Soru
Kutsal Kitap Kadın Önderler İçin Ne Diyor?
Yanıt
Bugün kilisede kadınların önder olarak hizmet etmesinden daha hararetli tartışılan başka bir konu belki de yoktur. Dolayısıyla bunu kadın-erkek çatışması olarak görmemek çok önemlidir. Kadınların önder olarak hizmet etmemesi gerektiğine ve Kutsal Kitap’ın kadınların hizmetine sınırlar koyduğuna inanan kadınlar olduğu gibi kadınların önder olarak hizmet edebileceğine ve Rab’bin hizmetinde kadınlara hiçbir sınırlama getirilmediğine inanan erkekler de vardır. Bu bir üstünlük veya ayrımcılık meselesi değildir. Bu Kutsal Kitap'ın yorumlanmasıyla ilgili bir konudur.
Tanrı Sözü şöyle bildirir: “Kadın sükûnet ve tam bir uysallık içinde öğrensin. Kadının öğretmesine, erkeğe egemen olmasına izin vermiyorum; sakin olsun” (1. Timoteos 2:11-12). Tanrı kilisede erkeklerle kadınlara farklı roller vermiştir. Bu, insanlığın yaratılış ve günahın dünyaya giriş biçiminin bir sonucudur (1. Timoteos2:13-14). Tanrı, Elçi Pavlus aracılığıyla kadınların erkeklere öğretmesi veya erkeklerin üzerinde ruhsal yetkiye sahip olması gibi rollerde hizmet vermesini sınırlamıştır. Bu da kadınları erkeklere vaaz vermek, onlara öğretmek ve onların üzerinde ruhsal yetki sahibi olmalarını engeller.
Önderlik hizmetindeki kadınlara dair bu görüşe birçok “itiraz” vardır. Yaygın itirazlardan biri, birinci yüzyılda kadınlar tipik olarak eğitimsiz olduğundan Pavlus’un kadınların öğretmesini yasaklamış olduğudur. Ancak 1. Timoteos 2:11-14 ayetlerinde eğitim düzeyinden söz edilmez. Eğer eğitim bir insanı hizmet için yeterli kılsaydı, İsa’nın öğrencilerinin çoğu hizmet için yeterli sayılmazdı. İkinci yaygın itiraz ise Pavlus'un sadece Efesli kadınların erkeklere öğretmesini yasakladığı yönündedir (1. Timoteos mektubu, Efes’teki kilisenin önderi olan Timoteos’a yazılmıştı). Efes Artemis tapınağıyla tanınırdı ve putperestliğin bu kolunda kadınlar yetkiliydi. Bu nedenle, teoriye göre, Pavlus sadece Efesli putperestlerin kadınların önderliğindeki geleneklerine karşı tepki gösteriyordu ve kilisenin farklı olması gerekiyordu. Ancak 1. Timoteos mektubunun hiçbir yerinde Artemis’ten söz edilmez ve Pavlus, 1. Timoteos 2:11-12’de saydığı yasaklar için Artemis’e tapılmasını bir neden olarak göstermez.
Üçüncü bir itiraz da, Pavlus’un genel olarak erkek ve kadınlardan değil de sadece karı kocalardan söz ettiği yönündedir. Bu ayetlerdeki Grekçe sözler karı kocalardan söz ediyor olabilir, ancak sözcüklerin temel anlamları kadınlarla erkeklerden söz etmektedir. Ayrıca aynı Grekçe sözcükler 8 ve 10’cu ayetlerde de kullanılmıştır. Sadece kocaların mı öfkelenip çekişmeden, her yerde pak eller yükselterek dua etmeleri gerekmektedir (8. ayet)? Sadece evli kadınların mı sade giyinip iyi işler yapmaları ve Tanrı’ya tapınmaları gerekir (9-10. ayetler)? Elbette hayır. 8-10. ayetler sadece karı kocalardan değil, bütün erkek ve kadınlardan söz etmektedir. Metin çerçevesinde 11-14. ayetlerin karı kocalardan söz etmeye başladığını belirten hiçbir şey yoktur.
Önderlik hizmetindeki kadınlara dair bir başka sık duyulan itiraz da, özellikle Eski Antlaşma’dan Miryam, Debora ve Hulda olmak üzere Kutsal Kitap’taki önderlik konumunda olan kadınlarla ilgilidir. Bu kadınların Tanrı tarafından Kendisine özel hizmet için seçildikleri ve iman, cesaret ve de önderlik modelleri olarak durdukları doğrudur. Ancak Eski Antlaşma’daki kadınların yetkisi kilisedeki pastörler konusuyla ilgili değildir. Yeni Antlaşma Mektupları, Tanrı'nın halkı olan kilise için, yani Mesih'in bedeni için yeni bir model sunar ve bu model, İsrail ulusuna veya Eski Antlaşma’daki herhangi bir oluşuma değil, kiliseye özgü bir yönetim şekli içerir.
