ප්‍රශ්නය
බයිබලයේ මෝසෙස් යනු කවුද?
පිළිතුර
මෝසෙස් යනු පරණ ගිවිසුමේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන චරිතයකි. ආබ්‍රහම්ව “විශ්වාසවන්තයින්ගේ පියා” ලෙසත්, දෙවියන්වහන්සේගේ කොන්දේසි විරහිතව තම සෙනඟට කරුණාවේ ගිවිසුම් ලබන්නා ලෙසත් හඳුන්වනු ලබන අතර, මෝසෙස් තම සෙනඟට මිදීම ගෙන ඒම සඳහා තෝරාගත් මිනිසා විය. ඊජිප්තුවේ වහල්භාවයේ සිට පොරොන්දු දේශයේ ගැලවීම දක්වා ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ව ගෙනයාමට දෙවියන්වහන්සේ විශේෂයෙන් තෝරාගත්තේ මෝසෙස්වයි. මෝසෙස් පරණ ගිවිසුමේ මැදිහත්කරු ලෙස ද පිළිගැනෙන අතර නීතිය ලබා දෙන්නා ලෙස පොදුවේ හඳුන්වනු ලැබේ. අවසාන වශයෙන්, මෝසෙස් යනු මුළු බයිබලයේම පදනම් පොත් වන පංච පුස්තකයේ ප්‍රධාන කතුවරයා වේ. පරණ ගිවිසුමේ මෝසෙස්ගේ භූමිකාව අලුත් ගිවිසුමේ යේසුස්වහන්සේ ඉටු කරන භූමිකාවේ වර්ගයක් සහ සෙවනැල්ලකි. ඒ නිසාම ඔහුගේ ජීවිතය අනිවාර්යයෙන්ම පරීක්ෂා කිරීම වටී.
අපට මුලින්ම මෝසෙස්ව මුණගැසෙන්නේ නික්මයාම පොතේ ආරම්භක පරිච්ඡේදවලදීය. 1 වන පරිච්ඡේදයේ, කුලදෙටුවන් වූ යෝසෙප් තම පවුල මහා සාගතයෙන් ගලවාගෙන ඔවුන්ව ගෝෂෙන් දේශයේ (ඊජිප්තුවේ) ස්ථානගත කළ පසු, ආබ්‍රහම්ගෙන් පැවතෙන්නන් ඊජිප්තුවේ බලයට පත් වන තෙක් පරම්පරා කිහිපයක් සාමයෙන් ජීවත් වූ බව අපි ඉගෙන ගනිමු. “යෝසෙප්ව නොදැන සිටි” ඵාරාවෝ (නික්මයාම 1:8). මෙම ඵාරාවෝ හෙබ්‍රෙව් ජනයා යටත් කර තම දැවැන්ත ගොඩනැඟිලි ව්‍යාපෘති සඳහා වහලුන් ලෙස යොදා ගත්තේය. දෙවියන්වහන්සේ හෙබ්‍රෙව් ජනයාට ශීඝ්‍ර සංඛ්‍යාත්මක වර්ධනයක් ලබා දීමෙන් ආශීර්වාද කළ නිසා, ඊජිප්තුවරුන් තම දේශයේ ජීවත් වන යුදෙව්වන් සංඛ්‍යාව වැඩි වීම ගැන බිය වීමට පටන් ගත්හ. එබැවින්, හෙබ්‍රෙව් කාන්තාවන්ට උපන් සියලුම පිරිමි දරුවන් මරණයට පත් කිරීමට ඵාරාවෝ නියෝග කළේය (නික්මයාම 1:22).
