ප්‍රශ්නය
ගතානුගතික යුදෙව් ආගම යනු කුමක්ද?
පිළිතුර
යුදෙව්වන්ගේ සම්ප්‍රදායික ආගම යුදෙව් ආගමයි. නූතන යුදෙව් ආගම ඇදහිලිවලට වඩා ජීවන රටාව සහ වටිනාකම් අවධාරණය කරන ආගමකි, එබැවින් ධර්මය හැසිරීම තරම්ම අවධාරණය නොකෙරේ. බොහෝ යුදෙව්වන් ධර්මශාලාවකට (සිනගෝගයකට) ඔවුන්ගේ සම්බන්ධතාවය පවත්වා ගෙන යන අතර ඇතැම් යුදෙව් පිළිවෙත් සහ සම්ප්‍රදායන් දිගටම නිරීක්ෂණය කරන අතරම ඔවුන්ගේ විශේෂිත යුදෙව් ආගමේ ඉගැන්විය හැකි බොහෝ මූලධර්ම ප්‍රතික්ෂේප කරති.
සාධාර්මික (ඕතඩොක්ස්) යුදෙව් ආගම යුදෙව් ආගමේ එකම ස්වරූපය වූ කාලයක් තිබුණි. අද යුදෙව් ආගමට ප්‍රධාන “ශාඛා” තුනක් ඇත: සාධාර්මික (ඕතඩොක්ස්) (ඉතා සම්ප්‍රදායික), ප්‍රතිසංස්කරණ (ලිබරල් හෝ ප්‍රගතිශීලී ලෙසද හැඳින්වේ) සහ ගාතානුගතික, අනෙක් දෙක අතර මැද මාවතක් ගනී. ඇත්ත වශයෙන්ම, ප්‍රධාන ශාඛා තුන අතර ශාඛා, වෙනස්කම් සහ දෙමුහුන් පවා ඇත. බොහෝ ධර්මශාලා (සිනගෝග) තමන්ව ශාඛා තුනෙන් එකක් ලෙස නම් කරයි, එය සභාවක් නිකාය නාමයක් භාවිතා කරන ආකාරය හා සමානයි.
ගතානුගතික යුදෙව් ආගම උතුරු ඇමරිකාවෙන් පිටත මසෝටි (“සාම්ප්‍රදායික”) යුදෙව් ආගම ලෙසද හැඳින්වේ. ගතානුගතික යුදෙව් ආගම ජර්මනියේ වර්ධනය වූ නමුත් අද එහි අනුගාමිකයන්ගෙන් වැඩි දෙනෙක් ඇමරිකානුවන් ය. ගතානුගතික යුදෙව් ආගම සාධාර්මික (ඕතඩොක්ස්) සහ ප්‍රතිසංස්කරණ යුදෙව් ආගම අතර මැද මාවතක් ගනී. “ගතානුගතික” යන්නෙන් දේශපාලන මානසිකත්වයක් පෙන්නුම් නොකරයි; ඒ වෙනුවට, එය යුදෙව් සම්ප්‍රදායන් සහ වටිනාකම් ප්‍රතිසංස්කරණය කරනවා වෙනුවට ඒවා සංරක්ෂණය කිරීමට ඇති ආශාව අවධාරණය කරයි. (ඇත්ත වශයෙන්ම, ගතානුගතික යුදෙව් ආගමට සමාජ-දේශපාලනික ගතානුගතිකයින් සහ ලිබරල්වාදීන් සිටින අතර LGBTQ පිළිගැනීම වැනි ගැටළු හසුරුවන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ අභ්‍යන්තර බෙදීම් මගින් සලකුණු කර ඇත.) න්‍යායාත්මකව, ගතානුගතික යුදෙව්වන් කොෂර් ආහාර මාර්ගෝපදේශ මෙන්ම ආගමික උත්සව පවත්වා ගැනීම වැදගත් යැයි සලකනු ඇත. සහ සාම්ප්‍රදායික ආගමික පිළිවෙත්, නමුත් එක්සත් ජනපදයේ ගතානුගතික යුදෙව්වන් අතර මෙම සැමරුම් අඩුවෙමින් පවතී.