Benzer tartışmalar Yeni Ahit'te Priskilla ve Fibi üzerinden de yapılmıştır. Elçilerin İşleri 18’de Priskilla ve Akvila’dan Mesih’in sadık hizmetkârları olarak söz edilir. İlk önce Priskilla’nın ismi geçer, bu da belki de onun hizmette “kocasından daha önde gelen bir kişi” olduğunu belirtir (Kimin adının önce geldiği muhtemelen önemsizdir, çünkü 2. ve 26. ayetlerde sıralama 18. ayettekinden tersine çevrilmiştir). Priskilla ve kocası İsa Mesih'in Müjde’sini Apollos'a öğrettiler mi? Evet, evlerinde "Tanrı yolunu ona daha doğru biçimde açıkladılar" (Elçilerin İşleri 18:26). Kutsal Kitap Priskilla'nın bir kiliseye papazlık ettiğini ya da halka açık bir şekilde öğrettiğini ya da bir kutsallar topluluğunun ruhsal önderi olduğunu söylüyor mu? Hayır. Bildiğimiz kadarıyla Priskilla 1. Timoteos 2:11-14 ayetlerine aykırı olan hiçbir hizmette yer almamıştır.
Romalılar 16:1'de Fibi "kilise görevlisi" olarak adlandırılır ve Pavlus tarafından övgüyle bahsedilir. Ancak, Priskilla'da olduğu gibi, Kutsal Yazılar'da Fibi’nin kilisede bir önder veya erkeklerin öğretmeni olduğunu gösteren hiçbir şey yoktur. "Öğretme yetkisi" ihtiyarlar için bir nitelik olarak verilir ama kilise görevlileri için verilmez (1. Timoteos 3:1-13; Titus 1:6-9).
İhtiyarlar/gözetmenler/görevliler, “tek karılı,” “çocukları imanlı” “saygıya değer” kişiler olarak tanımlanmıştır. Burada yer alan özelliklerin erkeklerden söz ettiği açıktır. Buna ek olarak, 1. Timoteos 3:1-13 ve Titus 1:6-9’da ihtiyarlar/gözetmenler/görevlilerden söz ederken erkeklerden söz eden zamirler kullanılmıştır.
1. Timoteos 2:11-14'ün yapısı, kadınların neden pastör olamayacaklarını çok açık bir şekilde ortaya koyar. 13’cü ayet, “Çünkü” sözcüğüyle başlar ve Pavlus’un 11 ile 12’ci ayetlerdeki bildirisinin “nedenini” açıklar. Kadınların neden erkeklere öğretmemesi ve erkekler üzerinde yetkiye sahip olmaması lazımdır? Çünkü, “Önce Adem, sonra Havva yaratıldı; aldatılan da Adem değildi, kadın aldatılıp suç işledi.” Tanrı önce Adem’i yaratmış ve sonra da Havva’yı Adem’e bir “yardımcı” olarak yaratmıştı. Yaratılıştaki bu sıralama aile içinde (Efesliler 5:22-33) ve kilisede evrensel olarak uygulanır.
Havva’nın aldanması da kadınların önder olarak hizmet etmeyip erkekler üzerine ruhsal yetkiye sahip olmamasının nedeni olarak gösterilmiştir (1. Timoteos 2:14). Bu, kadınların saf olduğu ya da hepsinin erkeklerden daha kolay kandırıldığı anlamına gelmez. Eğer tüm kadınlar daha kolay kandırılıyorsa, neden kolay kandırılan çocuklara ve sözde daha kolay kandırılan diğer kadınlara öğretmelerine izin verilsin? Metin basitçe, Havva aldatıldığı için kadınların erkeklere öğretmemesi ya da erkekler üzerinde ruhsal yetkiye sahip olmaması gerektiğini söyler. Tanrı kilisede birincil öğretme yetkisini erkeklere vermeyi seçmiştir.
Birçok kadın konukseverlik, merhamet, öğretme, müjdeleme ve yardım/hizmet etme armağanlarında üstündür. Yerel kilisenin hizmetinin büyük bir kısmı kadınlara bağlıdır. Kilisedeki kadınların herkesin içinde dua ya da peygamberlik etmesi engellenmez (1. Korintliler 11:5), sadece erkekler üzerinde ruhsal öğretim yetkisine sahip olmaları engellenir. Kutsal Kitap’ın hiçbir yerinde kadınların Kutsal Ruh’un armağanlarını kullanmaları yasaklanmaz (1. Korintliler 12). Erkekler gibi kadınlar da başkalarına hizmet etmeye, Ruh’un meyvesini göstermeye (Galatyalılar 5:22-23) ve müjdeyi kayıp insanlara bildirmeye çağrılmışlardır (Matta 28:18-20; Elçilerin İşleri 1:8; 1 Petrus 3:15).
Tanrı, kilisede ruhsal öğretim yetkisi taşıyan konumlarda sadece erkeklerin hizmet etmesini uygun görmüştür. Bu, erkeklerin daha iyi öğretmenler olduğu ya da kadınların daha aşağı ya da daha az zeki olduğu anlamına gelmez. Bu sadece Tanrı'nın kilisenin işleyişini tasarlama şeklidir. Erkeklerin, yaşamları ve sözleriyle ruhsal önderlik konusunda örnek teşkil etmeleri gerekmektedir. Kadınlar da yaşamlarında örnek olmalıdırlar, ama farklı bir şekilde (1. Petrus 3:1-6). Kadınlar diğer kadınlara öğretmeleri için teşvik edilirler (Titus 2:3-5). Kutsal Kitap kadınların çocuklara öğretmesini de engellemez. Kadınların engellendiği tek etkinlik, erkeklere öğretmek ya da onların üzerinde ruhsal yetkiye sahip olmaktır. Bu, kadınların erkeklere pastör olarak hizmet etmesini engeller. Bu, kadınları hiçbir şekilde daha az önemli yapmaz. Aksine, onlara Tanrı'nın tasarımıyla daha uyumlu bir hizmet odağı verir.
English
Kutsal Kitap Kadın Önderler İçin Ne Diyor?
