Tanong
Anu-ano ang 613 utos sa Lumang Tipan?
Sagot
Ang numerong 613 ay laging tinutukoy na numero para sa mga utos sa Kautusan sa Lumang Tipan; gayunman, hindi binanggit sa kahit anong talata sa Bibliya na ang numerong 613 ang tamang numero. May iba pang numero bukod dito. Walang pangkalahatang pagkakasundo ang mga Judio o mga Kristiyano na may eksaktong 613 utos na ibinigay ang Diyos kay Moises.
Sa anumang kalkulasyon ng bilang ng mga utos sa Kautusan ni Moises, laging may lumilitaw na kumplikasyon. Halimbawa, kung ang isang utos ay binabanggit sa Exodo at pagkatapos ay inulit sa Deuteronomio, ang utos bang iyon ay iisa o dalawa? Gayundin, may ilang utos na ipinapaliwanag bilang pagbibigay-linaw sa ibang mga utos sa halip na karagdagang utos.
May ilang debate kung sino ang unang nagpanukala sa numerong 613 bilang numero ng mga kautusan sa Lumang Tipan. Itinuturo ng Talmud na si Rabbi Simlai noong ika-3 AD ang pinagmulan. Gayunman, walang tala sa kasaysayan na si Rabbi Simlai ang naglista sa lahat ng 613 utos. Ang pinaka-pangkaraniwang tinatanggap na pinagmulan ay si Maimonides noong ika-12 siglo AD. Hinati pa ni Maimonides ang 613 utos sa mga utos na positibo (“gawin ninyo ito”) na may bilang na 248, at sa mga utos na negatibo (“huwag ninyo itong gagawin”), na umabot sa bilang na 365.
Kung Bibliya ang paguusapan, kung 613 man o hindi ang tamang bilang, hindi ito ang mahalaga. Ang layunin ng Kautusan ay ituro sa atin si Cristo. Sinasabi sa Galacia 3:24, “Kaya't ang Kautusan ang naging taga-disiplina natin hanggang sa dumating si Cristo upang tayo'y maituring na matuwid sa pamamagitan ng pananampalataya.” Walang sinuman ang perpektong makakasunod sa lahat ng mga utos ng Diyos, gaano man kaunti o karami ang mga ito (Ecclesiastes 7:20; Roma 3:23). Sa katunayan, walang kahit sino ang perpektong makakasunod kahit na sa Sampung Utos. Ang kautusan mismo ang nagpapatunay na tayo ay makasalanan (Roma 7:7). Ibinigay ng Diyos ang kautusan para ipaliwanag sa atin ang kasalanan at ipakita ang ating pangangailangan ng isang Tagapagligtas. Si Jesus ang tanging perpektong nakasunod sa Kautusan. Sa pamamagitan ng Kanyang buhay, kamatayan, at pagkabuhay na mag-uli, ginanap Niya ang lahat ng matuwid na kautusan ng Diyos (Mateo 5:17–18).
Para sa karagdagang impormasyon kung paanong ang pananampalataya kay Jesus ang nagliligtas sa atin sa sumpa ng kautusan, pakibasa ang aming artikulo na may pamagat na “Bakit natin kailangan ang Tagapagligtas?”
