Pytanie
Czym jest triumfalizm? Czy chrześcijanie powinni być triumfalistami?
Odpowiedź
Triumfalizm to postawa charakteryzująca się przekonaniem, że czyjaś grupa, ideologia lub religia jest z natury lepsza od wszystkich innych. Jest to coś więcej niż poczucie pewności co do swoich przekonań; jest to asertywne, czasem agresywne oczekiwanie, że jego przekonania ostatecznie zwyciężą, często kosztem innych. W swoich najbardziej ekstremalnych formach triumfalizm może prowadzić do arogancji, braku pokory i lekceważącej postawy wobec osób o odmiennych poglądach. Ważne jest, aby pamiętać, że taka postawa może potencjalnie zaszkodzić relacjom i utrudnić empatię.
W kontekście religijnym triumfalizm może być szczególnie silny. Przejawia się on w przekonaniu, że czyjaś wiara lub tradycja duchowa jest autentyczna i ma zatriumfować nad wszystkimi innymi. Może to skutkować postawą wyższości, ponieważ wyznawcy wierzą, że ich religia jest bosko faworyzowana, z wyłączeniem innych. Może to jednak również prowadzić do lekceważącej postawy wobec osób o odmiennych poglądach. W chrześcijaństwie triumfalizm był historycznie związany z przekonaniem, że wiara chrześcijańska nieuchronnie rozprzestrzeni się i zdominuje cały świat.
To, czy chrześcijanie są triumfalistami, zależy głównie od tego, jak ktoś interpretuje i praktykuje wiarę chrześcijańską. Chrześcijaństwo w swej istocie głosi pokorę, miłość i służbę, zakorzenione w życiu i naukach Jezusa Chrystusa. Jezus odrzucił ziemskie panowanie (J 18:36). Triumf, który osiągnął, był wynikiem poświęcenia, miłości do wrogów i oddania prawdzie, a nie pragnieniu władzy.
Nowy Testament, szczególnie w naukach Jezusa i listach Pawła, często przedstawia zwycięstwo w kategoriach duchowych, a nie światowych. Na przykład ostateczny triumf chrześcijaństwa jest przedstawiany jako zwycięstwo nad grzechem i śmiercią poprzez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, a nie dominację nad innymi religiami czy teokratyczne rządy. Zwycięstwo to jest rozumiane jako przejaw Bożej łaski, a nie ludzkiego podboju czy wyższości.
Zdarzały się jednak przypadki, w których elementy triumfalizmu wkradały się do chrześcijańskiej praktyki i teologii. W epoce Konstantyna i późniejszego ustanowienia chrześcijaństwa religią państwową Imperium Rzymskiego, zaczęło pojawiać się bardziej triumfalistyczne nastawienie. Połączenie Kościoła z władzą polityczną doprowadziło do przekonania, że chrześcijaństwo jest przeznaczone do panowania, a ten sposób myślenia został przeniesiony do średniowiecza, szczególnie podczas wypraw krzyżowych i czasów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W tych kontekstach triumfalizm był często łączony z imperializmem, a ekspansja wiary chrześcijańskiej przeplatała się z podbojami politycznymi i militarnymi.
We współczesnej erze triumfalizm jest nadal widoczny w niektórych kręgach chrześcijańskich. Na przykład, niektórzy chrześcijanie wierzą w formę eschatologii, która oczekuje ostatecznej globalnej dominacji chrześcijaństwa. Triumfalistyczny sposób myślenia przejawiają również zwolennicy dominionizmu i teologii królestwa teraz. Grupy te wierzą, że Bóg chce, aby zapanowały one nad całą ziemią, fizycznie, duchowo i politycznie. Perspektywa ta sprzyja przekonaniu, że wartości chrześcijańskie powinny być narzucane społeczeństwu, często za pomocą środków politycznych, a Kościół ma rządzić światem w dosłownym tego słowa znaczeniu.
Niemniej jednak wielu dzisiejszych chrześcijan aktywnie odrzuca triumfalizm jako sprzeczny z przesłaniem ewangelii. Podkreślają nauki Jezusa o pokorze, służbie i miłości, argumentując, że prawdziwe zwycięstwo chrześcijaństwa nie polega na dominacji, ale na transformacji - zarówno jednostek, jak i społeczeństw - poprzez miłość, łaskę i Ducha Świętego. Podkreślają również znaczenie dialogu i okazują szacunek dla godności wszystkich ludzi.
Jezus wezwał swoich naśladowców, aby byli czynicielami pokoju (Mt 5:9) i kochali bliźnich jak siebie samych (Mk 12:31). Zwycięstwo jest zapewnione dziecku Bożemu (1 Jana 5:4-5), ale nie jest to zwycięstwo wyobrażone przez triumfalistów. Jest to zwycięstwo nad grzechem, śmiercią i piekłem (1 Koryntian 15:54).
English
Czym jest triumfalizm? Czy chrześcijanie powinni być triumfalistami?