නික්මයාම 2 හි, මෝසෙස්ගේ මව තම දරුවා කූඩයක දමා නයිල් ගඟට දමා බේරා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. අවසානයේදී ඵාරාවෝගේ දියණිය විසින් කූඩය සොයා ගන්නා ලද අතර, ඇය ඔහුව තමන්ගේම ලෙස හදා වඩා ගෙන ඵාරාවෝගේ මාලිගාවේ ඔහුව ඇති දැඩි කළාය. මෝසෙස් වැඩිහිටි වියට පත් වූ විට, ඔහු තම ජනතාවගේ දුක්ඛිත තත්වය ගැන සංවේදී වීමට පටන් ගත් අතර, ඊජිප්තු ජාතිකයෙකු හෙබ්‍රෙව් වහලෙකුට පහර දෙන අයුරු දුටු මෝසෙස් මැදිහත් වී ඊජිප්තු ජාතිකයා මරා දැමීය. තවත් සිදුවීමක දී, මෝසෙස් හෙබ්‍රෙව් ජාතිකයන් දෙදෙනෙකු අතර ඇති වූ ආරවුලකට මැදිහත් වීමට උත්සාහ කළ නමුත්, එක් හෙබ්‍රෙව් ජාතිකයෙක් මෝසෙස්ට තරවටු කර උපහාසාත්මක ලෙස ප්‍රකාශ කළේ, “ඔබ ඊජිප්තු ජාතිකයා කළාක් මෙන් ඔබ මාව මරන්නද?” (නික්මයාම 2:14). ඔහුගේ සාපරාධී ක්‍රියාව ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ බව වටහාගත් මෝසෙස් නැවතත් මිදියන් දේශයට පලා ගියේය. එහිදී ඔහු නැවතත් මැදිහත් විය-මෙවර ජෙත්‍රෝගේ දූවරුන් සමහර කොල්ලකරුවන්ගෙන් බේරා ගත්තේය. කෘතඥතාවක් වශයෙන්, ජෙත්රෝ (රූවෙල් ලෙසද හැඳින්වේ) ඔහුගේ දියණිය සිප්පොරා මෝසෙස්ට විවාහ කර දුන්නේය (නික්මයාම 2:15-21). මෝසෙස් අවුරුදු හතළිහක් පමණ මිදියන් දේශයේ ජීවත් විය.
මෝසෙස්ගේ ජීවිතයේ ඊළඟ ප්‍රධාන සිදුවීම වූයේ දැවෙන පඳුරේදී දෙවියන් වහන්සේ හමුවීමයි (නික්මයාම 3-4), එහිදී දෙවියන්වහන්සේ මෝසෙස්ව තම සෙනඟගේ ගැලවුම්කරුවා ලෙස කැඳෙව්වා. දෙවියන් වහන්සේ වෙනත් කෙනෙකු එවන ලෙස ඔහුගේ මුල් නිදහසට කරුණු සහ ඍජු ඉල්ලීම් නොතකා, මෝසෙස් දෙවියන්වහන්සේට කීකරු වීමට එකඟ විය. මෝසෙස්ගේ සහෝදරයා වන ආරොන්ව ඔහු සමඟ යවන්න දෙවියන්වහන්සේ පොරොන්දු වුණා. කතාවේ ඉතිරිය තරමක් හොඳින් දන්නා කරුණකි. මෝසෙස් සහ ඔහුගේ සහෝදරයා වන ආරොන් දෙවියන්වහන්සේගේ නාමයෙන් ඵාරාවෝ වෙත ගොස් තම දෙවියන්වහන්සේට නමස්කාර කිරීමට මිනිසුන්ට යාමට ඉඩ දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටිති. ඵාරාවෝ මුරණ්ඩු ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කරන අතර, දෙවියන්වහන්සේගේ විනිශ්චයේ වසංගත දහයක් මිනිසුන්ට සහ දේශයට වැටේ, අවසාන වසංගතය වන්නේ කුලුඳුලා මරා දැමීමයි. මෙම අවසාන වසංගතයට පෙර, දෙවියන්වහන්සේ පාස්කුව ආරම්භ කරන ලෙස මෝසෙස්ට අණ කරයි, එය ඊජිප්තුවේ වහල්භාවයෙන් තම සෙනඟ මුදවා ගැනීමේ දෙවියන් වහන්සේගේ ගැලවීමේ ක්‍රියාව සිහිපත් කරයි.
නික්මයාමෙන් පසු, මෝසෙස් මිනිසුන්ව රතු මුහුදේ අද්දරට ගෙන ගිය අතර එහිදී දෙවියන්වහන්සේ තවත් ගැලවීමේ ප්‍රාතිහාර්යයක් ලබා දුන්නේ ජලය වෙන් කර හෙබ්‍රෙව්වරුන්ට අනෙක් පැත්තට යාමට ඉඩ දීමෙන් මිසර හමුදාව ගිල්වා දමයි (නික්මයාම 14). මෝසෙස් මිනිසුන්ව සීනයි කන්ද පාමුලට ගෙන ආ අතර එහිදී නීතිය ලබා දී දෙවියන්වහන්සේ සහ අලුතින් පිහිටුවන ලද ඊශ්‍රායෙල් ජාතිය අතර පැණ ගිවිසුම ස්ථාපිත කරන ලදී (නික්මයාම 19-24).
