemy powrócić do fundamentalnych zasad doktryny. Zasady te są podwalinami całego chrześcijaństwa, podobnie jak nauczał Jezus, że dom zbudowany na skale żaden wiatr nie przemoże (Ew. Mateusza 7.24-25). English
Czym jest fundamentalizm?
