Pytanie
Co Biblia mówi o seksizmie?
Odpowiedź
Seksizm to dyskryminacja ludzi, zazwyczaj kobiet, wyłącznie ze względu na płeć. Seksizm może wpływać na praktyki zatrudniania, możliwości edukacyjne, pozycję społeczną i samopoczucie psychiczne. W czasach starożytnych seksizm był akceptowaną normą społeczną w większości cywilizacji. Kobiety były uważane za obywateli drugiej kategorii, a w niektórych kulturach były traktowane przez swoich mężów jak niewolnice. Ponieważ Biblia rejestruje fakty historyczne i nie zawsze kwestionuje dominujące normy społeczne, niektórzy zastanawiają się, czy Biblia wspiera postawy seksistowskie. Jakie jest stanowisko Biblii w kwestii seksizmu?
Musimy najpierw odróżnić seksizm od szacunku dla naturalnych różnic między płciami. Uznanie, że Bóg stworzył mężczyzn i kobiety w sposób komplementarny, nie jest seksizmem; podobnie jak uznanie fizycznych, emocjonalnych i psychologicznych różnic między płciami. Co więcej, akceptacja wyznaczonych przez Boga ról płciowych w małżeństwie i kościele nie jest seksizmem. Tak więc na potrzeby tego artykułu zdefiniujemy seksizm jako "niesprawiedliwe i nieuzasadnione traktowanie osoby oparte wyłącznie na jej płci biologicznej".
Podstawą każdej dyskusji na temat seksizmu i Biblii powinna być 1 Ks. Mojżeszowa 1.27: "I stworzył Bóg człowieka na obraz swój. Na obraz Boga stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich" (tłum. Biblia Warszawska). Od samego początku mówi się nam, że Bóg stworzył zarówno mężczyzn, jak i kobiety na swój obraz. Na mocy ich stworzenia, mężczyźni i kobiety mają równą wartość, równą jakość i równą godność. W 1 Ks. Mojżeszowej rozdz. 3 Adam i Ewa popadli w grzech, który wszystko zepsuł.
Wiele osób zmaga się z pewnymi fragmentami Biblii, które wydają się wspierać negatywne traktowanie kobiet. Propozycja Lota dotycząca jego córek w 1 Ks. Mojżeszowej 19.8 i traktowanie konkubiny przez Lewitę w Ks. Sędziów 19.25 to dwa przerażające przykłady seksizmu w starożytnych kulturach. Ani Lot, ani Lewita nie zostali potępieni w Piśmie Świętym za swoje czyny. Dlaczego milczymy na temat seksizmu? Należy pamiętać, że biblijny zapis historii jest właśnie tym - zapisem historycznym. Biblia jest brutalnie szczera, relacjonując wydarzenia tak, jak się wydarzyły, często z najdrobniejszymi szczegółami. Bóg daje nam całą prawdę o postaciach biblijnych, w tym o ich grzechach i porażkach, a my mamy uczyć się na ich przykładach. Ponadto, w przypadku Lota, anielscy posłańcy, którzy byli z nim, uniemożliwili mu realizację jego planów (1 Ks. Mojżeszowa 19.10-11). Nie było wolą Boga, by Lot potraktował swoje córki w taki sposób.
Kiedy oceniamy styl życia i zachowanie ludzi w 2000 r. p.n.e. według współczesnych standardów, łatwo jest wywołać poczucie moralnego oburzenia. Ale ludzie w tamtych kulturach nie podzielaliby naszego oburzenia. Złe traktowanie kobiet było uważane za całkowicie normalne w tamtych społeczeństwach. Biorąc pod uwagę przemoc i barbarzyństwo starożytnej cywilizacji, Prawo, które Bóg dał Mojżeszowi w Starym Testamencie, stanowiło duży krok naprzód w kierunku przyzwoitości. Prawo Boże zapewniało kobietom większą ochronę i względy niż prawa pogańskich narodów otaczających Izrael.
Wraz z Prawem Mojżeszowym Bóg stworzył nowy lud i zaczął nauczać go o sobie. Przykazania oddzieliły ich od otaczających ich pogańskich narodów i promowały lepszy sposób życia (zob. Ks. Jeremiasza 32.38-39). Prawo Boże nie było seksistowskie, ale podnosiło status kobiet na nowy poziom. Bóg działał w ramach istniejącej struktury społecznej, aby zapewnić kobietom ochronę, sprawiedliwe traktowanie i opiekę. Konkretne prawa chroniły wdowy i samotne kobiety pozbawione opieki ze strony mężczyzn (2 Ks. Mojżeszowa 22.22; 5 Ks. Mojżeszowa 27.19; Ks. Jozuego 17.3-4).
