Pytanie
Czym jest problem synoptyczny?
Odpowiedź
Gdy porównamy ze sobą trzy pierwsze ewangelie- Mateusza, Marka i Łukasza- to bez wątpienia uznamy, że są one do siebie podobne, zarówno pod względem treści jak i sposobie opisu. Z tego powodu ewangelie Mateusza, Marka i Łukasza określa się mianem „ewangelii synoptycznych.” Samo słowo „synoptyczny” oznacza zasadniczo „spójny z ogólnym poglądem.” Wiele podobieństw występujących w ewangeliach synoptycznych sprawiło, że wielu zastanawiało się czy autorzy ewangelii nie korzystali ze wspólnego źródła, dokumentującego narodziny Chrystusa, jego życie, służbę, śmierć i zmartwychwstanie- jako materiału dowodowego przy spisywaniu tych ewangelii. Niektórzy twierdzą, że ewangelie Mateusza, Marka i Łukasza są tak podobne, że autorzy musieli zapewne wymieniać się materiałami zawartymi w swoich ewangeliach lub czerpać informacje z jakiegoś innego, wspólnego dzieła. To przypuszczalne „źródło”, z którego mieliby czerpać autorzy ewangelii nazwano „Q”, gdyż pochodziło od niemieckiego słowa quelle oznaczające „źródło.”
Czy istnieje jakiś dowód potwierdzający istnienie dzieła „Q”? Nie, nie istnieje. Żaden chociażby fragment tego dzieła „Q” nigdy nie został odkryty. Żaden z wczesnych ojców kościoła nie wspomina „źródła” owych ewangelii. „Q” jest wymysłem liberalnych „uczonych”, którzy podważali natchnienie Biblii. Uważali, że Biblia nie jest niczym innym jak tylko dziełem literackim, obiektem takiej samej krytyki jak pozostałe dzieła literackie. Nie istnieje żaden dowód- biblijny, teologiczny czy historyczny- potwierdzający istnienie jakiegokolwiek dzieła „Q”.
Skoro Mateusz, Marek i Łukasz nie korzystali z żadnego dzieła „Q”, to z jakiego powodu wszystkie te ewangelie są do siebie tak bardzo podobne? Istnieje kilka możliwych wytłumaczeń. Możliwe jest, że ewangelia spisana jako pierwsza (najprawdopodobniej Ew. Marka) była dostępna dla innego ewangelisty. Nie ma absolutnie żadnego problemu z tym, że Mateusz i/lub Łukasz skopiowali niektóre teksty z ewangelii Marka i wykorzystali je w swoich ewangeliach. Prawdopodobnie Łukasz miał dostęp do tekstu Marka czy Mateusza i wykorzystał oba teksty, gdy spisywał własną ewangelię. Ew. Łukasza 1.1-4 mówi nam, że „Skoro już wielu podjęło się sporządzenia opisu wydarzeń, które wśród nas się dokonały. Jak nam to przekazali naoczni od samego początku świadkowie i słudzy Słowa. Postanowiłem i ja, który wszystko od początku przebadałem, dokładnie kolejno ci to opisać, dostojny Teofilu. Abyś upewnił się o prawdziwości nauki, jaką odebrałeś.”
Powodem dla którego ewangelie synoptyczne są tak do siebie podobne jest fakt, że wszystkie zostały spisane pod natchnieniem Ducha Świętego przez naocznych świadków opisywanych wydarzeń, lub przez tych, którym o tych wydarzeniach opowiedzieli naoczni świadkowie. Ewangelia Mateusza została spisana przez ewangelistę Mateusza, jednego z dwunastu powołanych przez Jezusa. Ewangelia Marka została spisana przez Jana Marka, bliskiego współpracownika apostoła Piotra, który także należał do grona dwunastu. Ewangelia Łukasza została spisana przez Łukasza, bliskiego współpracownika apostoła Pawła. Z jakiego powodu nie mielibyśmy przypuszczać, że ich relacje będą do siebie podobne? Każda z ewangelii powstała pod natchnieniem Ducha Świętego (2 Tymoteusza 3.16-17; 2 Piotra 1.20-21). Zatem, powinniśmy oczekiwać, że teksty będą spójne i zbliżone.
English
Czym jest problem synoptyczny?
