Soru
Arminianizm nedir ve Kutsal Kitap’a uygun mudur?
Yanıt
Arminianizm, Tanrı’nın egemenliği ile insanlığın özgür iradesi arasındaki ilişkiyi, özellikle de kurtuluşla bağlantılı olarak açıklamaya çalışan bir inanç sistemidir. Arminianizm ismi Hollandalı bir tanrıbilimci olan Jacob Arminius’un (1560—1609) isminden gelir. Kalvinizm, Tanrı’nın egemenliğini vurgularken, Arminianizm insanın sorumluluğunu vurgular. Eğer Arminianizm, Kalvinizm’in beş noktasına benzer bir şekilde beş noktaya indirgenebilirse, o beş nokta şunlar olur:
(1) Kısmî ahlak bozukluğu – insanların ahlakı bozuktur ama yine de Tanrı’yı arayabilme kapasitesine sahiptirler. Biz düşmüş ve günahla lekelenmiş kişiler olduğumuz halde, Tanrı’nın öngörmüş olduğu lütfun yardımıyla Tanrı’ya yaklaşıp kurtuluşu kabul etmeyi seçemeyecek kadar değil. İnsanın iradesi, kendisine böylesi bir lütuf verildiğinden özgürdür ve Ruh’un etkisine boyun eğme gücüne sahiptir. Not: Birçok Arminiusçu kısmî ahlak bozukluğu düşüncesini reddeder ve Kalvinci tam ahlak bozukluğu düşüncesine çok yakın olan bir düşünceyi kabul eder. (2) Şartlı Seçilme - Tanrı sadece inanmayı seçeceğini bildiklerini “seçer.” Kimse önceden cennet ya da cehennem için belirlenmemiştir. (3) Sınırsız Kefaret - İsa herkes için, seçilmiş olmayan ve iman etmeyecek olanlar için bile, öldü. İsa’nın ölümü tüm insanlık içindi ve herkes O’na iman ederek kurtulabilir. (4) Karşı Konulabilir Lütuf - Tanrı’nın kurtulma çağrısına karşı konulabilir ya da reddedilebilir. Tanrı’nın bizi kurtuluşa çekişine, eğer bunu yapmayı seçersek, karşı koyabiliriz. (5) Şartlı Kurtuluş - Hristiyanlar eğer Kutsal Ruh’un etkisini hayatlarında aktif olarak reddederlerse kurtuluşlarını kaybedebilirler. Bir Hristiyan’ın kurtuluşu elinde tutmaya devam edebilmesi için ona bakması şart koşulmuştur. Not: Birçok Arminiusçu, “şartlı kurtuluş”u inkâr eder ve bunun yerine “sonsuz güvenliğe” inanır.
Dört maddeye inanan Kalvinistler, Arminianizm’in Kutsal Kitap’a uygun olan tek noktasının 3. noktası olan Sınırsız Kefaret olduğuna inanır. Birinci Yuhanna 2:2 şöyle der: “O günahlarımızı, yalnız bizim günahlarımızı değil, bütün dünyanın günahlarını da bağışlatan kurbandır.” İkinci Petrus 2:1 İsa’nın lanetlenen sahte peygamberleri bile satın aldığını söyler: “Ama İsrail halkı arasında sahte peygamberler vardı; tıpkı sizin de aranızda yanlış öğreti yayanlar olacağı gibi. Bunlar kendilerini satın alan Efendi’yi bile yadsıyarak gizlice aranıza yıkıcı öğretiler sokacaklar. Böyleleri kendi başlarına ani bir yıkım getirecek.” İsa’nın getirdiği kurtuluş, Kendisine iman edecek herkese açıktır. İsa sadece kurtulacak olanlar için ölmemiştir.
Dört noktalı Kalvinizm (Got Questions Ministries’in resmi inanışı) Arminianizm’in diğer dört noktasını Kutsal Kitap’a çeşitli derecelerde aykırı bulur. Romalılar 3:10–18, tam ahlak bozukluğunu kuvvetli bir biçimde savunur. Şartlı seçilmişlik ya da Tanrı’nın insanların yapacaklarını önceden bilmesini temel alan seçilmişlik, Tanrı’nın egemen oluşunu hafife alır (Romalılar 8:28–30). Karşı koyulabilir lütuf, Tanrı’nın gücünü ve belirlemesini azımsar. Şartlı kurtuluş, kurtuluşu, bir lütuf armağanı olmak yerine, yapılan bir işin ödülü haline getirir (Efesliler 2:8–10). Her iki sistemde de sorunlar vardır, ancak Kalvinizm, Kutsal Kitap’ı Arminianizm’den daha çok temel alır. Ancak her iki sistem de, Tanrı’nın egemen oluşu ve insanlığın özgür iradesi arasındaki ilişkiyi yeterince açıklayamamaktadır. Bunun nedeni, ölümlü, sınırlı insan aklının sadece Tanrı’nın tamamen anlayabileceği bir kavramı anlamasının imkânsız oluşudur.
English
Arminianizm nedir ve Kutsal Kitap’a uygun mudur?