W 1 Ks. Mojżeszowej rozdz. 3 Bóg obiecał kobietom wielki zaszczyt: nawet jeśli kobieta jako pierwsza popadła w grzech, Bóg użyje kobiety, aby sprowadzić na świat Zbawiciela (1 Ks. Mojżeszowa 3.15). Gdy nadszedł czas pojawienia się Zbawiciela, Bóg zwrócił się do wybranej przez siebie kobiety (Ew. Łukasza 1.26-38). Nie użył Marii wbrew jej płci; wybrał ją ze względu na jej płeć. Tylko unikalne kobiece atrybuty fizyczne, które Bóg stworzył, mogły przyczynić się do realizacji Jego planu zbawienia ludzkości.
Podczas swojej służby Jezus zwalczał seksizm swoich czasów i podniósł status kobiet. Wśród naśladowców Jezusa i osób wspierających Go finansowo było wiele kobiet (Ew. Łukasza 8.3; Ew. Mateusza 27.55). Równą uwagę poświęcał kobietom, które szukały u Niego uzdrowienia i przebaczenia, często wywołując szok u religijnych mężczyzn w tamtym społeczeństwie (Ew. Łukasza 8.43-48; 13.10-14; Ew. Jana 8.3-11; Ew. Mateusza 26.6-13). To kobiety dostąpiły zaszczytu pierwszego ujrzenia zmartwychwstałego Chrystusa (Ew. Jana 20.11-18) i to kobiety jako pierwsze przekazały światu wieść o zmartwychwstaniu (Ew. Mateusza 28.1-9).
W Listach Apostolskich Paweł wyjaśnia równą wartość, jaką Bóg przypisuje zarówno mężczyznom, jak i kobietom: "Nie masz Żyda ani Greka, nie masz niewolnika ani wolnego, nie masz mężczyzny ani kobiety; albowiem wy wszyscy jedno jesteście w Jezusie Chrystusie" (tłum. Biblia Warszawska; Galacjan 3.28; por. Kolosan 3.11). Piotr powtarza tę samą prawdę, gdy przypomina mężom, że ich żony są "dziedziczkami łaski żywota" (1 Piotra 3.7). Ew. Jana 3.16 mówi: "Ktokolwiek wierzy" - jest to stwierdzenie obejmujące wszystkich. Nikt nie jest pominięty bez względu na płeć. Krzyż Chrystusa jest wspaniałym środkiem wyrównującym.
Oczywiście równość nie oznacza identyczności. Boża kreatywność przejawia się w różnym, ale uzupełniającym się sposobie, w jaki stworzył On płcie. Wraz z tymi unikalnymi i uzupełniającymi się projektami przychodzą unikalne i uzupełniające się role. Bóg wyznaczył mężów do ponoszenia odpowiedzialności za rodzinę. Efezjan 5.21-33 wyjaśnia Boży ideał pobożnego domu, w którym każdy członek czuje się bezpieczny i dowartościowany. Podobnie w kościele Bóg wyznaczył mężczyzn na duchowych przywódców (Tytusa 1.6-9; 1 Tymoteusza 3.1-13). Nie oznacza to, że Bóg jest seksistą. Oznacza to, że Bóg, który nas stworzył, wie, jak funkcjonujemy najlepiej. Kiedy mężczyźni i kobiety starają się oddawać Mu cześć w ramach stworzonych dla nich ról, życie domowe działa, kościoły działają, a społeczeństwo funkcjonuje.
W rodzinie Bożej nie ma miejsca na seksizm, ponieważ Bóg nie przedkłada jednej płci nad drugą. Uznajemy, że Bóg, który zaprojektował płcie, zaprojektował również ich mocne i słabe strony. Dał nam instrukcje, jak najlepiej celebrować role płciowe. Mądrze jest konsultować się z tymi instrukcjami przy podejmowaniu każdej decyzji, w tym sposobu, w jaki reagujemy, gdy pojawia się seksizm.
English
Co Biblia mówi o seksizmie?
