Pytanie
Czym jest wiedza uprzednia w Biblii?
Odpowiedź
Wiedza uprzednia to wiedza o rzeczach lub wydarzeniach, zanim one zaistnieją lub się wydarzą. W języku greckim termin "przedwiedza" to prognosis, który wyraża ideę poznania rzeczywistości, zanim stanie się ona faktem, i wydarzeń, zanim się wydarzą. W teologii chrześcijańskiej wiedza uprzednia odnosi się do wszechwiedzącej, wszechwidzącej natury Boga, dzięki której zna On rzeczywistość, zanim stanie się ona rzeczywistością, wszystkie rzeczy i wydarzenia, zanim się wydarzą, oraz wszystkich ludzi, zanim zaistnieją.
Zarówno Stary, jak i Nowy Testament mówią o Bożej przedwiedzy. Nic w przyszłości nie jest ukryte przed Bożymi oczami (Ks. Izajasza 41.23; 42.9; 44.6-8; 46.10). Bóg widzi nasze życie, nasze ciała i nasze dni jeszcze przed naszym poczęciem: "Żadna kość moja nie była ukryta przed tobą,Choć powstawałem w ukryciu,Utkany w głębiach ziemi. Oczy twoje widziały czyny moje,W księdze twej zapisane były wszystkie dni przyszłe,Gdy jeszcze żadnego z nich nie było" (Psalm 139.15-16; tłum. Biblia Warszawska).
Bóg obiecał błogosławić przyszłe narody przez Abrahama (1 Ks. Mojżeszowa 12.3). Bóg powiedział Mojżeszowi, co stanie się z faraonem (2 Ks. Mojżeszowa 3.19). Dzięki Bożej przedwiedzy prorocy mówili o nadchodzącym Mesjaszu (Ks. Izajasza 9.1-7; Ks. Jeremiasza 23.5-6). Za pośrednictwem Daniela Bóg objawił przyszłe powstanie i upadek królestw (Ks. Daniela 2.31-45; 7). W wielu fragmentach Nowego Testamentu proroctwa Starego Testamentu wypełniły się w służbie Jezusa Chrystusa i w formowaniu się kościoła (Ew. Mateusza 1.22; 4.14; 8.17; Ew. Jana 12.38-41; Dz. Apostolskie 2.17-21; 3.22-25; Galacjan 3.8; Hebrajczyków 5.6; 1 Piotra 1.10-12).
Apostoł Piotr naucza, że Bóg wiedział o ofiarnej śmierci swojego Syna na długo przed śmiercią Jezusa (1 Piotra 1.20; zob. także Ks. Objawienia 13.8). Śmierć Jezusa na krzyżu była częścią odwiecznego Bożego planu zbawienia jeszcze przed stworzeniem świata. W dniu Pięćdziesiątnicy Piotr potępia tych, którzy wydali Chrystusa na śmierć, ale jednocześnie wskazuje na suwerenność Boga: dano im wolną rękę, aby zrobili z Chrystusem, co chcieli, z powodu "powziętego z góry Bożego postanowienia i planu" (Dz. Apostolskie 2.23). Chociaż źli władcy spiskowali, by zabić Pana Jezusa, Jego śmierć została wcześniej postanowiona przez Boga (Dz. Apostolskie 4.28).
Biblia naucza, że dzieci Boże zostały wcześniej wybrane, a w ich wyborze zaangażowana była Boża przedwiedza. Wybrani to ci, którzy zostali wybrani "według powziętego z góry postanowienia Boga," (1 Piotra 1.2). "Bo tych, których przedtem znał, przeznaczył właśnie, aby się stali podobni do obrazu Syna jego, a On żeby był pierworodnym pośród wielu braci" (Rzymian 8.29).
Ale Boży wybór wybranych nie opierał się jedynie na Jego przedwiedzy o wydarzeniach; opierał się na Jego upodobaniu: "w nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nienaganni przed obliczem jego; w miłości przeznaczył nas dla siebie do synostwa przez Jezusa Chrystusa według upodobania woli swojej" (Efezjan 1.4-5). W Rzymian 11.2 Boża przedwiedza sugeruje wieczną więź między Bogiem a Jego wybranym lub "znanym" ludem z powodu Jego miłującej wierności: "Nie odrzucił Bóg swego ludu, tego, który już przedtem poznał" (tłum. Biblia Warszawsko – Praska).
Boża przedwiedza to znacznie więcej niż Jego zdolność do "widzenia przyszłości"; Jego przedwiedza to prawdziwa "wiedza" o tym, co się wydarzy, oparta na Jego wolnym wyborze. On decyduje o tym, co się wydarzy. Innymi słowy, wiedza uprzednia nie jest tylko intelektualna; ale jest osobista i relacyjna.
English
Czym jest wiedza uprzednia w Biblii?