ඉශ්‍රායෙල්වරුන් සීනයි පාමුල කඳවුරු බැඳගෙන සිටින අතරතුර නික්මයාම පොතේ ඉතිරි කොටස සහ ලෙවී කථාවේ මුළු පොතම සිදු වේ. පහසුවෙන් එහා මෙහා ගෙන යා හැකි පරිදි එකලස් කර විසුරුවා හැරිය හැකි සංචාරක කූඩාරමක් වන මණ්ඩපය ගොඩනැගීම සහ නමස්කාරය සඳහා අවශ්‍ය උපකරණ, පූජක වස්ත්‍රය සහ දෙවියන්වහන්සේගේ පැමිණ සිටීම සංකේතවත් කරන ගිවිසුම් පෙට්ටිය සෑදීම සඳහා දෙවියන්වහන්සේ මෝසෙස්ට සවිස්තරාත්මක උපදෙස් ලබා දෙයි. උන්වහන්සේගේ සෙනඟ අතර මෙන්ම උත්තම පූජකයා වාර්ෂික වන්දිගෙවීම සිදු කරන ස්ථානය. දෙවියන්වහන්සේ දෙවියන්වහන්සේට නමස්කාර කළ යුතු ආකාරය පිළිබඳ පැහැදිලි උපදෙස් සහ මිනිසුන් අතර පාරිශුද්ධත්වය සහ ශුද්ධකම පවත්වා ගැනීම සඳහා මාර්ගෝපදේශ ද දෙවියන්වහන්සේ මෝසෙස්ට ලබා දෙයි.
ගණන් පොතේ ඊශ්‍රායෙල්වරුන් සීනායි සිට පොරොන්දු දේශයේ අද්දරට යන බව දකින නමුත් ඔත්තුකරුවන් දොළොස් දෙනෙකුගෙන් දහදෙනෙක් ඊශ්‍රායෙල් දේශය අත්පත් කර ගැනීමට ඇති හැකියාව ගැන නරක වාර්තාවක් ගෙන එන විට ඔවුන් ඇතුල් වීම ප්‍රතික්ෂේප කරති. දෙවියන්වහන්සේ මෙම යුදෙව් පරම්පරාව ඔවුන්ගේ අකීකරුකම නිසා පාළුකරයේ මිය යන ලෙස හෙළා දකින අතර ඔවුන්ව වසර හතළිහක් පාළුකරයේ සැරිසැරීමට යටත් කරයි. ගණන් පොතේ අවසානය වන විට, ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ගේ ඊළඟ පරම්පරාව නැවත පොරොන්දු දේශයේ මායිම්වලට පැමිණ දෙවියන් වහන්සේව විශ්වාස කිරීමටත් එය ඇදහිල්ලෙන් ගැනීමටත් සූදානම්ව සිටිති.
ද්විතීය කථාව පොතේ දැක්වෙන්නේ මෝසෙස් දෙවියන්වහන්සේගේ ගැලවීමේ බලය සහ විශ්වාසවන්තකම ගැන ඔවුන්ට මතක් කර දෙමින් මිනිසුන්ට දේශන ආකාරයේ කථා කිහිපයක් පවත්වන බවයි. ඔහු නීතියේ දෙවන කියවීම (ද්විතීය කථාව 5) ලබා දෙන අතර දෙවියන්වහන්සේගේ පොරොන්දු ලබා ගැනීමට මෙම ඊශ්‍රායෙල් පරම්පරාව සූදානම් කරයි. මෝසෙස් මෙරිබාහිදී කළ පාපය නිසා ඔහුටම දේශයට ඇතුළු වීම තහනම් කර ඇත (ගණන් කථාව 20:10-13). ද්විතීය කථාව පොතේ අවසානයේ මෝසෙස්ගේ මරණය වාර්තා කර ඇත (ද්විතීය කථාව 34). ඔහු නෙබෝ කන්ද තරණය කළ අතර පොරොන්දු දේශය දෙස බැලීමට ඔහුට අවසර ලැබේ. මෝසෙස් මිය යන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 120 ක් වූ අතර, ඔහුගේ “ඇස නිවාදැමූ අතර ඔහුගේ ජවය නොනැසී පැවති” බව බයිබලය වාර්තා කරයි (ද්විතීය කථාව 34:7). ස්වාමින්වහන්සේම මෝසෙස්ව තැන්පත් කරන ලදී (ද්විතීය කථාව 34:5-6), යෝෂුවා ජනතාවගේ නායකයා ලෙස භාර ගත්තේය (ද්විතීය කථාව 34:9). ද්විතීය කථාව 34:10-12 පවසන්නේ, “එතැන් පටන්, සමිඳාණන්වහන්සේ මුහුණට මුහුණ දැන සිටි, සමිඳාණන් වහන්සේ ඊජිප්තුවේ දී, ඵාරාවෝට සහ සියල්ලන්ට කිරීමට එවූ සියලු ලකුණු හා ආශ්චර්යයන් කළ මෝසෙස් වැනි කිසිම අනාගතවක්තෘවරයෙක් ඊශ්‍රායෙල්හි උත්ථාන වී නැත. මක්නිසාද මෝසෙස් සියලු ඉශ්‍රායෙල්වරුන් ඉදිරියෙහි කළ බලවත් ක්‍රියා කිසිවෙක් කිසි කලෙක පෙන්වූයේවත් ඔහුගේ බලවත් ක්‍රියාවත් කළේ නැත.”
