Soru
Doğu Ortodoks Kilisesi nedir ve Ortodoks Hristiyanlar’ın inançları nelerdir?
Yanıt
Doğu Ortodoks Kilisesi tek bir kilise değil, 13 kendini yöneten topluluktur. Bulundukları yerlerdeki uluslara göre mezheplere ayrılmışlardır (örneğin, Rum Ortodoks Kilisesi, Rus Ortodoks Kilisesi gibi). Kutsal törenler, doktrinler, ayinler ve kilise yönetimi konusundaki anlayışları bakımından birlik içindedirler ancak her biri kendi işlerini yönetir.
Her Ortodoks kilisesinin liderine “patrik” ya da “metropolit” adı verilir. Türkiye’nin İstanbul kentinde bulunan patrik, ekümenik ya da evrensel patrik sayılır. Papa, Roma Katolik Kilisesi için neyse, İstanbul’daki patrik de Ortodoks alemi için öyledir. VICARIUS FILIUS DEI (Tanrı Oğlu’nun vekili) olarak tanınan Papa’dan farklı olarak, İstanbul’daki piskopos PRIMUS INTER PARES (eşitler arasında ilk) olarak tanınır. Kendisine özel bir saygı gösterilir ancak diğer 12 Ortodoks topluluklarına karışma gücü yoktur.
Ortodoks Kilisesi, Mesih’in tek gerçek kilisesi olduğunu iddia eder ve İsa Mesih’in ilk elçileriyle başlayarak bu elçisel devamın bozulmamış bir zincirine sahip olduğunu bildirir. Ortodoks düşünürler, Roma Katolikleri ve Protestanlar’ın ruhsal durumları hakkında tartışır ve birkaçı onları hâlâ dinden sapmış kâfirler olarak görür. Ancak Ortodoks inanlılar, Katolik ve Protestanlar gibi, Üçlü Birliği, Kutsal Kitap’ın Tanrı Sözü olduğunu, İsa’nın Tanrı Oğlu olduğunu ve daha başka birçok Kutsal Kitap doktrinini onaylar. Ama doktrin olarak, Protestan Hristiyanlar’dan çok Roma Katolikleri’yle daha çok ortak yanları vardır.
Ne yazık ki, imanla aklanma doktrini, Ortodoks Kilisesi’nin tarihi ve teolojisinin dışında kalmaktadır. Bunun yerine Ortodoksluk, theosis’i (harfiyen “tanrısallaşma”yı), Hristiyanlar’ın yavaş yavaş Mesih benzerliğine git gide daha çok yaklaşmasını vurgular. Ortodoks geleneğindeki birçok insanın anlamadığı şey ise, “tanrısallaşma”nın, kurtuluş için bir şart değil, kurtuluşun devam eden bir sonucu olduğudur. Kutsal Kitap’la çelişki içinde olan diğer Ortodoks inançlarına şunlar dahildir:
Kilise geleneğinin Kutsal Kitap’la eşit otorite taşıması
Bireylerin Kutsal Kitap’ı geleneklerden farklı bir şekilde yorumlamaktan vazgeçirilmesi
Meryem’in her zaman bakire olduğu
Ölüler için dua etme
Bireysel sorumluluk ve imana bakmadan bebeklerin vaftiz edilmesi
Öldükten sonra kurtuluşa erişme olasılığı
Kurtuluşu kaybetme olasılığı
Doğu Ortodoks Kilisesi, kilisenin büyük atalarını kendisine mal ettiği ve Ortodoks geleneğinde İsa Mesih’le gerçek bir kurtuluş ilişkisine sahip olan birçok kişi olduğu halde, Ortodoks kilisesi, Mesih’in Kutsal Kitapsal müjdesiyle uyum içinde olabilecek açık bir mesaj vermemektedir. Reformcular’ın, “Sadece Kutsal Yazılar, sadece iman, sadece lütuf ve sadece Mesih” çağrısı, Doğu Ortodoks Kilisesi’nde yer almamaktadır ve bunlar da onlarsız yaşanılmayacak fazlasıyla değerli bir hazinedir.
English
Doğu Ortodoks Kilisesi nedir ve Ortodoks Hristiyanlar’ın inançları nelerdir?
