Pytanie
Jakie jest znaczenie przypowieści o niesprawiedliwym zarządcy (Łk 16:1-13)?
Odpowiedź
Przypowieść o niesprawiedliwym zarządcy znajduje się w Ewangelii Łukasza 16:1-13. Tekst można podzielić na dwie części: przypowieść (wersety 1-8) i zastosowanie (wersety 9-13). Łukasza 16:1 identyfikuje, że Jezus przemawia do swoich uczniów, ale istnieje sugestia, że Jego słuchacze to mieszana grupa odbiorców - uczniowie i faryzeusze. Łukasza 16:14 stwierdza, że faryzeusze "słyszeli to wszystko i wyśmiewali [Jezusa]". W wersecie 1 widzimy również, że Jezus "także" powiedział do uczniów; "także" sugerowałoby, że ta przypowieść jest połączona z poprzednimi trzema z Łukasza 15 i że publika była mieszanym tłumem uczniów i faryzeuszy.
Ważne jest, aby wiedzieć, do kogo Jezus kieruje tę przypowieść. Przypowieść ta jest skierowana do uczniów, ale zawiera również niezbyt subtelną krytykę faryzeuszy, co było widoczne w Ewangelii Łukasza 15. Werset 14 jest komentarzem Łukasza na temat motywacji faryzeuszy, a w wersecie 15 widzimy, jak nasz Pan potępia ich motywy. A jaka była motywacja faryzeuszy? Byli to ci, którzy "kochali pieniądze", którzy "usprawiedliwiali się przed ludźmi" i którzy wywyższali to, co było "obrzydliwością przed Bogiem".
Mając to za tło, przyjrzyjmy się przypowieści. Jest to dość prosta, choć nieco niekonwencjonalna przypowieść Jezusa. Historia jest prosta, ale sceneria jest niezwykła. W większości przypowieści Jezusa bohater reprezentuje Boga, Chrystusa lub inną pozytywną postać. W tej przypowieści wszystkie postacie są niegodziwe - zarówno zarządca, jak i człowiek, którego majątkiem zarządza, są niesmacznymi postaciami. Powinno to zwrócić naszą uwagę na fakt, że Jezus nie nawołuje nas do naśladowania zachowania tych postaci, ale próbuje wyjaśnić szerszą zasadę.
Przypowieść zaczyna się od tego, że bogaty człowiek wzywa swojego zarządcę, aby poinformować go, że zwolni go z obowiązków za niewłaściwe zarządzanie zasobami swojego pana. Zarządca to osoba, która zarządza zasobami innej osoby. Zarządca miał władzę nad wszystkimi zasobami pana i mógł prowadzić interesy w jego imieniu. Wymaga to najwyższego poziomu zaufania do zarządcy. Być może nie jest to widoczne w tym momencie przypowieści (ale stanie się bardziej oczywiste później), ale pan prawdopodobnie nie jest świadomy nieuczciwości zarządcy. Zarządca został zwolniony za pozorną niegospodarność, a nie za oszustwo. Wyjaśnia to, dlaczego jest on w stanie przeprowadzić jeszcze kilka transakcji, zanim zostanie zwolniony, i dlaczego nie zostaje natychmiast wyrzucony na ulicę lub stracony.
Zarządca, zdając sobie sprawę, że wkrótce zostanie bez pracy, robi kilka sprytnych interesów za plecami swojego pana, zmniejszając dług wobec kilku dłużników pana w zamian za schronienie, gdy w końcu zostanie zwolniony. Kiedy pan uświadamia sobie, co zrobił niegodziwy sługa, chwali go za jego "spryt".
Stosując tę historię w pozostałych wersetach, Jezus zaczyna od słów: "Albowiem synowie tego świata roztropniejsi są w postępowaniu ze swoim pokoleniem niż synowie światłości" (Łk 16:8). Jezus rysuje kontrast między "synami tego świata" (tj. niewierzącymi) a "synami światłości" (wierzącymi). Niewierzący są mądrzejsi w sprawach tego świata niż wierzący w sprawach świata przyszłego. Niesprawiedliwy zarządca, gdy tylko dowiedział się, że ma zostać zwolniony, manewrował, aby szybko zebrać gotówkę, oszukać swojego pana (który najprawdopodobniej oszukiwał swoich klientów) i zaprzyjaźnić się z dłużnikami swojego pana - którzy byliby następnie zobowiązani do opieki nad nim, gdy straci pracę.