ඉහත සඳහන් කර ඇත්තේ මෝසෙස්ගේ ජීවිතය පිළිබඳ කෙටි සටහනක් පමණක් වන අතර දෙවියන්වහන්සේ සමඟ ඔහුගේ අන්තර්ක්‍රියා, ඔහු ජනතාව මෙහෙයවූ ආකාරය, ඔහු යේසුස් ක්‍රිස්තුස්වහන්සේව පුරෝකථනය කළ විශේෂිත ක්‍රම කිහිපයක්, යුදෙව් ඇදහිල්ලට ඔහුගේ කේන්ද්‍රස්ථානය, ඔහුගේ යේසුස්වහන්සේගේ රූපාන්තරණයේදී පෙනී සිටීම සහ අනෙකුත් විස්තර. නමුත් එය අපට මිනිසාගේ යම් රාමුවක් ලබා දෙයි. ඉතින්, දැන්, මෝසෙස්ගේ ජීවිතයෙන් අපට ඉගෙනගත හැක්කේ කුමක්ද? මෝසෙස්ගේ ජීවිතය සාමාන්‍යයෙන් අවුරුදු 40ක කාල පරිච්ඡේද තුනකට බෙදා ඇත. පළමුවැන්න ඵාරාවෝගේ මළුවෙහි ඔහුගේ ජීවිතයයි. ඵාරාවෝගේ දියණියගේ දරුකමට හදාගත් පුත්‍රයා ලෙස, මෝසෙස්ට ඊජිප්තුවේ කුමාරයෙකුගේ සියලු වරප්‍රසාද සහ වරප්‍රසාද ලැබෙනු ඇත. ඔහුට "ඊජිප්තුවරුන්ගේ සියලු ප්‍රඥාවෙන් උපදෙස් දෙන ලදී, ඔහුගේ වචනවලින් සහ ක්‍රියාවෙන් ඔහු බලවත් විය" (ක්‍රියා 7:22). හෙබ්‍රෙව්වරුන්ගේ දුක්ඛිත තත්වය ඔහුගේ ආත්මයට බාධා කිරීමට පටන් ගත් විට, මෝසෙස් එය තම සෙනඟගේ ගැළවුම්කාරයා ලෙස භාර ගත්තේය. යුදෙව් පාලක සභාව ඉදිරියේ ස්තේපන් පවසන පරිදි, “[මෝසෙස්] සිතුවේ දෙවියන් වහන්සේ තම අතින් ඔවුන්ට ගැලවීම ලබා දෙන බව ඔහුගේ සහෝදරයන් තේරුම් ගනීවි කියාය” (ක්‍රියා 7:25). මෙම සිද්ධියෙන් අපට දැනගන්නට ලැබෙන්නේ මෝසෙස් ක්‍රියාශීලී මෙන්ම උෂ්ණාධික කෝපයෙන් හා හදිසි ක්‍රියාවලට නැඹුරු වූ මිනිසෙක් බවයි. දෙවියන්වහන්සේට අවශ්‍ය වූයේ උන් වහන්සේගේ සෙනඟව ගලවා ගැනීමටද? ඔව්. දෙවියන්වහන්සේට අවශ්‍ය වූයේ මෝසෙස්ව ගැලවීමේ උන්වහන්සේගේ තෝරාගත් මෙවලම ලෙස භාවිතා කිරීමටද? ඔව්. නමුත් මෝසෙස්, හෙබ්‍රෙව් ජනයාගේ ගැළවීම සඳහා තමාගේ කාර්යභාරය ගැන සැබවින්ම දැන සිටියත් නැතත්, ඉක්මන් හා ආවේගශීලී ලෙස ක්‍රියා කළේය. දෙවියන්වහන්සේට අවශ්‍ය දේ උන්වහන්සේගේ වේලාව තුළ කිරීමට ඔහු උත්සාහ කළේය. අපට පාඩම පැහැදිලිය:
දෙවියන්වහන්සේගේ කැමැත්ත කිරීම පමණක් නොව, අපගේ නොව දෙවියන් වහන්සේගේ කැමැත්ත උන්වහන්සේගේ වේලාවට කිරීම පිළිබඳව අප දැඩි ලෙස දැනුවත් විය යුතුය. වෙනත් බොහෝ බයිබලානුකුල උදාහරණ වල මෙන්ම, අපගේ කාලය තුළ දෙවියන් වහන්සේගේ කැමැත්ත කිරීමට අප උත්සාහ කරන විට, අපි මුලින් තිබුනාට වඩා විශාල අවුල් ජාලයක් කරමු.
