ප්‍රශ්නය
කිතුණු ධර්මය සුදු මිනිසුන්ගේ ආගමක්ද?
පිළිතුර
කිතුණු ධර්මය “සුදු මිනිසුන්ගේ ආගමක්” බවට ඇතැම් විට චෝදනා එල්ල වන්නේ යුරෝපීය ජාතීන්ගේ නැඟීම සහ එක්සත් ජනපදය පිහිටුවීමත් සමඟ කිතුණු ධර්මයට තිබූ ඓතිහාසික සම්බන්ධතා හේතුවෙනි. අප්‍රිකානු වහල් වෙළෙඳාමේ යුගයේ බොහෝ සුදු වහල් හිමිකරුවන් තමන් කිතුණුවන් යැයි කියාගත් අතර ඔවුන්ගේ ක්‍රියාවන් සාධාරණීකරණය කිරීමට බයිබලය භාවිතා කිරීමට උත්සාහ කිරීම නිසා මෙය සංකීර්ණ වේ. කිතුණු ධර්මය සුදු මිනිසාගේ ආගමක් යන අදහස පිළිගැනීම නිසා සමහර පාට මිනිසුන් ඉස්ලාම්, සතුරුවාදය සහ රස්තාෆාරියන්වාදය වැනි කිතුණු නොවන ආගම් වැලඳ ගැනීමට හේතු වේ.
චාර්ලිමේන්ගේ පාලන සමයේ සිට ලෝක ඉතිහාසය කුමක් වුවත්, කිතුණු ධර්මය කිසි විටෙකත් සුදු ජාතිකයින් සඳහා පමණක් අදහස් කළේ නැත. සියලුම මිනිසුන් දෙවියන්වහන්සේගේ ස්වරූපයෙන් මවා ඇති බව බයිබලය උගන්වයි (උත්පත්ති 1:27). පළමු කිතුණුවන් සියල්ලෝම වාර්ගික වශයෙන් යුදෙව් අය වූ අතර බොහෝ විට ලා සිට තද දුඹුරු පැහැති සමක් ඇති අය විය. මෑත ශතවර්ෂවල ප්‍රධාන වශයෙන් සුදු ආගමක් වූ කිතුණු ධර්මය කිතුණු ධර්මයේ පණිවිඩයට කිසිදු සම්බන්ධයක් නැත. ඒ වෙනුවට, යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශුභාරංචිය ලෝකයේ කෙළවර දක්වා ගෙනයාමට කිතුණුවන් අසමත් වීම නිසාය (මතෙව් 28:19-20; ක්‍රියා 1:8). යේසුස් ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මුළු ලෝකයේම - සියලු ජාතීන් සහ ජාතීන්ගේ පාපවලට සමාව දීමයි (1 යොහන් 2:2 බලන්න). අධ්‍යාත්මික වශයෙන්, සියලු ජාතීන්ට අයත් මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ හවුල් පාපිෂ්ඨ තත්ත්වය නිසා ගැලවුම්කරුවා අවශ්‍ය වේ (රෝම 5:12).
කිතුණු ධර්මය සුදු මිනිසාගේ ආගමක් යන අදහස ක්‍රියා පොතෙහි ප්‍රතික්‍ෂේප කර ඇත. සභාව ආරම්භ වූ විට, ශුභාරංචියට ප්‍රතිචාර දැක්වූ අප්‍රිකානුවන් සිටියහ (ක්‍රියා 2:10). ක්‍රියා 8:26-38 හි ඉතියෝපියානු නිලධාරියෙකු සමඟ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ පණිවිඩය බෙදා ගැනීමට පිලිප් එවැන්ජලිස්තවරයා විශේෂයෙන් කැඳවනු ලැබීය. මෙම ඉතියෝපියානු ජාතිකයා ගැළවී බව්තීස්ම වූ අතර, අප ඔහු ගැන අවසන් වරට කියවූ විට, ඔහු “ප්‍රීතියෙන් තම ගමන ගියේය” (39 පදය). ඉතියෝපියානු කොප්ටික් සභාව එහි මූලාරම්භය ක්‍රියා 8 හි ඉතියෝපියානු නිලධාරියාගේ එවැන්ජලිස්ත කාර්යය වෙත යොමු කරයි.