Co to ma wspólnego z mądrością wierzących odnośnie przyszłego życia? Przyjrzyjmy się wersetowi 9: "A powiadam wam: Pozyskujcie sobie przyjaciół za pomocą nieprawego bogactwa, aby gdy go zabraknie, przyjęli was do wiecznych przybytków". Jezus zachęca swoich naśladowców, aby byli hojni ze swoim bogactwem w tym życiu, aby w przyszłym życiu ich nowi przyjaciele przyjęli ich "do wiecznych mieszkań". Jest to podobne do nauczania Jezusa na temat bogactwa w Kazaniu na Górze, gdzie Jezus zachęca swoich naśladowców do gromadzenia skarbów w niebie (Mt 6:19-21).
Określenie "nieprawe" (lub "światowe") bogactwo wydaje się źle kojarzyć czytelnikom. Jezus nie mówi jednak, że wierzący powinni zdobywać bogactwo w sposób niesprawiedliwy, a następnie być z nim hojni. "Niesprawiedliwy" w odniesieniu do bogactwa może odnosić się do 1) środków zdobywania bogactwa; 2) sposobu, w jaki ktoś chce korzystać z bogactwa; lub 3) destrukcyjnego wpływu, jaki może mieć bogactwo, które często prowadzi ludzi do popełniania niesprawiedliwych czynów. Biorąc pod uwagę sposób, w jaki Jezus używa tego terminu, trzecie wyjaśnienie wydaje się najbardziej prawdopodobne. Bogactwo nie jest z natury złe, ale miłość do pieniędzy może prowadzić do wszelkiego rodzaju grzechów (1 Tymoteusza 6:10).
Tak więc zasada, którą Jezus stara się przekazać, dotyczy sprawiedliwego szafarza, a nie niesprawiedliwego. Niesprawiedliwy zarządca postrzegał zasoby swojego pana jako środek do własnej przyjemności i awansu. I odwrotnie, Jezus chce, aby Jego naśladowcy byli sprawiedliwymi, prawymi szafarzami. Jeśli rozumiemy zasadę, że wszystko, co posiadamy, jest darem od Boga, to zdajemy sobie sprawę, że Bóg jest właścicielem wszystkiego, a my jesteśmy Jego szafarzami. W związku z tym mamy wykorzystywać zasoby Mistrza do realizacji Jego celów. W tym konkretnym przypadku mamy być hojni z naszym bogactwem i wykorzystywać je dla dobra innych.
Następnie Jezus rozwija w wersetach 10-13 zasadę podaną w wersecie 9. Jeśli ktoś jest wierny w "małym" (tj. "nieprawym" bogactwie), to będzie wierny w wielu. Podobnie, jeśli ktoś jest nieuczciwy w małym, będzie również nieuczciwy w dużym. Jeśli nie możemy być wierni w ziemskim bogactwie, które nawet nie jest nasze, to jak można nam powierzyć "prawdziwe bogactwa"? "Prawdziwe bogactwa" odnoszą się tutaj do zarządzania i odpowiedzialności w królestwie Bożym wraz ze wszystkimi towarzyszącymi im niebiańskimi nagrodami.
Punktem kulminacyjnym zastosowania Jezusa jest werset 13: "Żaden sługa nie może dwom panom służyć, bo albo jednego nienawidzi, a drugiego miłuje, albo jednemu jest oddany, a drugim gardzi. Nie możecie służyć Bogu i pieniądzom" (zob. też Mt 6:24). Jeśli Bóg jest naszym Panem, to nasze bogactwo będzie do Jego dyspozycji. Innymi słowy, wierny i sprawiedliwy szafarz, którego Panem jest Bóg, wykorzysta to bogactwo do budowania królestwa Bożego.
English
Jakie jest znaczenie przypowieści o niesprawiedliwym zarządcy (Łk 16:1-13)?
