ප්‍රශ්නය
ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය යනු කුමක්ද?
පිළිතුර
දෙවන මහා පිබිදීමේ “ප්‍රතිස්ථාපනවාදය” නම් වූ පුළුල් ව්‍යාපාරයේ කොටසක් වූ ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය ආරම්භ වූයේ 19 වැනි සියවසේ මුල් භාගයේදී විවිධ කිතුණු කණ්ඩායම් සහ නිකායන්හි විවිධ සාමාජිකයන් කිතුණු ධර්මයේ මූලික කරුණුවලින් ඈත් වී ඇති බව තීරණය කිරීමත් සමඟය. මෙතෝදිස්තවරු, බැප්ටිස්ට්වරු, ප්‍රෙස්බිටේරියන්වරු සහ තවත් අය අලුත් ගිවිසුමේ ඉගැන්වූ කිතුනු ධර්මය මත පමණක් පදනම් වූ සභාවක් පිහිටුවීමේ බලාපොරොත්තුවෙන් ඔවුන්ගේ විධිමත් නිකායන් අත්හැර දැමූහ. යේසුස් වහන්සේ එකම ආදර්ශය සහ බයිබලය එකම පූජනීය ග්‍රන්ථය ලෙස ඔවුන්ගේ විශ්වාසය සමඟින්, ප්‍රේරිතයන්ගේ කාලය තුළ සභාව එහි මුල් අවධානයට “ප්‍රතිස්ථාපනය” කිරීමට ඔවුහු උත්සාහ කළහ. ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය සභාවේ අනවශ්‍ය බෙදීම් ඇති කරන ලෙස බයිබලයෙන් පැහැදිලිවම නොපැමිණි නීති සහ භාවිතයන් ප්‍රතික්ෂේප කළේය. ඉලක්කය වූයේ සියලුම කිතුණුවන් නිකායේ සීමාවන් විසුරුවා හැර දෙවියන්වහන්සේගේ පාලනය යටතේ එකම සභාවක් ලෙස එක්සත් වීමයි.
ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරයේ වඩාත්ම බලගතු නායකයින් අතර දේවගැතිවරු තිදෙනෙක් විය: තෝමස් කැම්බල්, ඔහුගේ පුත් ඇලෙක්සැන්ඩර් කැම්බල් සහ බාර්ටන් ඩබ්ලිව්. ස්ටෝන්. සමහර විට ඔවුන්ගේ ප්‍රතිස්ථාපන උත්සාහයන් ශිලා කැම්බල් ව්‍යාපාරය ලෙස හැඳින්වේ. කැම්බල් සහ ස්ටෝන්ගේ අනුගාමිකයන් තමන්ව සරලව හැඳින්වූයේ “කිතුණුවන්” හෝ “ගෝලයන්” ලෙසිනි. කිතුණු එකමුතුවේ ඉලක්කය තිබියදීත්, කාලයත් සමඟම, භේද කිහිපයක් ඇති විය. වර්තමානයේ, “ධාරා” යනුවෙන් හැඳින්වෙන ප්‍රධාන කණ්ඩායම් තුනක් ඇත, ඒවා ඔවුන්ගේ මූලයන් ශිලා-කැම්බල් ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය වෙත ආපසු යයි: කිතුණු සභාව (ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ ගෝලයන්), ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ සභාව සහ ස්වාධීන කිකුණු සභා.
ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරයේ ප්‍රධාන මූලධර්ම අතර පහත දැක්වේ:
- සභාවේ නව ගිවිසුමේ රටාව පිළිගැනීම. සමස්තයක් වශයෙන්, ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරයේ සිටින අය ඔවුන්ගේ භාවිතයන් හැකිතාක් දුරට අලුත් ගිවිසුමේ ක්‍රියාවන්ට අනුගත වීමට උත්සාහ කරති. විශේෂයෙන් වැදගත් වන්නේ සැමට විවෘත විය යුතු බව ඔවුන් විශ්වාස කරන ස්වාමීන්වහන්සේගේ සන්ධ්‍යා භෝජනය සතිපතා සැමරීමයි. මෙම ව්‍යාපාරය තුළ ඇති සමහර සභා ඔවුන්ගේ සේවාවන් සඳහා සංගීත භාණ්ඩ තහනම් කරයි, මන්ද අලුත් ගිවිසුමේ සභාවක උපකරණයක් භාවිතා කිරීමේ උදාහරණයක් අඩංගු නොවේ.
- නම්, ඇදහිලි සහ සභාවේ සම්ප්‍රදායන් ඇදහිලිවන්තයන් එකිනෙකාගෙන් වෙන් කරයි, සහ නිකායේ සුවිශේෂත්වය ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබේ. විශ්වාසයන් සහ මූලධර්ම ප්‍රකාශයන් අනවශ්‍ය සහ භේදකාරී ලෙස සලකනු ලබන අතර, තනි තනි සභාවන් තමන් විසින්ම බයිබලය අධ්‍යයනය කිරීම සහ අර්ථ නිරූපණය කිරීම තමන් වෙත පැවරේ. ප්‍රාදේශීය සභාව කෙරෙහි බාහිර අධිකාරියට විරුද්ධ වේ.
- මානව සම්භවයක් ඇති නම් බෙදී යයි. ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරයේ සිටින අය “කිතුණුවන් පමණක්” යැයි කියමින් නිකායවල නම් භාවිතය හෙළා දකිති.
ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය පරීක්ෂා කිරීමේදී, විශේෂයෙන් සැලකිලිමත් විය යුත්තේ ගැලවීමේ මූලධර්මයයි. ප්‍රතිසංස්කරණ ව්‍යාපාරයේ සමහර සභා ගැලවීම සඳහා ජල බව්තීස්මය අවශ්‍ය බව උගන්වයි. මෙය ක්‍රියාවල අමතර කොන්දේසියකින් තොරව ඇදහිල්ලෙන් පමණක් අනුග්‍රහයෙන් ගැලවීම පිළිබඳ බයිබලානුකුල මූලධර්මයට සෘජුවම පටහැනිය (එපීස 2:8-9). ශුද්ධ ලියවිල්ලේ බව්තීස්මය ඉදිරිපත් කරන්නේ ගැලවීම සඳහා අවශ්‍යතාවයක් ලෙස නොව, ඒ වෙනුවට සාක්ෂිය.
විචාර බුද්ධිය අවශ්‍ය වන අනෙකුත් ප්‍රශ්න අතරට සංගීත භාණ්ඩ තහනම් කිරීම (සමහර සභාවල), කිතුණුවාදය අවධාරණය කිරීම, බයිබලානුකුල මැතිවරණ මූලධර්මය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම සහ පැහැදිලි මූලධර්මාත්මක ස්ථාවරයක් නොමැතිකම ඇතුළත් වේ.
ඇදහිලිවන්තයන් අතර එකමුතුකම සඳහා ඇති ආශාව මෙන්ම නිතුණු ධර්මයේ මූලික කරුණු වෙත ආපසු යාමට අවශ්‍ය වීම ප්‍රශංසනීයයි. නමුත් ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරයට තමන් මුලින් සෙවූ එකමුතුකම ඇතිකර ගැනීමට නොහැකි වී ඇත. එමෙන්ම ඇදහීම් සහ මූලධර්ම ප්‍රකාශයන් බෙදා හැරීම සත්‍යය දැන ගැනීමට සහ ජීවත් වීමට ප්‍රතිපලදායකය (තීතස් 1:9; 2:1 බලන්න).
English
ප්‍රතිස්ථාපන ව්‍යාපාරය යනු කුමක්ද?