මෝසෙස්ට වැඩීමට හා පරිණත වීමට සහ දෙවියන්වහන්සේ ඉදිරියෙහි නිහතමානීව හා යටහත් පහත් වීමට ඉගෙන ගැනීමට කාලය අවශ්‍ය වූ අතර, මෙය මෝසෙස්ගේ ජීවිතයේ ඊළඟ පරිච්ඡේදය වෙත ගෙන එයි, එනම් මිදියන් දේශයේ ඔහුගේ අවුරුදු 40යි. මේ කාලය තුළ මෝසෙස් එඬේරෙකුගේ, ස්වාමිපුරුෂයෙකුගේ සහ පියෙකුගේ සරල ජීවිතය ඉගෙන ගත්තේය. දෙවියන් වහන්සේ ආවේගශීලී සහ උනුසුම් කෝපයෙන් යුත් තරුණයෙකු රැගෙන දෙවියන්වහන්සේට භාවිතා කිරීම සඳහා පරිපූර්ණ මෙවලමක් ලෙස හැඩගැස්වීමේ හා වාත්තු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කළේය. ඔහුගේ ජීවිතයේ මේ කාලයෙන් අපට ඉගෙනගත හැක්කේ කුමක්ද? පළමු පාඩම නම් දෙවියන් වහන්සේගේ වේලාව බලා සිටීම නම්, දෙවන පාඩම නම් දෙවියන්වහන්සේගේ වේලාව එනතුරු බලා සිටින විට නිකරුණේ සිටීමයි. බයිබලය මෝසෙස්ගේ ජීවිතයේ මෙම කොටස පිළිබඳ විස්තර සඳහා වැඩි කාලයක් ගත නොකරන නමුත්, එය මෝසෙස් දෙවියන්වහන්සේගේ කැඳවීම එනතෙක් බලා සිටීමෙන් උදාසීන වී සිටියාක් මෙන් නොවේ. ඔහු වසර 40ක වැඩි කාලයක් ගත කළේ එඬේරෙකුගේ ක්‍රම ඉගෙන ගනිමින් පවුලක් නඩත්තු කිරීම සඳහාය. මේවා සුළුපටු දේවල් නොවේ! දෙවියන්වහන්සේ සමඟ ඇති “කඳු මුදුනේ” අත්දැකීම් සඳහා අප ආශා කළ හැකි වුවද, අපගේ ජීවිතවලින් සියයට 99ක්ම ජීවත් වන්නේ නිම්නයේ එදිනෙදා ජීවිතය ගොඩනඟන ලෞකික දේවල් කරමින්. උන්වහන්සේ අපව සටනට බඳවා ගැනීමට පෙර අපි දෙවියන්වහන්සේ වෙනුවෙන් “නිම්නයේ” ජීවත් විය යුතුය. බොහෝ විට ජීවිතයේ සුළු දෙයක් ලෙස පෙනෙන දේවල් තුළ දෙවියන්වහන්සේ ඊළඟ කන්නයේ දී උන් වහන්සේගේ කැඳවීම සඳහා අපව පුහුණු කර සූදානම් කරයි.