Nasa ibaba ang listahan ng 613 utos na makikita sa Kautusan sa Lumang Tipan. Pansinin na ang ilang mga talata ay naglalaman ng mahigit sa isang utos:
1. Genesis 1:28
2. Genesis 32:32
3. Exodo 12:2
4. Exodo 12:6
5. Exodo 12:8
6. Exodo 12:9
7. Exodo 12:10
8. Exodo 12:15
9. Exodo 12:18
10. Exodo 12:19
11. Exodo 12:20
12. Exodo 12:43
13. Exodo 12:45
14. Exodo 12:46
15. Exodo 12:46
16. Exodo 12:48
17. Exodo 12:48
18. Exodo 13:3
19. Exodo 13:7
20. Exodo 13:8
21. Exodo 13:12
22. Exodo 13:13
23. Exodo 13:13
24. Exodo 16:29
25. Exodo 20:3
26. Exodo 20:4
27. Exodo 20:5
28. Exodo 20:5
29. Exodo 20:7
30. Exodo 20:8
31. Exodo 20:10
32. Exodo 20:12
33. Exodo 20:13
34. Exodo 20:14
35. Exodo 20:15
36. Exodo 20:16
37. Exodo 20:17
38. Exodo 20:24
39. Exodo 20:26
40. Exodo 20:23
41. Exodo 21:2
42. Exodo 21:8
43. Exodo 21:8
44. Exodo 21:8
45. Exodo 21:10
46. Exodo 21:15
47. Exodo 21:17
48. Exodo 21:18
49. Exodo 21:20
50. Exodo 21:28
51. Exodo 21:28
52. Exodo 21:34
53. Exodo 21:36
54. Exodo 22:4
55. Exodo 22:5
56. Exodo 22:6
57. Exodo 22:8
58. Exodo 22:9
59. Exodo 22:13
60. Exodo 22:16–17
61. Exodo 22:18
62. Exodo 22:21
63. Exodo 22:21
64. Exodo 22:22
65. Exodo 22:25
66. Exodo 22:25
67. Exodo 22:25
68. Exodo 22:28
69. Exodo 22:28
70. Exodo 22:29
71. Exodo 22:29
72. Exodo 22:30
73. Exodo 23:1
74. Exodo 23:1
75. Exodo 23:2
76. Exodo 23:2
77. Exodo 23:3
78. Exodo 23:5
79. Exodo 23:6
80. Exodo 23:7
81. Exodo 23:8
82. Exodo 23:11
83. Exodo 23:12
84. Exodo 23:13
85. Exodo 23:13
86. Exodo 23:14
87. Exodo 23:18
88. Exodo 23:18
89. Exodo 23:19
90. Exodo 23:19
91. Exodo 23:25
92. Exodo 23:33
93. Exodo 25:8
94. Exodo 25:15
95. Exodo 25:30
96. Exodo 27:21
97. Exodo 28:2
98. Exodo 28:28
99. Exodo 28:32
100. Exodo 29:33
101. Exodo 29:33
102. Exodo 30:7
103. Exodo 30:9
104. Exodo 30:13
105. Exodo 30:19
106. Exodo 30:31
107. Exodo 30:32
108. Exodo 30:32
109. Exodo 30:37
110. Exodo 34:21
111. Exodo 34:26
112. Exodo 35:3
113. Levitico 1:3
114. Levitico 2:1
115. Levitico 2:11
116. Levitico 2:13
117. Levitico 2:13
118. Levitico 3:17
119. Levitico 3:17
120. Levitico 4:13–14
121. Levitico 4:27–28
122. Levitico 5:1
123. Levitico 5:7-11
124. Levitico 5:8
125. Levitico 5:11
126. Levitico 5:11
127. Levitico 5:16
128. Levitico 5:17–18
129. Levitico 5:23
130. Levitico 5:25
131. Levitico 6:10
132. Levitico 6:13
133. Levitico 6:16
134. Levitico 6:18
135. Levitico 6:23
136. Levitico 6:3
137. Levitico 6:5
138. Levitico 6:5
139. Levitico 6:9
140. Levitico 7:1
141. Levitico 7:11
142. Levitico 7:17
143. Levitico 7:18
144. Levitico 7:19
145. Levitico 7:19
146. Levitico 7:20
147. Levitico 10:6
148. Levitico 10:6
149. Levitico 10:7
150. Levitico 10:9
151. Levitico 10:19
152. Levitico 11:2
153. Levitico 11:4
154. Levitico 11:9
155. Levitico 11:11
156. Levitico 11:13
157. Levitico 11:21
158. Levitico 11:29
159. Levitico 11:34
160. Levitico 11:39
161. Levitico 11:41
162. Levitico 11:42
163. Levitico 11:43
164. Levitico 11:44
165. Levitico 12:2
166. Levitico 12:3
167. Levitico 12:6
168. Levitico 13:12
169. Levitico 13:33
170. Levitico 13:45
171. Levitico 13:47
172. Levitico 14:2
173. Levitico 14:9
174. Levitico 14:10
175. Levitico 14:35
176. Levitico 15:3
177. Levitico 15:13–14
