Pytanie
Jakie jest znaczenie terminu chrześcijanin?
Odpowiedź
Wyznawcy Jezusa Chrystusa zostali po raz pierwszy nazwani "chrześcijanami" przez pogan z Antiochii Syryjskiej, a nazwa ta była najprawdopodobniej rozumiana jako obelga (zob. Dz. Apostolskie 11.26).
W Nowym Testamencie wierzący nigdy nie określają się mianem "chrześcijan"; używają raczej takich określeń jak bracia (Dz. Apostolskie 15.1; 1 Kor 16.20), uczniowie (Dz. Apostolskie 11.26; 14.24) i święci (Dz. Apostolskie 9.13; 2 Koryntian 13.13). Przed swoim nawróceniem Saul z Tarsu szukał "zwolenników drogi Pańskiej" (Dz. Apostolskie 9.2; tłum. Biblia Warszawska), co wskazuje, że wczesną etykietą dla chrześcijan mogło być wyrażenie "ludzie drogi" (zob. też Dz. Apostolskie 19.9; 24.22).
Wierzący w Chrystusa zaczęli być nazywani "chrześcijanami" w czasie gwałtownego rozwoju kościoła. Prześladowania zmusiły wielu wierzących do opuszczenia Jerozolimy, którzy rozproszyli się w różne miejsca, zabierając ze sobą ewangelię. Ewangelizacja była początkowo ograniczona do ludności żydowskiej. Zmieniło się to, gdy "Niektórzy zaś z nich byli Cypryjczykami i Cyrenejczykami; ci, gdy przyszli do Antiochii, zwracali się również do Greków, głosząc dobrą nowinę o Panu Jezusie. I ręka Pańska była z nimi, wielka też była liczba tych, którzy uwierzyli i nawrócili się do Pana" (Dz. Apostolskie 11.20-21; tłum. Biblia Warszawska). Barnaba był tam w Antiochii, podobnie jak nowo nawrócony Saul, i obaj nauczali w zborze. "W Antiochii też nazwano po raz pierwszy uczniów chrześcijanami" (Dz. Apostolskie 11.26; tłum. Biblia Warszawska).
W czasie, gdy wierzący otrzymali przydomek chrześcijanie, Grecy powszechnie nadawali poszczególnym grupom satyryczne przydomki. I tak wierni rzymskiemu generałowi Pompejuszowi byli nazywani "Pompejanami", a zwolennicy generała Sulli - "Sullanami". Ci, którzy publicznie i z entuzjazmem chwalili cesarza Nerona Augusta, otrzymali nazwę Augustianów, co oznacza "z partii Augusta". Dla Greków to wszystko było zabawną grą słowną i werbalnie lekceważącym gestem. Następnie w Antiochii pojawiła się nowa grupa; ponieważ charakteryzowali się zachowaniem i mową skoncentrowaną na Chrystusie, Grecy nazwali ich "Chrześcijanami" lub "tymi z partii Chrystusa".
W pierwszych dekadach po zmartwychwstaniu słowo Chrystus niewiele znaczyło dla ogółu społeczeństwa. W rzeczywistości niektóre starożytne źródła określają wierzących mianem "Chrestianie" i podają, że ich kluczową postacią był "Chrestus", co odzwierciedla ograniczoną wiedzę na temat rzeczywistej wiary. To sprawia, że wydaje się jeszcze bardziej prawdopodobne, że słowo chrześcijanin zostało sklecone przez tych, którzy sami nie byli zaangażowani w chrześcijaństwo.
Niewierzący Żydzi tamtych czasów nie określiliby wierzących mianem "chrześcijanie", ponieważ Chrystus oznacza "Mesjasza" i odnosi się do Syna Dawida. Chrystus był dokładnie tym, za kogo nie uważali Jezusa; takie określenie nie byłoby używane przez Żydów, dopóki nie stałoby się ustanowionym, samodzielnym słowem. W Dz. Apostolskich widzimy, jak niewierzący Żydzi odnoszą się do chrześcijan jako do tych, którzy są "z sekty nazarejczyków" (Dz. Apostolskie 24.5) - Nazaret był miastem o niskiej reputacji w umysłach większości Izraelitów (zob. Ew. Jana 1.46).
Zarówno Biblia, jak i historia sugerują, że termin "chrześcijanin" był prawdopodobnie pomyślany jako szydercza obelga, gdy po raz pierwszy został ukuty. Piotr mówi swoim czytelnikom, aby nie "wstydzili się", jeśli zostaną nazwani tym terminem (1 Piotra 4.16). Podobnie, kiedy Herod Agryppa odrzuca wezwanie Pawła do zbawienia, mówi: "Niedługo, a przekonasz mnie, bym został chrześcijaninem" i prawdopodobnie odnosił się do negatywnej reputacji tego pojęcia (Dz. Apostolskie 26.28). Dlaczego on, król, miałby poddać się upokorzeniu, jakim jest nazywanie go "chrześcijaninem"?
English
Jakie jest znaczenie terminu chrześcijanin?
