Pytanie
Kim był prorok w Starym Testamencie?
Odpowiedź
Prorok w Starym Testamencie był kimś, kto był używany przez Boga do przekazywania Jego przesłania światu. Prorocy byli również nazywani "widzącymi", ponieważ mogli "widzieć", mówiąc duchowo, ponieważ Bóg dał im wgląd (1 Ks. Samuela 9.9). Proroków można podzielić na "proroków piszących", takich jak Izajasz, Daniel, Amos i Malachiasz, oraz "proroków niepiszących", takich jak Achiasz (1 Ks. Królewska 11.29), Micheasz (2 Ks. Kronik 18.7) i Elizeusz (1 Ks. Królewska 19.16). W Starym Testamencie jest także kilku anonimowych proroków, takich jak bezimienny prorok z Ks. Sędziów 6.7-10.
Prorocy pochodzili z różnych środowisk, przemawiali do różnych odbiorców, posiadali unikalny styl i stosowali różne metody. Większość przesłań proroków Starego Testamentu dotyczyła ludu Izraela; jeśli w wyroczniach wspominano o innych narodach, to zwykle w związku z ich relacjami z Izraelem. Większość proroków Boga była mężczyznami, ale Stary Testament wspomina również o prorokiniach, takich jak Miriam (2 Ks. Mojżeszowa 15.20), Debora (Ks. Sędziów 4.4) i Hulda (2 Ks. Królewska 22.14). Wszyscy prorocy mieli pewne wspólne cechy, które czyniły ich posługę "proroczą". Prorok otrzymał od Boga powołanie do bycia prorokiem. Izajasz i Ezechiel otrzymali wizje Bożej chwały (Ks. Izajasza rozdz. 6; Ks. Ezechiela rozdz. 1). Bóg powiedział Jeremiaszowi, że został wybrany jeszcze przed jego narodzinami: "Wybrałem cię sobie, zanim cię utworzyłem w łonie matki, zanim się urodziłeś, poświęciłem cię, na proroka narodów przeznaczyłem cię" (Ks. Jeremiasza 1.5; tłum. Biblia Warszawska). Powszechnym opisem źródła przesłania jest to, że "słowo Pana przyszło" do proroka (Ks. Jeremiasza 1.2; Ks. Ezechiela 1.3; Ks. Ozeasza 1.1; Ks. Joela 1.1; Ks. Jonasza 1.1; Ks. Micheasza 1.1; Ks. Sofoniasza 1.1; Aggeusza 1.1; Ks. Zachariasza 1.1). Innym opisem jest to, że prorok otrzymał "wyrocznię", czyli specjalne objawienie od Boga (Ks. Izajasza 13.1; Ks. Habakuka 1.1; 4 Ks. Mojżeszowa 24.16).
Od proroka wymagano dokładnego przekazania Bożego przesłania. Dobrze ujął to prorok Micheasz: "Jako żyje Pan, że będę mówił tylko to, co mi powie Pan" (1 Ks. Królewska 22.14). Ci, którzy jak Jeremiasz próbowali milczeć, przekonali się, że nie mogą (Ks. Jeremiasza 20.9). Ci, którzy jak Jonasz próbowali uniknąć odpowiedzialności, zostali skorygowani (Ks. Jonasza 1.3-4). Inni, jak bezimienny prorok z Judy, który bezpośrednio nie posłuchał boskiego polecenia, stracili życie (1 Ks. Królewska 13.15-24). Prorok czasami miał wyjątkowy wygląd. Eliasz był znany jako "mąż długowłosy, przepasany skórzanym pasem wokół swoich bioder" (2 Ks. Królewska 1.8). Płaszcz Eliasza, który zostawił Elizeuszowi, był również postrzegany jako symbol proroczego urzędu (2 Ks. Królewska 2.13-14). Bóg nakazał Ezechielowi ogolić głowę i brodę (Ks. Ezechiela 5.1). Inni prorocy byli wyróżniani na inne sposoby: Na przykład Jeremiasz otrzymał zakaz ożenku (Ks. Jeremiasza 16.2); Ozeasz otrzymał nakaz poślubienia prostytutki (Ks. Ozeasza 1.2). Wszyscy prorocy byli uznawani za tych, przez których przemawiał Bóg (nawet jeśli ich przesłanie nie było mile widziane).
Prorocy często wiedli ciężkie życie. Izajasz został wysłany do ludu, który "zawsze słyszy, ale nigdy nie rozumie" (Ks. Izajasza 6.9) i (zgodnie z tradycją) został ostatecznie zamordowany za swoje wysiłki. Ezechiel służył "zbuntowanemu ludowi" (Ks. Ezechiela 12.2). Królowa Izraela próbowała odebrać życie Eliaszowi (1 Ks. Królewska 19.2). Jeremiasz został wrzucony do cysterny, gdzie "zapadł się w błoto" (Ks. Jeremiasza 38.6). Jezus mówił o Jerozolimie jako miejscu, w którym "zabijają proroków i kamienują tych, którzy są do nich posłani" (Ew. Łukasza 13.34), a Szczepan, zwracając się do ówczesnych przywódców żydowskich, zadał potępiające pytanie: "Któregoż z proroków nie prześladowali ojcowie wasi?" (Dz. Apostolskie 7.52; tłum. Biblia Warszawska). W Starym Testamencie prorocy często przepowiadali przyszłość. Czasami proroctwa dotyczyły wydarzeń, które miały się wkrótce wydarzyć; na przykład Józef przepowiedział siedem lat obfitości, po których nastąpiło siedem lat głodu w Egipcie, wydarzenia, które miały miejsce w ciągu następnych czternastu lat (1 Ks. Mojżeszowa 41.25-36). Wielu innych proroków przewidziało wydarzenia w odległej przyszłości; na przykład wiele proroctw Daniela i Zachariasza dotyczy drugiego przyjścia Chrystusa i innych wydarzeń czasów ostatecznych (Ks. Daniela 12.1; Ks. Zachariasza 12.10).
Stary Testament wspomina również o fałszywych prorokach. Byli to kłamcy, którzy twierdzili, że przemawiają w imieniu Boga, ale zamierzali oszukać ludzi lub służyć własnym interesom. Achab zatrudniał prawie czterystu takich fałszywych proroków (1 Ks. Królewska 22.6, 23). Dziełu Nehemiasza sprzeciwiało się kilku fałszywych proroków i jedna fałszywa prorokini (Ks. Nehemiasza 6.14). Sprawdzianem proroka była stuprocentowa dokładność w tym, co mówił (5 Ks. Mojżeszowa 18.22). Jeśli przepowiednie proroka nie spełniły się, to nie mógł on przemawiać w imieniu Boga, ponieważ Bóg nigdy nie kłamie (4 Ks. Mojżeszowa 23.19).
Rola proroka Starego Testamentu osiągnęła swój szczyt w osobie Jana Chrzciciela, który został przepowiedziany w Ks. Malachiasza 4.5 (por. Ew. Łukasza 7.26-27); oraz w Jezusie Chrystusie, który był prorokiem "podobnym do Mojżesza" przepowiedzianym w 5 Ks. Mojżeszowej 18.15 (por. Dz. Apostolskie 3.22).
English
Kim był prorok w Starym Testamencie?