178. Levitico 15:16
179. Levitico 15:16
180. Levitico 15:19
181. Levitico 15:25
182. Levitico 15:28–29
183. Levitico 16:2
184. Levitico 16:3
185. Levitico 16:29
186. Levitico 17:4
187. Levitico 17:13
188. Levitico 18:6
189. Levitico 18:7
190. Levitico 18:7
191. Levitico 18:8
192. Levitico 18:9
193. Levitico 18:10
194. Levitico 18:10
195. Levitico 18:10
196. Levitico 18:11
197. Levitico 18:12
198. Levitico 18:13
199. Levitico 18:14
200. Levitico 18:14
201. Levitico 18:15
202. Levitico 18:16
203. Levitico 18:17
204. Levitico 18:17
205. Levitico 18:17
206. Levitico 18:18
207. Levitico 18:19
208. Levitico 18:20
209. Levitico 18:21
210. Levitico 18:22
211. Levitico 18:23
212. Levitico 18:23
213. Levitico 19:3
214. Levitico 19:4
215. Levitico 19:4
216. Levitico 19:8
217. Levitico 19:9
218. Levitico 19:9
219. Levitico 19:9
220. Levitico 19:10
221. Levitico 19:10
222. Levitico 19:10
223. Levitico 19:10
224. Levitico 19:10
225. Levitico 19:11
226. Levitico 19:11
227. Levitico 19:11
228. Levitico 19:12
229. Levitico 19:13
230. Levitico 19:13
231. Levitico 19:13
232. Levitico 19:14
233. Levitico 19:14
234. Levitico 19:15
235. Levitico 19:15
236. Levitico 19:15
237. Levitico 19:15
238. Levitico 19:16
239. Levitico 19:16
240. Levitico 19:17
241. Levitico 19:17
242. Levitico 19:17
243. Levitico 19:18
244. Levitico 19:18
245. Levitico 19:18
246. Levitico 19:19
247. Levitico 19:19
248. Levitico 19:23
249. Levitico 19:24
250. Levitico 19:26
251. Levitico 19:26
252. Levitico 19:27
253. Levitico 19:27
254. Levitico 19:28
255. Levitico 19:30
256. Levitico 19:31
257. Levitico 19:31
258. Levitico 19:32
259. Levitico 19:35
260. Levitico 19:36
261. Levitico 20:10
262. Levitico 20:14
263. Levitico 20:23
264. Levitico 21:1
265. Levitico 21:6
266. Levitico 21:7
267. Levitico 21:7
268. Levitico 21:7
269. Levitico 21:8
270. Levitico 21:11
271. Levitico 21:11
272. Levitico 21:13
273. Levitico 21:14
274. Levitico 21:14
275. Levitico 21:17
276. Levitico 21:18
277. Levitico 21:23
278. Levitico 22:2
279. Levitico 22:4
280. Levitico 22:10
281. Levitico 22:10
282. Levitico 22:12
283. Levitico 22:15
284. Levitico 22:20
285. Levitico 22:21
286. Levitico 22:21
287. Levitico 22:22
288. Levitico 22:22
289. Levitico 22:24
290. Levitico 22:24
291. Levitico 22:25
292. Levitico 22:27
293. Levitico 22:28
294. Levitico 22:30
295. Levitico 22:32
296. Levitico 22:32
297. Levitico 23:8
298. Levitico 23:8
299. Levitico 23:8
300. Levitico 23:8
301. Levitico 23:10
302. Levitico 23:14
303. Levitico 23:14
304. Levitico 23:14
305. Levitico 23:15
306. Levitico 23:18
307. Levitico 23:21
308. Levitico 23:21
309. Levitico 23:24
310. Levitico 23:25
311. Levitico 23:29
312. Levitico 23:31
313. Levitico 23:32
314. Levitico 23:35
315. Levitico 23:35
316. Levitico 23:36
317. Levitico 23:36
318. Levitico 23:40
319. Levitico 23:42
320. Levitico 25:4
321. Levitico 25:4
322. Levitico 25:5
323. Levitico 25:5
324. Levitico 25:8
325. Levitico 25:9
326. Levitico 25:10
327. Levitico 25:11
328. Levitico 25:11
329. Levitico 25:11
330. Levitico 25:14
331. Levitico 25:14
332. Levitico 25:17
333. Levitico 25:23
334. Levitico 25:24
335. Levitico 25:29
336. Levitico 25:34
337. Levitico 25:37