ආසියාවේ පිහිටි අගනගරයක් වන සිරියානු අන්තියෝකියේ ශුභාරංචිය පැතිරීම සභාවේ විවිධ මූලයන් ඉස්මතු කරයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, යෙරුසලමෙන් ඔබ්බට පැතිර ගිය පසු කිතුණු ධර්මයේ පළමු ප්‍රමුඛ මධ්‍යස්ථානය අන්තියෝකියයි. ආසියාතික සභාවලට ලියූ පාවුල්ගේ ලිපි (ගලාති, එපීස සහ කොලොස්සි) සහ එළිදරව් 2-4 හි සභාවලට ආසියාවේ පදිංචිකරුවන්ට ද ලියන ලද ලිපි ගණනින් ආසියානු සභාවේ ශක්තිය පිළිබඳ තවත් සාක්ෂි හමු වේ.
උතුරු අප්‍රිකාවේ ඔගස්ටින්, අතනාසියස් සහ ටර්ටූලියන් වැනි සභා නායකයන් අප්‍රිකාවේ කිතුණු ධර්මයේ ප්‍රබෝධමත් බව පෙන්නුම් කරයි. ඉරේනියුස්, ඉග්නේෂියස් සහ වෙනත් අය පළමු සියවස් තුන තුළ ආසියාවේ කිතුණු ධර්මයේ ජීව ගුණය විදහා දක්වයි. ඉතියෝපියාව, වර්තමාන ලිබියාව, ඊජිප්තුව සහ බටහිර ආසියාව මැද පෙරදිග සහ අප්‍රිකාවේ මුස්ලිම් ආක්‍රමණ ඉස්ලාමීය පාලනයට හරවන තෙක් ස්ථිර කිතුණු භූමියක් ලෙස පැවතුනි. ඉස්ලාම් ආගමට පෙර බොහෝ අප්‍රිකානු සහ ආසියාතික ප්‍රදේශ යුරෝපයේ මෙන් කිතුණු ධර්මයේ කේන්ද්‍රස්ථාන විය.
කිතුණු ධර්මයේ සාරය වන ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ පූජාව තුළින් පාපයට සමාව දීම, සියලු ජාතීන්ට, වර්ණවලට, ආගම්වලට සහ ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවයට, උන්වහන්සේ තුළින් “දෙවියන්වහන්සේගේ ඕනෑකමින් සහ ධර්මිෂ්ඨකම නමැති ත්‍යාගය ලබන්නන්ට” පිරිනමනු ලැබේ (රෝම 5 :18). පාපයට ආදේශකයක් ලෙස තම ජීවිතය දීමේදී, යේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ තම රුධිරයෙන් දෙවියන්වහන්සේ වෙනුවෙන් “සෑම ගෝත්‍රයකින්ම, භාෂාවකින්ම, මිනිසුන්ගෙන් සහ ජාතියකින් මිනිසුන්” මිල දී ගත්තේය (එළිදරව් 5:9).
නැත, කිතුණු ධර්මය සුදු මිනිසුන්ගේ ආගමක් නොවේ. කිතුණු ධර්මය කළු, දුඹුරු, රතු හෝ කහ ආගමක් නොවේ. කිතුණු ඇදහිල්ලේ සත්‍යය සියලු මිනිසුන්ට විශ්වීය වශයෙන් අදාළ වේ. “දෙවියන්වහන්සේ අනුග්‍රහය නොපෙන්වන නමුත් සෑම ජාතියකින්ම තමන්ට භය වී හරි දේ කරන තැනැත්තාව පිළිගන්නා බව කොතරම් සත්‍යයක්ද” (ක්‍රියා 10:34-35).
English
කිතුණු ධර්මය සුදු මිනිසුන්ගේ ආගමක්ද?