මෝසෙස් මිදියන්වල ගත කළ කාලය තුළ අපට පෙනෙන තවත් දෙයක් නම්, දෙවියන්වහන්සේ අවසානයේ ඔහුව සේවයට කැඳවූ විට, මෝසෙස් විරුද්ධ වූ බවයි. ඔහුගේ ජීවිතයේ මුල් කාලයේ ක්‍රියාශීලී මිනිසා, දැන් 80 හැවිරිදි වියේ පසුවන මෝසෙස් ඕනෑවට වඩා ලැජ්ජාශීලී විය. දෙවියන් වහන්සේ වෙනුවෙන් කතා කිරීමට කැඳවූ විට මෝසෙස් පැවසුවේ ඔහු “කතා සහ දිව මන්දගාමී” බවයි (නික්මයාම 4:10). සමහර විචාරකයින් විශ්වාස කරන්නේ මෝසෙස්ට කතා කිරීමේ ආබාධයක් තිබෙන්නට ඇති බවයි. සමහර විට, නමුත් එවිට මෝසෙස් “වචනයෙන් හා ක්‍රියාවෙන් බලවත්” බව ස්තේපන් පැවසීම අමුතු දෙයක් වනු ඇත (ක්‍රියා 7:22). සමහර විට මෝසෙස් නැවත ඊජිප්තුවට ගොස් නැවත අසාර්ථක වීමට අකමැති විය හැකිය. මෙය අසාමාන්ය හැඟීමක් නොවේ. අපෙන් කී දෙනෙක් යමක් කිරීමට උත්සාහ කර තිබේද (දෙවියන් වහන්සේ වෙනුවෙන් හෝ නැත) අසාර්ථක වී නැවත උත්සාහ කිරීමට පසුබට වී තිබේද? මෝසෙස් නොසලකා හරින ලද දේවල් දෙකක් තිබේ. ඉන් එකක් නම් වසර 40ක පමණ කාලය තුළ ඔහුගේ ජීවිතයේ සිදු වූ පැහැදිලි වෙනසයි. අනෙක් හා වඩා වැදගත්ම වෙනස වූයේ දෙවියන්වහන්සේ ඔහු සමඟ සිටීමයි. මෝසෙස් මුලින් අසාර්ථක වූයේ ඔහු ආවේගශීලීව ක්‍රියා කළ නිසා නොව, ඔහු දෙවියන්වහන්සේ නොමැතිව ක්‍රියා කළ බැවිනි. එමනිසා, මෙහි ඉගෙන ගත යුතු පාඩම නම්, ඔබ දෙවියන්වහන්සේගෙන් පැහැදිලි කැඳවීමක් වටහා ගත් විට, දෙවියන්වහන්සේ ඔබ සමඟ යන බව දැන ඇදහිල්ලෙන් ඉදිරියට යන්න! බියගුලු නොවන්න, නමුත් ස්වාමින්වහන්සේ තුළ සහ උන්වහන්සේගේ බලයේ බලය තුළ ශක්තිමත් වන්න (එපීස 6:10).
මෝසෙස්ගේ ජීවිතයේ තුන්වන සහ අවසාන පරිච්ඡේදය වන්නේ ශුද්ධ ලියවිල්ලේ වැඩිම කාලයක් ගත කරන පරිච්ඡේදය, එනම් ඊශ්‍රායෙල් මිදීමේ ඔහුගේ භූමිකාවයි. මෝසෙස්ගේ ජීවිතයේ මෙම පරිච්ඡේදයෙන්ද පාඩම් කිහිපයක් උකහා ගත හැක. පළමුවැන්න මිනිසුන්ගේ ඵලදායී නායකයෙකු වන්නේ කෙසේද යන්නයි. හෙබ්‍රෙව් සරණාගතයින් මිලියන දෙකකට වඩා වැඩි වගකීමක් මෝසෙස්ට තිබුණා. දේවල් ඔහුට අඳින්න පටන් ගත් විට, ඔහුගේ මාමණ්ඩිය වන ජෙත්රෝ, වෙනත් විශ්වාසවන්ත මිනිසුන්ට වගකීම පැවරිය යුතු යැයි යෝජනා කළේය, එය අන් අය කෙරෙහි අධිකාරිය ඇති බොහෝ අය ඉගෙන ගත යුතු පාඩමකි (නික්මයාම 18). දෙවියන්වහන්සේගේ කරුණාවෙන් යැපෙන මිනිසෙකු තම කාර්යයට උපකාර කිරීම ද අපට පෙනේ. මෝසෙස් දෙවියන්වහන්සේ ඉදිරියෙහි සෙනඟ වෙනුවෙන් නොකඩවා කන්නලව් කළේය. අහෝ, බලයේ සිටින සියලුම මිනිසුන් තමන් භාරව සිටින අය වෙනුවෙන් දෙවියන්වහන්සේට කන්නලව් කරයි! මෝසෙස් දෙවියන් වහන්සේගේ අභිමුඛයේ අවශ්‍යතාවය ගැන දැඩි ලෙස දැන සිටි අතර දෙවියන් වහන්සේගේ මහිමය දැකීමට පවා ඉල්ලා සිටියේය (නික්මයාම 33). දෙවියන් වහන්සේ හැර, නික්මයාම අර්ථ විරහිත බව මෝසෙස් දැන සිටියේය. ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ව වෙනස් කළේ දෙවියන්වහන්සෙයි, ඔවුන්ට උන්වහන්සේව වැඩියෙන්ම අවශ්‍ය වුණා. මෝසෙස්ගේ ජීවිතය අපට පාඩමක් උගන්වයි, සමහර පාපයන් අපගේ ජීවිත කාලය පුරාම අපව හොල්මන් කරන බව. පාළුකරයේ ඉබාගාතේ යන විට මෝසෙස්ව ඊජිප්තුවේ කරදරයට පත් කළ එම උණුසුම් කෝපයම ඔහුවද කරදරයට පත් කළේය. මෙරිබාහි ඉහත සඳහන් කළ සිද්ධියේදී, මෝසෙස් මිනිසුන්ට ජලය සැපයීම සඳහා කෝපයෙන් පර්වතයට පහර දුන්නේය. කෙසේ වෙතත්, ඔහු දෙවියන්වහන්සේට මහිමය දුන්නේ නැත, දෙවියන්වහන්සේගේ නිශ්චිත ආඥා පිළිපැද්දේ නැත. මේ නිසා දෙවියන් වහන්සේ ඔහුට පොරොන්දු දේශයට ඇතුල් වීම තහනම් කළා. ඒ හා සමානව, අප සියලු දෙනාම අපගේ මුළු දවසම අපව පීඩාවට පත් කරන, නිරන්තර සෝදිසියෙන් සිටිය යුතු පාපවලට අප සියලුදෙනාම යටත් වේ.
මේවා මෝසෙස්ගේ ජීවිතයෙන් අපට උගත හැකි ප්‍රායෝගික පාඩම් අතලොස්සක් පමණි. කෙසේ වෙතත්, අපි ශුද්ධ ලියවිල්ලේ සමස්ත පරිවර්තන ආලෝකයෙන් මෝසෙස්ගේ ජීවිතය දෙස බැලුවහොත්, මිදීමේ කතාවට ගැලපෙන විශාල දේවධර්මීය සත්‍යයන් අපට පෙනේ. 11 වන පරිච්ඡේදයේ හෙබ්‍රෙව් කතුවරයා ඇදහිල්ලේ ආදර්ශයක් ලෙස මෝසෙස් භාවිතා කරයි. මෝසෙස් තම සෙනඟගේ දුක්ඛිත තත්වය හඳුනා ගැනීමට ඵාරාවෝගේ මාලිගාවේ තේජස ප්‍රතික්ෂේප කළේ ඇදහිල්ලෙන් බව අපි ඉගෙන ගනිමු. හෙබ්‍රෙව් ලේඛකයා පවසන්නේ, “[මෝසෙස්] ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ නින්දාව ඊජිප්තුවේ වස්තුවලට වඩා විශාල ධනයක් ලෙස සැලකුවේය” (හෙබ්‍රෙව් 11:26). මෝසෙස්ගේ ජීවිතය ඇදහිල්ලෙන් එකක් වූ අතර, ඇදහිල්ල නොමැතිව දෙවියන්වහන්සේව සතුටු කිරීමට නොහැකි බව අපි දනිමු (හෙබ්‍රෙව් 11:6). එලෙසම, ස්වර්ගීය ධනය බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින අපට මේ ජීවිත කාලය තුළ තාවකාලික දුෂ්කරතා විඳදරාගත හැක්කේ ඇදහිල්ලෙනි (2 කොරින්ති 4:17-18).