338. Levitico 25:39
339. Levitico 25:42
340. Levitico 25:43
341. Levitico 25:46
342. Levitico 25:53
343. Levitico 26:1
344. Levitico 27:2
345. Levitico 27:10
346. Levitico 27:10
347. Levitico 27:12–13
348. Levitico 27:14
349. Levitico 27:16
350. Levitico 27:26
351. Levitico 27:28
352. Levitico 27:28
353. Levitico 27:28
354. Levitico 27:32
355. Levitico 27:33
356. Mga Bilang 5:2
357. Mga Bilang 5:3
358. Mga Bilang 5:7
359. Mga Bilang 5:15
360. Mga Bilang 5:15
361. Mga Bilang 5:30
362. Mga Bilang 6:3
363. Mga Bilang 6:3
364. Mga Bilang 6:3
365. Mga Bilang 6:4
366. Mga Bilang 6:4
367. Mga Bilang 6:5
368. Mga Bilang 6:5
369. Mga Bilang 6:6
370. Mga Bilang 6:7
371. Mga Bilang 6:18
372. Mga Bilang 6:23
373. Mga Bilang 7:9
374. Mga Bilang 9:11
375. Mga Bilang 9:11
376. Mga Bilang 9:12
377. Mga Bilang 9:12
378. Mga Bilang 10:9
379. Mga Bilang 15:20
380. Mga Bilang 15:38
381. Mga Bilang 15:39
382. Mga Bilang 18:3
383. Mga Bilang 18:3
384. Mga Bilang 18:4
385. Mga Bilang 18:5
386. Mga Bilang 18:15
387. Mga Bilang 18:17
388. Mga Bilang 18:23
389. Mga Bilang 18:24
390. Mga Bilang 18:26
391. Mga Bilang 19:14
392. Mga Bilang 19:21
393. Mga Bilang 19:9
394. Mga Bilang 27:8
395. Mga Bilang 28:3
396. Mga Bilang 28:9–10
397. Mga Bilang 28:11–15
398. Mga Bilang 28:19
399. Mga Bilang 28:26
400. Mga Bilang 29:1
401. Mga Bilang 29:2
402. Mga Bilang 29:8
403. Mga Bilang 29:13
404. Mga Bilang 29:35
405. Mga Bilang 30:2
406. Mga Bilang 30:2
407. Mga Bilang 35:2
408. Mga Bilang 35:12
409. Mga Bilang 35:12
410. Mga Bilang 35:25
411. Mga Bilang 35:30
412. Mga Bilang 35:31
413. Mga Bilang 35:32
414. Deuteronomio 1:17
415. Deuteronomio 1:17
416. Deuteronomio 5:18–22
417. Deuteronomio 6:4
418. Deuteronomio 6:5
419. Deuteronomio 6:7
420. Deuteronomio 6:7
421. Deuteronomio 6:8
422. Deuteronomio 6:8
423. Deuteronomio 6:9
424. Deuteronomio 6:16
425. Deuteronomio 7:2
426. Deuteronomio 7:2
427. Deuteronomio 7:3
428. Deuteronomio 7:25
429. Deuteronomio 7:26
430. Deuteronomio 8:10
431. Deuteronomio 10:19
432. Deuteronomio 10:20
433. Deuteronomio 10:20
434. Deuteronomio 10:20
435. Deuteronomio 12:2
436. Deuteronomio 12:4
437. Deuteronomio 12:5–6
438. Deuteronomio 12:11
439. Deuteronomio 12:13
440. Deuteronomio 12:15
441. Deuteronomio 12:17
442. Deuteronomio 12:17
443. Deuteronomio 12:17
444. Deuteronomio 12:17
445. Deuteronomio 12:17
446. Deuteronomio 12:17
447. Deuteronomio 12:17
448. Deuteronomio 12:17
449. Deuteronomio 12:19
450. Deuteronomio 12:21
451. Deuteronomio 12:23
452. Deuteronomio 12:26
453. Deuteronomio 12:32
454. Deuteronomio 12:32
455. Deuteronomio 13:4
456. Deuteronomio 13:8
457. Deuteronomio 13:8
458. Deuteronomio 13:8
459. Deuteronomio 13:8
460. Deuteronomio 13:8
461. Deuteronomio 13:11
462. Deuteronomio 13:15
463. Deuteronomio 13:16
464. Deuteronomio 13:16
465. Deuteronomio 13:17
466. Deuteronomio 14:1
467. Deuteronomio 14:1
468. Deuteronomio 14:3
469. Deuteronomio 14:11
470. Deuteronomio 14:19
471. Deuteronomio 14:21
472. Deuteronomio 14:22
473. Deuteronomio 14:28
474. Deuteronomio 15:2
475. Deuteronomio 15:3
476. Deuteronomio 15:3
477. Deuteronomio 15:7
478. Deuteronomio 15:9
479. Deuteronomio 15:11
480. Deuteronomio 15:13
481. Deuteronomio 15:14
