Pytanie
Czym jest rok szabatowy?
Odpowiedź
Szabat to siódmy dzień tygodnia, dzień odpoczynku dla narodu hebrajskiego zgodnie z Prawem Mojżeszowym. Ale Prawo mówiło również o roku szabatowym. Księga Kapłańska 25:1-7 zawiera instrukcje dotyczące roku szabatowego, który miał być przestrzegany po wprowadzeniu Izraelitów do Ziemi Obiecanej.
Księga Kapłańska 25:3-5 wyjaśnia, co należy robić - a raczej czego nie należy robić - w roku szabatowym: "Przez sześć lat będziesz obsiewał swoje pole i przez sześć lat będziesz obcinał swoją winnicę, i będziesz zbierał jej plon. (4) Lecz w roku siódmym będzie mieć ziemia sabat całkowity, odpoczynek, sabat dla Pana. Nie będziesz obsiewał swego pola ani obcinał swojej winnicy. (5) Nie będziesz zbierał żniwa z tego, co samo wyrosło po żniwie twoim, i nie będziesz zrywał winogron z nie obciętych pędów. Ziemia mieć będzie rok odpoczynku". Zatem każdy siódmy rok miał być czasem bez sadzenia i przycinania upraw. Dzień szabatu był odpoczynkiem każdego tygodnia, a odpoczynek ten był stosowany do ziemi uprawnej raz na siedem lat (rok szabatowy jest również wspomniany w Księdze Wyjścia 23:10-11).
Jeśli Izraelici nie mieli uprawiać roślin w roku szabatowym, co mieli jeść? Księga Kapłańska 25:6-7 wyjaśnia: "To, co ziemia wyda w czasie swego odpoczynku, będzie dla was pożywieniem - dla ciebie i dla twego sługi, i dla twojej służebnicy, i dla twego najemnika, i dla tych, którzy u ciebie mieszkają, (7) dla twojego bydła i dla zwierząt, które są na twojej ziemi będzie pożywieniem cały jej plon".
Żywność dla Izraelitów, ich sług i zwierząt gospodarskich miała pochodzić ze zbiorów "dobrowolnych" plonów roku szabatowego - zbiorów, które rosły same z siebie w siódmym roku. Księga Kapłańska 25:20-22 przewiduje pytanie ludu: "A jeślibyście pomyśleli: Co będziemy jedli w siódmym roku, skoro nie będziemy siali i nie będziemy zbierali naszego plonu? (21) To Ja ześlę takie błogosławieństwo moje dla was w szóstym roku, iż wyda plon na trzy lata. (22) Będziecie siali w ósmym roku, ale będziecie jedli jeszcze z plonu zeszłorocznego aż do roku dziewiątego; dopóki nie będzie nowego plonu, będziecie jedli stary". Innymi słowy, Izraelici nie mieli powodu do zmartwień. Bóg obiecał, że się o nich zatroszczy, jeśli tylko Mu zaufają.
Księga Powtórzonego Prawa 15 również mówi o roku szabatowym. W tym fragmencie podano kolejne polecenie: przebacz wszystkie długi i uwolnij wszystkich hebrajskich niewolników. Jeśli Izraelici zastosowali się do tego polecenia, otrzymali kolejną obietnicę: "Pan, Bóg twój, błogosławić ci będzie, jak ci obiecał, abyś wielu ludom pożyczał w zastaw, ale ty sam nie będziesz się zapożyczał i dawał zastawu. Będziesz panował nad wielu ludami, ale one nie będą nad tobą panować." (Pwt 15:6).
Przestrzeganie roku szabatowego było ważnym znakiem zaufania do Pana i towarzyszyły mu wielkie błogosławieństwa. Bóg ostrzegał, że odmowa posłuszeństwa temu nakazowi doprowadzi do przekleństwa: "Was zaś rozproszę między narodami i jeszcze za wami dobędę miecza, i ziemia wasza stanie się pustkowiem, a miasta wasze ruiną. (34) Wtedy ta ziemia będzie miała spłaconej jej zaległe sabaty przez wszystkie dni jej spustoszenia, a wy będziecie w ziemi waszych wrogów. Wtedy odpocznie ziemia i otrzyma swoje sabaty. (35) Przez wszystkie dni spustoszenia będzie odpoczywać, gdyż nie odpoczywała w czasie waszych sabatów, kiedyście wy na niej mieszkali." (Kpł 26:33-35).
Niestety, Izrael nie przestrzegał lat sabatowych. W siódmym roku nadal uprawiali ziemię i zbierali plony, tak jak w pozostałych latach. W wyniku tego i innych grzechów Bóg sprowadził Asyryjczyków i Babilończyków przeciwko Izraelowi, a lud Boży został na pewien czas usunięty z Ziemi Obiecanej. Biblijny historyk zauważa znaczenie tych deportacji: "Tak wypełniło się słowo Pana, wypowiedziane przez usta Jeremiasza tej treści: Przez cały czas spustoszenia, dopóki kraj nie odpłaci swoich sabatów, będzie odpoczywał, aby dopełnić siedemdziesiąt lat." (2 Kronik 36:21).
English
Czym jest rok szabatowy?
