คำถาม
อะไรคือความแตกต่างระหว่างนิกายทางศาสนาและลัทธิ
คำตอบ
คำว่านิกายทางศาสนานั้นเกี่ยวข้องกับ “ชุดความคิดที่ผู้คนยึดถือร่วมกัน” คือคำศัพท์ที่เป็นความคิดซึ่งอาจนำไปใช้กับความเชื่อทางศาสนาหรือสังกัดในศาสนาคริสต์ หรือมันอาจจะอ้างถึงกลุ่มนอกศาสนาที่แยกตัวออกมา บางครั้งการแสดงความหมายโดยนัยก็เป็นหนึ่งในการไม่เห็นด้วยซึ่งเหมือนกับ “ความเห็นนอกศาสนาที่มุ่งไปในทางทำลาย” ซึ่งได้มีการกล่าวไว้ใน 2 เปโตร 2:1 แม้ว่าไม่มีคำเตือนที่สอดคล้องกันหรือเป็นที่ได้รับการยอมรับที่จะใช้ระบุถึงนิกายทางศาสนา
นิกายทางศาสนาพบได้ในทุกศาสนา ศาสนาอิสลามมีซุนนีและชีอะห์ ศาสนายูดาห์มีออร์โธด็อกซ์และคาราอิเต ศาสนาฮินดูมีไศวะนิกายและลัทธิศักติ รวมทั้งศาสนาคริสต์มีแบ๊บติสต์และลูเธอรัน นี่เป็นตัวอย่างทั้งหมดของนิกายทางศาสนาและนิกายเหล่านี้สามารถเรียกได้ว่าเป็น “สาขา” ของศาสนาที่แตกต่างกัน ยังคงมีนิกายที่ไม่ใช่ศาสนาเช่น นายทุนและนักสังคมนิยมท่ามกลางนักเศรษฐศาสตร์ หรือกลุ่มที่เกี่ยวกับซีคมุนท์ ฟร็อยท์และทฤษฎีของคาล จุงท่ามกลางจิตแพทย์
ในความแตกต่างของคำว่าลัทธิได้มีการนำไปสู่ความหมายโดยนัยในเชิงลบ มีข้อกำหนดที่เฉพาะเจาะจงซึ่งได้นำมาใช้เพื่อพิสูจน์ลัทธิ ในลัทธิทำลายล้างและการควบคุมจิตใจ ดีโปรแกรมเมอร์ (ผู้ที่ไปนำผู้อื่นออกจากศาสนาที่เขาหันไปเชื่อ เพื่อให้กลับเข้าสู่สังคมเดิม (เพิ่มเติมโดยผู้แปล)) สตีเวน ฮัสซัน (Steven Hassan) เลือกสิ่งที่เขาอ้างถึงว่าเป็น “ลัทธินอกศาสนา” ออกมาจากกลุ่ม ซึ่งเขานิยามว่าเป็น “ระบบการปกครองในรูปแบบอำนาจเผด็จการที่เป็นแบบกับบุคคลหนึ่งหรือกลุ่มคนที่มีการควบคุมแบบเผด็จการ มันใช้การหลอกลวงในการสรรหาสมาชิกใหม่ (ยกตัวอย่างเช่น ผู้คนไม่ได้รับการบอกถึงความจริงในสิ่งที่กลุ่มเป็นและสิ่งที่กลุ่มเชื่ออย่างแท้จริงรวมทั้งสิ่งที่จะคาดหวังเกี่ยวกับพวกเขา ถ้าพวกเขากลายเป็นสมาชิก)” ฮัสซันยังคงชี้ให้เห็นอย่างถูกต้องว่าลัทธิไม่ใช่เป็นเพียงแค่ว่าเกี่ยวกับศาสนา แต่ลัทธิเหล่านี้อาจมีธรรมชาติที่หวังผลกำไรหรือเกี่ยวกับทางโลก
ฮัสซันอธิบายส่วนประกอบที่ได้ถูกนำมาใช้ควบคุมจิตใจโดยลัทธินอกศาสนา ได้แก่
การควบคุมพฤติกรรม: การรวมตัวกันของแต่ละบุคคล การจัดการเรื่องการอยู่อาศัย อาหาร เสื้อผ้า พฤติกรรมการนอน การเงิน ฯลฯ ถูกควบคุมอย่างเข้มงวด
การควบคุมข้อมูล: ผู้นำลัทธิระงับหรือบิดเบือนข้อมูลอย่างรอบคอบ โกหก เผยแพร่ข้อมูล และลดโอกาสในการเข้าถึงแหล่งข้อมูลอื่นๆ
ควบคุมความคิด: ผู้นำลัทธิใช้คำพูดและภาษาที่สวยหรูกีดกันการคิดวิเคราะห์ ห้ามการกล่าวอย่างวิพากษ์วิจารณ์ถึงผู้นำหรือควบคุมนโยบายของลัทธิ และสอนหลักคำสอน “ระหว่างพวกเราและพวกเขา”
การควบคุมทางอารมณ์: ผู้นำจัดการผู้ติดตามพวกเขาผ่านทางความกลัว (รวมไปถึงความกลัวที่จะสูญเสียความรอด กลัวการหลบหนี ฯลฯ) ความรู้สึกผิดและการสั่งสอน
จากทัศนคติในแบบคริสเตียน ลัทธิคือกลุ่มใดๆ ก็ตามที่มีการสอนขัดแย้งกับหลักคำสอนแบบออร์โธดอกซ์คริสเตียนและนำเสนอความคิดนอกศาสนา ภายใต้คำนิยามนี้ทำให้หอสังเกตการณ์ (พยานพระยะโฮวาห์) และวิสุทธิชนยุคสุดท้าย (มอร์มอน) เป็นลัทธิทั้งคู่
เพราะว่าลัทธิทั้งหมดไม่ได้รับการยอมรับอย่างทันทีดังที่เป็นเช่นนั้น และบางคนอาจจะสามารถสับสนได้ง่ายๆ ระหว่างลัทธิ นิกายทางศาสนา หรือสังกัดในศาสนาคริสต์ เป็นสิ่งจำเป็นที่จะติดตามตัวอย่างของชาวเมืองเบเรอาในกิจการ 17:11 ก็คือ "ชาวเมืองเบเรอา…รับเรื่องนี้ด้วยความกระตือรือร้นและค้นพระคัมภีร์ทุกวันเพื่อตรวจสอบว่าสิ่งที่เปาโลกล่าวเป็นจริงหรือไม่" ให้ค้นคว้าเกี่ยวกับความเชื่อของกลุ่มทุกครั้งก่อนที่จะให้ความไว้วางใจในสิ่งนั้น ตรวจสอบพฤติกรรมและหลักคำสอนโดยคำนึงถึงพระคัมภีร์ รวมทั้งระวังในเรื่องของวิธีการตามที่ระบุไว้ในแบบจำลองพฤติกรรม ข้อมูล ความคิด และอารมณ์ (BITE) พูดคุยกับสมาชิกแต่ปฏิเสธการที่จะถูกพวกเขาบีบบังคับ ที่สำคัญคือถ้าบางอย่างดูเหมือนไม่ถูกต้องก็อย่าทำมัน
English
อะไรคือความแตกต่างระหว่างนิกายทางศาสนาและลัทธิ