482. Deuteronomio 15:19
483. Deuteronomio 15:19
484. Deuteronomio 16:3
485. Deuteronomio 16:4
486. Deuteronomio 16:14
487. Deuteronomio 16:16
488. Deuteronomio 16:16
489. Deuteronomio 16:18
490. Deuteronomio 16:21
491. Deuteronomio 16:22
492. Deuteronomio 17:1
493. Deuteronomio 17:11
494. Deuteronomio 17:11
495. Deuteronomio 17:15
496. Deuteronomio 17:15
497. Deuteronomio 17:16
498. Deuteronomio 17:16
499. Deuteronomio 17:17
500. Deuteronomio 17:17
501. Deuteronomio 17:18
502. Deuteronomio 18:1
503. Deuteronomio 18:2
504. Deuteronomio 18:3
505. Deuteronomio 18:4
506. Deuteronomio 18:4
507. Deuteronomio 18:6–8
508. Deuteronomio 18:10
509. Deuteronomio 18:10
510. Deuteronomio 18:11
511. Deuteronomio 18:11
512. Deuteronomio 18:11
513. Deuteronomio 18:11
514. Deuteronomio 18:15
515. Deuteronomio 18:20
516. Deuteronomio 18:20
517. Deuteronomio 18:22
518. Deuteronomio 19:3
519. Deuteronomio 19:13
520. Deuteronomio 19:14
521. Deuteronomio 19:15
522. Deuteronomio 19:19
523. Deuteronomio 20:2
524. Deuteronomio 20:3
525. Deuteronomio 20:10
526. Deuteronomio 20:16
527. Deuteronomio 20:17
528. Deuteronomio 20:19
529. Deuteronomio 21:4
530. Deuteronomio 21:4
531. Deuteronomio 21:11
532. Deuteronomio 21:14
533. Deuteronomio 21:14
534. Deuteronomio 21:20
535. Deuteronomio 21:22
536. Deuteronomio 21:23
537. Deuteronomio 21:23
538. Deuteronomio 22:1
539. Deuteronomio 22:3
540. Deuteronomio 22:4
541. Deuteronomio 22:4
542. Deuteronomio 22:5
543. Deuteronomio 22:5
544. Deuteronomio 22:6
545. Deuteronomio 22:7
546. Deuteronomio 22:8
547. Deuteronomio 22:8
548. Deuteronomio 22:9
549. Deuteronomio 22:9
550. Deuteronomio 22:10
551. Deuteronomio 22:11
552. Deuteronomio 22:19
553. Deuteronomio 22:19
554. Deuteronomio 22:24
555. Deuteronomio 22:26
556. Deuteronomio 22:29
557. Deuteronomio 22:29
558. Deuteronomio 23:1
559. Deuteronomio 23:2
560. Deuteronomio 23:3
561. Deuteronomio 23:6
562. Deuteronomio 23:7–8
563. Deuteronomio 23:7-8
564. Deuteronomio 23:10
565. Deuteronomio 23:12
566. Deuteronomio 23:13
567. Deuteronomio 23:15
568. Deuteronomio 23:16
569. Deuteronomio 23:17
570. Deuteronomio 23:18
571. Deuteronomio 23:19
572. Deuteronomio 23:20
573. Deuteronomio 23:21
574. Deuteronomio 23:23
575. Deuteronomio 23:24
576. Deuteronomio 23:24
577. Deuteronomio 23:25
578. Deuteronomio 24:1
579. Deuteronomio 24:1
580. Deuteronomio 24:4
581. Deuteronomio 24:5
582. Deuteronomio 24:5
583. Deuteronomio 24:6
584. Deuteronomio 24:8
585. Deuteronomio 24:10
586. Deuteronomio 24:12
587. Deuteronomio 24:13
588. Deuteronomio 24:15
589. Deuteronomio 24:16
590. Deuteronomio 24:17
591. Deuteronomio 24:17
592. Deuteronomio 24:19
593. Deuteronomio 24:19
594. Deuteronomio 25:2
595. Deuteronomio 25:3
596. Deuteronomio 25:4
597. Deuteronomio 25:5
598. Deuteronomio 25:5
599. Deuteronomio 25:9
600. Deuteronomio 25:12
601. Deuteronomio 25:13
602. Deuteronomio 25:17
603. Deuteronomio 25:19
604. Deuteronomio 25:19
605. Deuteronomio 26:5
606. Deuteronomio 26:13
607. Deuteronomio 26:14
608. Deuteronomio 26:14
609. Deuteronomio 26:14
610. Deuteronomio 28:9
611. Deuteronomio 31:12
612. Deuteronomio 31:19
613. Deuteronomio 32:38
English
Anu-ano ang 613 utos sa Lumang Tipan?