කලින් සඳහන් කළ පරිදි, මෝසෙස්ගේ ජීවිතය ක්‍රිස්තුස්වහන්සේගේ ජීවිතයට ආවේණික වූ බව ද අපි දනිමු. ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මෙන් මෝසෙස් ගිවිසුමක මැදිහත්කරු විය. නැවතත්, හෙබ්‍රෙව් කතුවරයා මෙම කරුණ විදහා දැක්වීමට මහත් වෙහෙසක් ගනී (හෙබ්‍රෙව් 3; 8-10). ප්‍රේරිත පාවුල් 2 කොරින්ති 3 හි ද එම කරුණු ඉදිරිපත් කරයි. වෙනස නම් මෝසෙස් මැදිහත් වූ ගිවිසුම තාවකාලික සහ කොන්දේසි සහිත වූ අතර ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මැදිහත් වන ගිවිසුම සදාකාලික සහ කොන්දේසි විරහිත ය. ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මෙන් මෝසෙස් තම සෙනඟට මිදීම ලබා දුන්නේය. මෝසෙස් ඊශ්‍රායෙල් සෙනඟ ඊජිප්තුවේ වහල්භාවයෙන් සහ වහල්භාවයෙන් මුදාගෙන ඔවුන්ව පොරොන්දු වූ කානාන් දේශයට ගෙනාවා. ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ තම සෙනඟව වහල්භාවයෙන් හා පාපයේ සහ හෙළා දැකීමේ වහල්භාවයෙන් මුදා හරින අතර, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ තම පළමු පැමිණීමේදී තමන්වහන්සේ ආරම්භ කළ රාජ්‍යය සම්පූර්ණ කිරීමට නැවත පැමිණෙන විට අලුත් වූ පොළොවක සදාකාල ජීවනයේ පොරොන්දු දේශයට ඔවුන් ගෙන එයි. ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මෙන් මෝසෙස්ද තම සෙනඟට අනාගතවක්තෘවරයෙක් විය. ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ මෙන් මෝසෙස් ඊශ්‍රායෙල්වරුන්ට දෙවියන්වහන්සේගේ වචන කථා කළේය (යොහන් 17:8). මෝසෙස් අනාවැකි කීවේ සමිඳාණන්වහන්සේ ඔහු වැනි තවත් අනාගතවක්තෘවරයෙකු ජනතාව අතරින් මතු කරන බවයි (ද්විතීය කථාව 18:15). යේසුස්වහන්සේ සහ මුල් සභාව ඉගැන්වූ අතර විශ්වාස කළේ මෝසෙස් එම වචන ලියන විට යේසුස්වහන්සේ ගැන කතා කළ බවයි (යොහන් 5:46, ක්‍රියා 3:22, 7:37). බොහෝ ආකාරවලින්, මෝසෙස්ගේ ජීවිතය ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ජීවිතයට පූර්වගාමියා වේ. එනිසා, මනුෂ්‍ය ඉතිහාසය පුරාවට ඇදහිලිවන්ත මිනිසුන්ගේ ජීවිත තුළ දෙවියන්වහන්සේ උන් වහන්සේගේ මිදීමේ සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක කළ ආකාරය පිළිබඳ දර්ශනයක් අපට අල්ලා ගත හැකිය. දෙවියන්වහන්සේ මෝසෙස්ගේ ක්‍රියාවන් තුලින් උන් වහන්සේගේ සෙනඟව ගලවා ඔවුන්ට විවේකය ලබා දුන්නා සේම, දෙවියන් වහන්සේ අපව ගළවා, දැන් සහ මතු ජීවිතයේදී සදාකාලික සබත් විවේකයක් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ තුළ අපට ලබා දෙනු ඇතැයි මෙය අපට බලාපොරොත්තුවක් ලබා දෙයි.
අවසාන වශයෙන්, මෝසෙස් තම ජීවිත කාලය තුළ කිසි විටෙකත් පොරොන්දු දේශයට පා තැබුවේ නැතත්, ඔහුගේ මරණයෙන් පසු ඔහුට පොරොන්දු දේශයට ඇතුළු වීමට අවස්ථාවක් ලබා දීම සිත්ගන්නා කරුණකි. විපර්යාසයේ කන්දේදී, යේසුස්වහන්සේ සිය ශ්‍රාවකයන්ට උන්වහන්සේගේ සම්පූර්ණ මහිමයේ රසය ලබා දුන් විට, උන්වහන්සේ සමඟ පරණ ගිවිසුමේ පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු වන මෝසෙස් සහ එලියා, නීතිය සහ අනාගතවක්තෘවරුන් නියෝජනය කළහ. මෝසෙස් මේ දවස, ක්‍රිස්තුස්වහන්සේ තුළ සැබෑ සබත් විවේකය අත්විඳිමින් සිටින අතර එය යම් දිනක සියලු කිතුණුවන් බෙදා ගනී (හෙබ්‍රෙව් 4:9).
English
බයිබලයේ මෝසෙස් යනු කවුද?