සාධාර්මික (ඕතඩොක්ස්) යුදෙව්වන් සඳහා, හලාකාගේ අධිකාරිය ඉතා වැදගත් වේ. ප්‍රතිසංස්කරණ යුදෙව්වන් සඳහා, ස්වාධීන පුද්ගලයාගේ අධිකාරිය ප්‍රමුඛ වේ. ගතානුගතික යුදෙව්වන් සඳහා, එය වඩාත්ම බැඳී ඇත්තේ යුදෙව් ජනතාවගේ අත්දැකීම්, වටිනාකම් සහ “සාමූහික කැමැත්ත” ය. නිදසුනක් වශයෙන්, සබත පැවැත්වීම ගතානුගතික යුදෙව් ආගමේ වැදගත් වන්නේ එය දෙවියන්වහන්සේ විසින් අණ කළ නිසා නොව එය වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ යුදෙව් අනන්‍යතාවයේ ප්‍රකාශනයක් වූ බැවිනි. ගතානුගතික යුදෙව්වන් සඳහා, හලාකා, බැඳීමේදී, කාලයත් සමඟ සංවර්ධනයට යටත් වේ. එය වෙනස් කළ හැකිය, නමුත් ඉතා ප්‍රවේශමෙන් පමණි. මෙම වෙනස සහ සංවර්ධනය බොහෝමයක් පැමිණෙන්නේ යුදෙව් ජනතාවගේ අත්දැකීම් සහ වෙනස්වන අවශ්‍යතා මගිනි. සදාචාරාත්මක සලකා බැලීම් වැදගත් වන නමුත් නවීන සංවේදීතාවන් විසින් අර්ථ දක්වා ඇත. රබ්බිවරුන් තීරණ ගැනීමේදී දැඩි ලෙස “පොත අනුව යනවාට” වඩා තම සභාවල ආශාවන් සලකා බලයි. ගතානුගතික ශාඛාව සාධාර්මිකවරුන් (ඕතඩොක්ස්වරුන්) ඉඩ නොදෙන නවෝත්පාදනයන්ට (සබත් දිනයේ සිනගෝගයට රිය පැදවීම වැනි) අවසර දෙමින් නිල තීන්දු නිකුත් කර ඇති අතර ප්‍රතිසංස්කරණයට නිල තීන්දුවක් අවශ්‍ය නොවේ. ගතානුගතික යුදෙව් ආගමේ දේවධර්මවාදී මූලධර්මවලට වඩා යුදෙව් ජනතාවගේ “මූලික වටිනාකම්” වැදගත් වේ. ඊශ්‍රායෙල් ජාතියට උපකාර කිරීම මෙම මූලික වටිනාකම්වලින් එකකි.
ගතානුගතිකයින් එක් අතකින් සම්ප්‍රදාය සමතුලිත කිරීමට උත්සාහ කරන අතර අනෙක් පැත්තෙන් නවෝත්පාදනයන් වෙනස් කරයි. මෙය තරමක් අපැහැදිලි සම්මතයකි, එබැවින් දේවධර්මවාදී විශ්වාසයන් සහ භාවිතයන් ගතානුගතිකවරුන් අතර පුළුල් ලෙස වෙනස් වේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, බහුත්වවාදය ඉහළ අගයක් ගන්නා බැවින් සහ ප්‍රබලවාදයෙන් වැළකී සිටින බැවින්, දේවධර්ම එකඟතාවය අවශ්‍ය නොවේ. ගතානුගතිකයින් සාමාන්‍යයෙන් දෙවියන්වහන්සේගේ මැවුම්කරු සහ ලෝකයට මග පෙන්වන්නා ලෙස තරමක් සාමාන්‍ය ධර්මයක් දරයි, නමුත් ඉන් ඔබ්බට නොවේ.
කලක් එක්සත් ජනපදයේ යුදෙව් ආගමේ විශාලතම ශාඛාව වූ ගතානුගතික යුදෙව් ආගම එක්සත් ජනපදයේ පිරිහෙමින් පවතින නමුත් යුරෝපයේ වැඩිවෙමින් පවතී. එය ශීඝ්‍රයෙන් යල්පැනෙමින් පවතින බව ඇතැම් විචාරකයෝ පවසති. එය අධිකාරියට තොල් සැපයුවද, එය සංස්කෘතියේ වෙනස්වන සුළඟට ඉඩ සලසයි.
English
ගතානුගතික යුදෙව් ආගම යනු කුමක්ද?
